ASEAN cam kết đạt hiệp ước với Trung Quốc về vùng lãnh thổ tranh chấp
JAKARTA, Indonesia — Trong cuộc gặp gỡ thường niên được tổ chức hôm thứ Bảy (04/02) tại thủ đô Indonesia, các Ngoại trưởng Đông Nam Á đã cam kết sẽ tiến hành đàm phán và đi đến một thỏa thuận với Trung Quốc. Hiệp ước này được đề xướng để ngăn chặn xung đột trong khu vực Biển Đông đang tranh chấp.
Trong phiên họp cuối cùng của cuộc họp kéo dài hai ngày này, các bộ trưởng của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á cũng đã đồng ý đưa ra biện pháp thống nhất để thực hiện một thỏa thuận năm bước được đưa ra vào năm 2021 giữa các nhà lãnh đạo ASEAN và nhà lãnh đạo quân sự của Miến Điện, Thượng tướng Min Aung Hlaing, nhằm tìm cách chấm dứt cuộc khủng hoảng ngày càng tồi tệ ở đất nước này.
Trung Quốc và các quốc gia thành viên ASEAN, trong đó có bốn nước đang tuyên bố chủ quyền đối với các vùng lãnh thổ ở Biển Đông, đã tổ chức các cuộc đàm phán riêng lẻ trong nhiều năm về một “bộ quy tắc ứng xử,” một bộ chuẩn tắc và quy định ở cấp khu vực nhằm ngăn chặn xung đột trong vùng biển tranh chấp này.
Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi cho biết Indonesia, quốc gia đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN năm nay, sẵn sàng tổ chức nhiều vòng đàm phán hơn về hiệp ước được đề xướng này, vòng đầu tiên sẽ được tổ chức vào tháng Ba. Bà cho biết các nước thành viên ASEAN cam kết kết thúc các cuộc đàm phán “càng sớm càng tốt.”
“Các thành viên cũng cam kết thúc đẩy việc thực hiện tuyên bố về ứng xử,” bà Marsudi cho biết thêm.
Bà Marsudi không nêu chi tiết, nhưng trong quá khứ, chính quyền Trung Quốc đã cáo buộc Hoa Thịnh Đốn can thiệp vào cái mà họ gọi là tranh chấp Á Châu. Hoa Kỳ đã khai triển tàu và phản lực cơ để tuần tra vùng biển nhằm thúc đẩy tự do hàng hải và hàng không. Họ thường gióng lên hồi chuông cảnh báo về các hành động gây hấn của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), trong đó có hoạt động xây dựng các đảo nơi mà chế độ này đặt vũ khí bao gồm cả hỏa tiễn đất đối không.
Ông Sidharto Suryodipuro, người đứng đầu khuôn khổ Hợp tác ASEAN tại Bộ Ngoại giao Indonesia, nói với các phóng viên ở Jakarta rằng các quốc gia thành viên ASEAN sẽ thúc đẩy đàm phán trong năm nay và khám phá các biện pháp mới.
“Tất cả chúng tôi đều đồng thuận rằng đó phải là một bộ quy tắc có thể thực hiện hiệu quả theo luật pháp quốc tế và bộ quy tắc ứng xử phải đáp ứng các tiêu chí này,” ông Suryodipuro nói. “Đó là một giai đoạn thăm dò. Chúng tôi không biết quá trình này sẽ diễn ra như thế nào, nhưng mọi người đều biết rằng đàm phán là một quá trình quan trọng mà chúng tôi muốn thúc đẩy,” ông nói.
Mặc dù, ĐCSTQ đã vấp phải chỉ trích nặng nề vì quân sự hóa tuyến đường thủy chiến lược, nhưng họ nói rằng họ có quyền xây dựng trên lãnh thổ của mình và sẽ bảo vệ vùng lãnh thổ này bằng mọi giá.
Việt Nam, một trong bốn quốc gia của ASEAN có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở Biển Đông, đã lên tiếng bày tỏ lo ngại về việc ĐCSTQ biến bảy rạn san hô đang tranh chấp thành đảo nhân tạo, trong đó có ba đảo có đường băng, giờ giống như các thành phố nhỏ được trang bị hệ thống vũ khí.
Hai thành viên khác của ASEAN là Campuchia và Lào, cả hai đều là đồng minh của Trung Quốc, đã phản đối việc sử dụng luận điệu cứng rắn với Bắc Kinh trong các tranh chấp này.
Indonesia không nằm trong số các chính phủ thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với hầu như toàn bộ Biển Đông nhưng đã bày tỏ sự phản đối sau khi Trung Quốc tuyên bố chủ quyền một phần vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia ở khu vực phía bắc quần đảo Natuna.
Rìa của vùng đặc quyền kinh tế này chồng lấn với “đường chín đoạn” mà ĐCSTQ đơn phương tuyên bố, một đường ranh giới phân định các yêu sách chủ quyền của nước này ở Biển Đông.
Về vấn đề Miến Điện (còn được gọi là Myanmar), bà Marsudi nói trong một cuộc họp báo hôm thứ Bảy rằng các ngoại trưởng ASEAN đã nhắc lại nhu cầu cấp thiết đối với chính quyền quân sự của Miến Điện là phải thực hiện bản kế hoạch Đồng thuận Năm điểm, nói rằng điều đó “rất quan trọng đối với ASEAN.”
Hôm thứ Sáu (03/02), các bộ trưởng kêu gọi giới lãnh đạo quân sự của Miến Điện giảm bạo lực và cho phép cung cấp viện trợ nhân đạo không bị cản trở để mở đường cho một cuộc đối thoại quốc gia nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng này.
Miến Điện cũng là một thành viên ASEAN, nhưng ngoại trưởng của nước này đã bị loại khỏi cuộc họp thường niên của các bộ trưởng hôm thứ Sáu vì quốc gia của ông không thực hiện được bản Đồng thuận Năm điểm.
Bà Marsudi cho biết các bộ trưởng đã đồng ý rằng một cuộc đối thoại quốc gia toàn diện “là điều cần thiết để tìm ra giải pháp hòa bình cho tình hình ở Myanmar”, và việc giảm bạo lực và cung cấp viện trợ nhân đạo là “điều tối quan trọng để xây dựng sự tín nhiệm và lòng tin.”
Bà nói rằng với tư cách là một hiệp hội thì việc thiếu tiến bộ ở Miến Điện “đang thử nghiệm độ uy tín của chúng ta”, và rằng những nỗ lực hướng tới hòa bình của ASEAN sẽ được phối hợp với nỗ lực của các quốc gia khác và Liên Hiệp Quốc.
Nhà lãnh đạo quân sự của Miến Điện đã hứa trong thỏa thuận năm điểm là sẽ cho phép một đặc phái viên của ASEAN gặp gỡ nhà lãnh đạo bị lật đổ đang bị cầm tù Aung San Suu Kyi và những người khác để thúc đẩy một cuộc đối thoại nhằm xoa dịu cuộc khủng hoảng do quân đội lên nắm quyền hai năm trước.
Nhưng Miến Điện đã từ chối để một phái viên ASEAN gặp bà Suu Kyi vào năm ngoái, dẫn đến việc ông Min Aung Hlaing bị loại khỏi hội nghị thượng đỉnh ASEAN vào tháng Mười Một năm ngoái.
Bà Dinna Prapto Raharja, một nhà phân tích quan hệ quốc tế từ Synergy Policies, một tổ chức tư vấn độc lập, cho biết: “Công chúng nên kỳ vọng rằng Indonesia có thể cung cấp luồng gió mới cho việc tìm kiếm một giải pháp chính trị cho cuộc xung đột ngày càng tồi tệ ở Myanmar.”
Do Niniek Karmini của The Associated Press thực hiện
Nguyễn Lê biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
