Bản cartoon của Raphael: Thiết kế đẹp đẽ dành cho những tấm thảm
Danh họa Raphael đã chuẩn bị một bản phác thảo khổ đứng vô cùng hoành tráng
Trong khi tranh biếm họa ở Hoa Kỳ thường miêu tả các bức vẽ gây cười hoặc mỉa mai, thì trong thời kỳ Phục hưng, dòng tranh này biểu thị một điều gì đó khá khác biệt: Các bản phác thảo sơ bộ đóng vai trò như các nghiên cứu cho dự án trong tương lai hay có thể là tác phẩm được chuyển sang một chất liệu khác.
Những bức tranh biếm hoạ của Raphael, trong ví dụ này là các thiết kế chuẩn bị cho thảm trang trí, là một trong những ví dụ điển hình nhất về hội họa thời kỳ Phục hưng được tìm thấy tại Âu Châu, bên ngoài Rome. Chúng được trưng bày tại Bảo tàng Victoria và Albert (V&A) của London và là một trong những tác phẩm yêu thích của cá nhân tôi. Tôi đã đến xem triển lãm hàng chục lần, gần đây nhất là vào tháng Ba năm nay.
Các tấm bìa là một nhóm gồm bảy thiết kế thảm trang trí quy mô lớn, những mảnh duy nhất còn sót lại từ bộ mười bức tranh ban đầu. Được vẽ bởi Raphael (1483–1520), chúng được uỷ thác vào năm 1515 bởi Giáo hoàng Leo X, người được sinh ra bởi ngài Giovanni di Lorenzo de ‘Medici, con trai của người bảo trợ nghệ thuật lừng danh Lorenzo the Magnificent.
Giáo hoàng mong muốn họ làm nhà nguyện riêng của mình, được gọi là Nhà nguyện Sistine ở Vatican. Có bằng chứng cho thấy rằng Raphael bắt đầu tạo ra các phác thảo vào năm 1514. Công việc được hoàn thành trong khoảng thời gian từ tháng 06/1515 đến tháng 12/1516, được biết qua các khoản thanh toán đầu tiên và cuối cùng mà Vatican trả cho Raphael.
Tập trung vào chi tiết
Raphael, người đang ở đỉnh cao của nghề nghiệp vào thời điểm đó, bắt đầu với những bản phác thảo thô và bản vẽ của các nhân vật, tận dụng những người quen biết cùng lãnh vực của mình làm người mẫu. Ông hoàn toàn nhận thức được rằng những tấm thảm này sẽ được những thành viên giàu có nhất trong xã hội xem xét kỹ lưỡng, do đó, việc chú ý đến từng chi tiết là rất quan trọng. Ông cũng biết rằng tác phẩm sẽ được đối thủ cạnh tranh của ông là Michelangelo nhìn thấy.
Bức phác thảo “Phép lạ bắt cá,” mô tả khung cảnh những người đàn ông đang đánh cá ở Hồ Gennesaret (còn được gọi là Biển Galilee hoặc Biển Tiberia). Họ đang chở rất nhiều loại hải sản như cá mòi, cá chình, tôm cua và cá mập trên thuyền. Có một quạ bay trên đầu, một điềm báo khủng khiếp về tội lỗi của con người; và những con sếu đang ở trên bờ. Chúa Giêsu, Peter và Andrew, anh trai của Peter, tất cả đều xuất hiện với ánh hào quang trên đỉnh đầu. Theo phân đoạn Kinh thánh, Chúa Giêsu đưa tay ra và nói, “Đừng sợ; từ nay về sau, ngươi sẽ bắt loài người.”
Ở bên trái hình của Paul, có thể là Giáo hoàng Leo X, người đã ủy quyền các bức vẽ, hoặc nhà thơ Tommaso Fedra Inghirammi, một người bạn thân của Raphael, được thể hiện đội chiếc mũ đỏ, ở bên trái nhân vật Paul trong họa phẩm “Thánh Paul thuyết giảng ở Athens.” Ở ngoài cùng bên phải, có một bức tượng của Ares, vị thần chiến tranh. Raphael đặt bức tượng Ares quay lưng lại với Paul để chứng minh cho niềm tin mới của Cơ đốc giáo chiến thắng những tín ngưỡng cổ xưa của thuyết đa thần.
Giống như các mảnh ghép của tranh khảm, mỗi phác thảo bao gồm nhiều phần và khi được hoàn thành, các bức vẽ được cuộn lại và chuyển đến studio của Pieter van Aelst ở Brussels. Sau đó, những người thợ thủ công sẽ dệt tấm thảm bằng lụa và chỉ vàng, trong khi dệt trên khung dệt có sợi dọc thấp. Xưởng may của nghệ nhân Van Aelst cũng sao chép các bản phác thảo gốc để mô phỏng theo. Những người thợ dệt sẽ thêu từ phía sau, tạo ra những hình ảnh đảo ngược khi hoàn thành tác phẩm.
Quá trình vất vả này tốn ba năm, và những tấm thảm hoàn thiện đã được đưa đến Vatican từ tháng 12/1519 đến tháng 12/1521, sau một thủ tục kéo dài ba năm. Có khả năng là Raphael đã chỉ đạo và giám sát việc lắp đặt các tấm thảm trong Nhà nguyện Sistine.
Bản phác thảo chuyển tải một thông điệp
Bản cartoon và cuối cùng là các thảm trang trí dựa trên cuộc đời của hai sứ đồ Peter và Paul. Các tấm thảm trang trí “Chúa răn dạy Peter” và “Phép lạ bắt cá” miêu tả mối quan hệ của Paul với Chúa Giêsu. Các phép lạ được mô tả trong “Cái chết của Ananias” và “Chữa lành cho người đàn ông tàn tật,” trong khi các sự kiện lớn trong cuộc đời của Paul được mô tả trong những bức như “Sự thay đổi của Proconsul“, “Sự hy sinh tại Lystra” và “Paul thuyết giảng tại Athens.”
Những tấm thảm đã gửi một thông điệp đặc biệt: Peter và Paul đã thành tập nhà thờ Cơ đốc, và sứ mệnh của họ là chuyển đổi toàn bộ thế giới sang Cơ đốc giáo.
Giáo hoàng đã chọn các chủ đề để Raphael thể hiện bằng cách mô phỏng theo bối cảnh trong Kinh thánh. “Chúa răn dạy Peter” được lấy từ sách Matthew và John; “Phép lạ bắt cá” được trích từ sách Luke; “Cái chết của Ananias”, “Chữa lành người tàn tật”, “Sự thay đổi của Proconsul“, “Sự hy sinh tại Lystra” và “Paul thuyết giảng tại Athens” đều được trích từ sách Công vụ các tông đồ.
Các cuộc tranh luận đã nổ ra dai dẳng về số lượng bản cartoon mà Raphael đã tự vẽ. Mặc dù việc tạo ra các bản cartoon và thảm trang trí đòi hỏi sự nỗ lực cộng tác của nhiều công nhân, như phần lớn các tác phẩm quy mô lớn được tạo ra trong suốt thời kỳ Phục hưng, Raphael đã thiết kế và giám sát quá trình thực hiện chúng. Theo bảo tàng Victoria và Albert ,”Rõ ràng là ông chịu trách nhiệm trực tiếp về bố cục tổng thể và phần lớn việc quá trình thực hiện, giám sát và điều phối các cuộc can thiệp không thường xuyên từ những người trợ lý của ông.
Thái tử Charles (sau này trở thành Vua Charles I) đã mua các tác phẩm ở Genoa, Ý và mang chúng đến Anh.
Khi những bản cartoon này ở Anh, tại xưởng đệt thảm Mortlake, các bản sao của bộ tác phẩm này đã được sản xuất, và các bản cartoon đã ảnh hưởng đến giới quyền lực, nổi tiếng và giàu có của Âu châu. Nhiều tấm thảm trang trí các nhà quý tộc ủy thác cho các điền trang nông thôn của họ cũng như các nhà sưu tập từ lục địa Âu Châu, hoàng gia và các quan chức giáo hội.
Tác phẩm nghệ thuật được tôn kính
Những tấm thảm trang trí đã sống sót sau khi Vua Charles bị hành quyết vào năm 1649 và vẫn còn nguyên vẹn trong Bộ sưu tập Hoàng gia. Có vẻ như Cromwell, kẻ đã hành quyết nhà vua, dường như chừa lại một vị trí quan trọng cho các bức tranh và thảm trang trí của Raphael. Cromwell được cho là đã quan tâm đến các xưởng may thảm Mortlake.
Sau khi phục hồi chế độ quân chủ, nhà vua William III đã ủy quyền cho kiến trúc sư Christopher Wren xây dựng một phòng trưng bày mới dành cho các tấm thảm trang trí tại Hampton Court. Giữa năm 1763 và 1865, các tấm thảm đã được di dời giữa các dinh thự hoàng gia (Cung điện Buckingham, Lâu đài Windsor và cung điện Hampton).
Những tấm thảm cuối cùng đã đến Bảo tàng Victoria và Albert thông qua Nữ hoàng Victoria. Chồng bà là Vương phu Albert, đã dành rất nhiều thời gian và tâm huyết để mua lại các bức tranh của Raphael, và ông đã đi tiên phong trong một bộ sưu tập lớn của họa sĩ thời Phục hưng. Để tôn vinh vương phu Albert, Victoria đã cho Bảo tàng Victoria và Albert mượn dài hạn những tấm thảm trang trí vào năm 1865.
Các bản cartoon của Raphael được trưng bày tại Bảo tàng Victoria và Albert, Phòng 48a. Nữ hoàng cho nơi đây mượn từ năm 1865.
