Các nước đồng minh NATO: Phương Tây cần khẳng định lại giá trị của mình để chống lại liên minh Trung-Nga
Anh và Úc lên tiếng về Nga và Trung Quốc tại hội nghị thượng đỉnh NATO
Các nhà lãnh đạo từ Vương Quốc Anh và Úc đã nói tại hội nghị thượng đỉnh NATO rằng phương Tây cần khẳng định giá trị của mình trên toàn cầu, nếu không họ sẽ có nguy cơ chứng kiến Trung Quốc và Nga tiếp tục thử thách trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.
Điều này diễn ra khi NATO ra tuyên bố sẽ đưa Trung Quốc vào khái niệm chiến lược mới của khối sau khi xác định quốc gia Á Châu này đã thách thức “các lợi ích, an ninh, và giá trị” của liên minh và tìm cách “phá hoại trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.”
Nêu bật bản chất quan trọng của cuộc xung đột Ukraine đối với việc duy trì hòa bình toàn cầu, Thủ tướng Úc Anthony Albanese và Ngoại trưởng Vương quốc Anh Liz Truss lưu ý rằng những gì đang diễn ra ở Âu Châu có thể dễ dàng được tái hiện ở khu vực Á Châu-Thái Bình Dương.
Ông Albanese nói tại diễn đàn mở của hội nghị thượng đỉnh NATO, “Úc hiểu rất rõ rằng những gì đang diễn ra ngoài kia gây hậu quả trong lộ trình của chính chúng tôi. Nếu một quốc gia độc tài có thể tấn công một quốc gia có chủ quyền và tìm cách thực thi ý chí của họ thông qua sức mạnh quân sự tàn bạo, thì điều đó có tác động đối với toàn bộ khu vực.”
“Vì vậy, điều này cũng cần phải được nhìn nhận trong bối cảnh đó, đó là lý do tại sao Úc, cùng với bằng hữu của chúng ta ở đây trong NATO, thấy rằng chúng ta cần phải khẳng định lại các giá trị của mình.”
Thủ tướng Úc cho biết ông tin rằng thực chất thì Trung Quốc gắn liền với cuộc xung đột Ukraine, với việc Nga sử dụng liên kết đối tác không có giới hạn với Trung Quốc để lên các kế hoạch xâm lược của họ.
Ông Albanese nói: “Khi quân đội Nga được huy động ở biên giới, trong khi Thế vận hội đang diễn ra, quý vị đã có mối liên kết đối tác không giới hạn được ký kết giữa Nga và Trung Quốc, và đó là một phần của quá trình dẫn đến cuộc xâm lược của Nga. Và tôi nghĩ điều đó cho thấy Trung Quốc và Nga đã kết nối với nhau như thế nào.”
“Trung Quốc tìm cách trở thành quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới. Đó là những gì chúng ta đang thấy diễn ra ở đây.
“Cũng giống như Nga tìm cách tái tạo một kiểu Đế chế Nga hoặc Liên Xô, chế độ Trung Quốc đang tìm kiếm bạn bè, cho dù đó là Nga hay trong khu vực, thông qua tài chính, thông qua hỗ trợ kinh tế để xây dựng các liên minh và phá hoại những gì đã từng là liên minh phương Tây ở Thái Bình Dương.”
Trung Quốc có thể tính toán sai về chiến lược
Nhắc lại bình luận của thủ tướng Úc, bà Truss nói rằng xung đột Ukraine về bản chất gắn liền với mối đe dọa đối với hòa bình toàn cầu, đồng thời nói rằng phương Tây cần đánh bại Nga để gửi một thông điệp tới Bắc Kinh.
Bà Truss nói: “Thông điệp rất mạnh mẽ của tôi là chúng ta phải đánh bại Nga trước rồi đàm phán sau, và tôi hoàn toàn đồng ý với Thủ tướng Úc rằng chúng ta cần suy nghĩ kỹ lưỡng về các thông điệp mà chúng ta gửi tới Chủ tịch Tập. Chúng tôi đã chứng kiến sự hợp tác ngày càng tăng giữa Nga và Trung Quốc, và chúng tôi biết rằng Trung Quốc đang theo dõi sát sao, họ mở rộng năng lực quân sự và từ đó mở rộng ảnh hưởng toàn cầu của mình.”
“Tôi nghĩ rằng với việc Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng của mình thông qua cưỡng ép về kinh tế và xây dựng một quân đội có năng lực, có một nguy cơ thực sự là họ đưa ra ý tưởng sai lầm, dẫn đến một tính toán sai lầm thảm khốc, chẳng hạn như xâm lược Đài Loan. Và đó chính xác là những gì chúng tôi đã thấy trong trường hợp Ukraine là một tính toán sai lầm về chiến lược của ông Putin.”
Bà Truss cũng thẳng thắn nói chuyện về chủ đề giúp Đài Loan phòng thủ, nói rằng “việc thế giới tự do hợp tác với nhau để giúp bảo đảm Đài Loan có thể phòng thủ là rất quan trọng.”
Bà lưu ý rằng Vương quốc Anh đang nỗ lực để bảo đảm Đài Loan tham gia nghiêm túc vào các tổ chức quốc tế và có các mối liên kết kinh tế chặt chẽ với Đài Loan.
Bà Truss nói: “Đây không chỉ là vấn đề về an ninh quân sự. Đó cũng là về an ninh kinh tế. Tôi nghĩ bài học mà chúng ta đã học được từ cuộc khủng hoảng Ukraine là sự phụ thuộc ngày càng tăng của Âu Châu vào dầu và khí đốt của Nga đã góp phần khiến Nga cảm thấy có khả năng xâm lược Ukraine vì họ biết rằng Âu Châu sẽ rất khó đáp trả.”
Vị ngoại trưởng kêu gọi các thành viên liên minh cũng nhớ không được trở nên phụ thuộc về mặt chiến lược vào Trung Quốc và bảo đảm rằng các nước đồng minh trên thế giới có các lựa chọn thay thế Trung Quốc.
“Tôi tin rằng với Trung Quốc, chúng ta cũng cần phải học bài học đó về việc không trở nên phụ thuộc về mặt chiến lược vào Trung Quốc và trên thực tế, bảo đảm rằng chúng ta có những lựa chọn thay thế mạnh mẽ. Và không chỉ thế giới tự do có những lựa chọn thay thế mạnh mẽ mà còn có các đồng minh như các quần đảo Thái Bình Dương, mà thủ tướng Úc đã nói đến. Các đồng minh ở Đông Nam Á, các đồng minh ở Phi Châu và Caribe cũng có những lựa chọn thay thế cho việc đầu tư kinh tế của Trung Quốc.”
Cưỡng ép kinh tế và áp bức ngoại giao của Trung Quốc
Những bình luận từ ông Albanese và bà Truss được đưa ra trong bối cảnh Bắc Kinh buộc Úc phải chịu áp đặt kinh tế thông qua các biện pháp trừng phạt thương mại đối với lúa mì, rượu vang, lúa mạch, than đá, hải sản, mật ong, gỗ và các sản phẩm thịt. Trung Quốc cũng đã đưa ra một danh sách gồm 14 điểm về những bất bình mà họ cho rằng cần phải giải quyết trước khi quan hệ ngoại giao có thể được bình thường hóa.
Úc đã từ chối yêu cầu của Bắc Kinh, với việc thủ tướng nhiều lần lặp lại rằng ngay cả khi “chính phủ thay đổi mà giá trị của chúng ta không thay đổi, thì lòng trắc ẩn của chúng ta và việc sẽ không đánh đổi giá trị của chúng ta để lấy lợi ích kinh tế ngắn hạn đều không thay đổi.”
Đại sứ mới của Trung Quốc tại Úc, ông Tiếu Thiên (Xiao Qian), cho biết Úc đang gánh chịu cơn tức giận vì Trung Quốc không hài lòng với việc nước này cấm công ty viễn thông nhà nước Trung Quốc Huawei tham gia mạng 5G vì lo ngại về an ninh và kêu gọi điều tra về nguồn gốc của virus corona.
Nhưng Úc không đơn độc trước sự giận dữ của chính quyền Trung Quốc. Bà Truss lưu ý trong diễn đàn rằng Bắc Kinh cũng đang bắt đầu gây áp lực lên các quốc gia không thuộc khu vực Á Châu-Thái Bình Dương như Anh và các tổ chức quốc tế như NATO.
Bà nói: “Việc Trung Quốc hiện đang đưa ra các tuyên bố về NATO chắc chắn là rất đáng lo ngại; nước này đang đưa ra những tuyên bố về chủ quyền của Quần đảo Falkland.”
Cô Victoria Kelly-Clark là một phóng viên tại Úc chuyên về chính trị quốc gia và môi trường địa chính trị ở khu vực Á Châu-Thái Bình Dương, Trung Đông và Trung Á.
