Con tàu đầu tiên chở ngũ cốc Ukraine rời cảng Odesa
Các thỏa thuận cũng cho phép Nga xuất cảng ngũ cốc và phân bón
ANKARA, Thổ Nhĩ Kỳ — Hôm thứ Hai (01/08) con tàu đầu tiên chở ngũ cốc Ukraine đã khởi hành từ cảng Odesa theo một thỏa thuận do Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian. Thỏa thuận này dự kiến sẽ xuất các kho dự trữ sản phẩm thu hoạch lớn của Ukraine ra thị trường ngoại quốc và xoa dịu cuộc khủng hoảng lương thực đang dần trở nên nghiêm trọng hơn.
Con tàu chở hàng Razoni mang cờ Sierra Leone đã rời cảng Odesa, chở hơn 26,000 tấn bắp đến Lebanon.
Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Ukraine Oleksandr Kubrakov đã đăng một video quay cảnh con tàu dài này hú còi trong lúc từ từ ra khơi và cho biết trên Twitter, “Tàu chở ngũ cốc đầu tiên kể từ khi Nga xâm lược đã rời cảng.”
Trong một bài đăng khác trên Facebook, ông Kubrakov cho biết Ukraine là nước xuất cảng bắp lớn thứ tư trên thế giới, “vì vậy có thể xuất cảng bắp qua các cảng là một thành công to lớn trong việc bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu.”
Tại Moscow, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov đã ca ngợi chuyến ra khơi của con tàu là “rất tích cực,” nói rằng nó sẽ giúp kiểm tra “hiệu quả của các cơ chế đã được thống nhất trong các cuộc đàm phán ở Istanbul.”
Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, ông Hulusi Akar, cho biết tàu Razoni dự kiến sẽ cập cảng chiều ngày thứ Ba (02/08) tại Istanbul ở lối vào Bosporus, nơi các nhóm chung gồm các quan chức Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ, và Liên Hiệp Quốc sẽ lên tàu để kiểm tra.
Trong một cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn quốc gia Anadolu Agency của Thổ Nhĩ Kỳ, ông Akar cảnh báo rằng cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu đe dọa sẽ kích hoạt “một làn sóng di cư nghiêm trọng từ Phi Châu tới Âu Châu và Thổ Nhĩ Kỳ.”
Sau đó, bắp sẽ được chuyển đến Lebanon, một quốc gia vùng Trung Đông đang rơi vào tình cảnh siết chặt của những gì Ngân hàng Thế giới đã mô tả là một trong những cuộc khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất thế giới trong hơn 150 năm. Một vụ nổ năm 2020 tại cảng chính của Lebanon ở Beirut đã phá hủy thành phố thủ đô nước này và phá hủy các hầm chứa ngũ cốc ở đó, một số hầm trong số đó vừa bị sập hôm Chủ Nhật (31/07) sau trận hỏa hoạn kéo dài nhiều tuần.
Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cho biết các tàu khác cũng sẽ rời các cảng của Ukraine qua các hành lang an toàn theo các thỏa thuận được ký kết tại Istanbul hôm 22/07, nhưng không cung cấp thêm chi tiết.
Nga và Ukraine đã ký các thỏa thuận riêng biệt với Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hiệp Quốc để mở đường cho Ukraine — một trong những nước sản xuất ngũ cốc lớn nhất của thế giới — xuất cảng 22 triệu tấn ngũ cốc và các mặt hàng nông sản khác đang bị mắc kẹt tại các cảng Biển Đen do cuộc xung đột tại Ukraine.
Các thỏa thuận này cũng cho phép Nga xuất cảng ngũ cốc và phân bón.
Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ đã ca ngợi một trung tâm điều phối chung gồm các quan chức Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ, và Liên Hiệp Quốc là một địa điểm mà các bên đối lập có thể làm việc cùng nhau.
“Những vấn đề mà họ gặp phải là hiển nhiên, đang có chiến tranh. Nhưng đó là nơi duy nhất mà hai bên có thể hợp tác với nhau,” ông Akar nói. “Bất chấp những thăng trầm, vẫn có một môi trường tốt để đối thoại.”
Bộ Cơ sở hạ tầng của Ukraine cho biết có thêm 16 tàu nữa, tất cả đều bị chặn từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine hôm 24/02, đang chờ đến lượt xuất bến tại các cảng của Odesa.
Ông Kubrakov cho biết các chuyến hàng cũng sẽ giúp ích cho nền kinh tế bị chiến tranh tàn phá của Ukraine.
Ông Kubrakov cho biết: “Việc mở cửa các cảng sẽ mang lại ít nhất 1 tỷ USD doanh thu ngoại hối cho nền kinh tế và là cơ hội cho ngành nông nghiệp lập kế hoạch cho năm sau.”
Liên Hiệp Quốc hoan nghênh sự tiến triển này, cho biết trong một tuyên bố rằng Tổng Thư ký Antonio Guterres hy vọng các chuyến hàng sẽ “mang lại sự ổn định và cứu trợ rất cần thiết cho an ninh lương thực toàn cầu, đặc biệt là trong những hoàn cảnh nhân đạo mong manh nhất.”
Việc nối lại các chuyến hàng ngũ cốc diễn ra khi giao tranh bùng phát tại những nơi khác ở Ukraine.
Văn phòng tổng thống Ukraine cho biết, đã có ít nhất ba thường dân thiệt mạng và 16 người khác bị thương do các cuộc pháo kích của Nga ở khu vực Donetsk trong 24 giờ qua.
Ở Kharkiv, hai người bị thương do một cuộc tấn công của Nga vào buổi sáng.
Thành phố Mykolaiv ở miền nam nước này cũng phải đối mặt với các cuộc tấn công liên tiếp.
Ngay sau khi thỏa thuận được ký kết hôm 22/07, một hỏa tiễn của Nga đã nhắm vào Odesa. Các nhà phân tích cảnh báo rằng giao tranh tiếp diễn có thể đe dọa thỏa thuận ngũ cốc này.
