Động đất mạnh làm rung chuyển Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, khiến hơn 1,300 người thiệt mạng
AZMARIN, Syria — Một trận động đất mạnh 7.8 độ đã làm rung chuyển miền đông nam Thổ Nhĩ Kỳ và miền bắc Syria vào sáng sớm hôm thứ Hai (06/02), lật đổ hàng trăm tòa nhà và lấy đi sinh mạng của hơn 1,300 người. Hàng trăm người được cho là vẫn đang bị mắc kẹt dưới đống đổ nát và con số này dự kiến sẽ tăng lên khi các nhân viên cứu hộ tìm kiếm đống đổ nát ở các thành phố và thị trấn trên khắp khu vực.
Ở cả hai bên biên giới, các cư dân bất ngờ bị trận động đất trước bình minh đánh thức đã lao ra ngoài trong một đêm đông lạnh giá, đầy mưa và tuyết, khi các tòa nhà bị san phẳng và các dư chấn mạnh mẽ vẫn tiếp diễn.
Các nhân viên cứu hộ và người dân ở nhiều thành phố đã tìm kiếm những người sống sót trong đống kim loại và các mảng bê tông lớn. Ở Thổ Nhĩ Kỳ, một bệnh viện đã bị sập còn ở Syria, các bệnh nhân trong đó có cả trẻ sơ sinh đã được di tản khỏi một số cơ sở.
Tại thành phố Adana của Thổ Nhĩ Kỳ, một cư dân cho biết 3 tòa nhà gần nhà anh đã bị sập. “Tôi không còn chút sức lực nào nữa,” có thể nghe thấy tiếng gọi yếu ớt từ bên dưới đống đổ nát của một người sống sót khi các nhân viên cứu hộ cố gắng tiếp cận anh này, cư dân, sinh viên báo chí Muhammet Fatih Yavus cho biết. Xa hơn về phía đông ở Diyarbakir, cần cẩu, và các đội cứu hộ đã đưa những người nằm trên cáng ra khỏi một núi các mặt sàn bê tông trước kia từng là một tòa nhà chung cư.
Có thể cảm nhận được ở những nơi xa như Cairo, trận động đất này có tâm chấn ở phía bắc Gaziantep, thủ phủ một tỉnh của Thổ Nhĩ Kỳ.
Trận động đất này đã tấn công một khu vực được định hình ở cả hai bên biên giới bằng hơn một thập niên nội chiến ở Syria. Về phía Syria, khu vực bị ảnh hưởng được phân chia giữa lãnh thổ do chính phủ nắm giữ và khu căn cứ cuối cùng mà phe đối lập kiểm soát ở đất nước này, nơi được bao quanh bởi các lực lượng do chính phủ Nga hậu thuẫn. Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ là nơi sinh sống của hàng triệu người tị nạn từ cuộc xung đột đó.
Các khu vực do phe đối lập nắm giữ ở Syria có khoảng 4 triệu người phải di dời khỏi các vùng khác của đất nước do giao tranh. Nhiều người trong số họ sống trong các tòa nhà đã bị phá hủy sau các trận đánh bom trong quá khứ. Tổ chức khẩn cấp của phe đối lập, được mệnh danh là Mũ Bảo Hiểm Trắng (White Helmets), cho biết trong một tuyên bố rằng hàng trăm gia đình vẫn bị mắc kẹt trong đống đổ nát. Các cơ sở y tế và bệnh viện căng thẳng đã nhanh chóng chật kín người bị thương, các nhân viên cứu hộ cho biết.
Muheeb Qaddour, một bác sĩ, cho biết qua điện thoại từ thị trấn Atmeh: “Chúng tôi e rằng số người tử vong đã lên tới hàng trăm người.”
Thổ Nhĩ Kỳ nằm trên các đường đứt gãy lớn và thường xuyên bị động đất làm rung chuyển. Khoảng 18,000 người đã thiệt mạng trong các trận động đất mạnh tấn công phía tây bắc Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 1999. Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) đo cường độ của trận động đất hôm thứ Hai ở mức 7.8 độ. Các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ cho biết đã có ít nhất 20 dư chấn xảy ra sau đó vài giờ vào ban ngày, với dư chấn mạnh nhất ở mức 6.6 độ.
Các tòa nhà được báo cáo là đã sụp đổ trên một khu vực rộng lớn kéo dài từ các thành phố Aleppo và Hama của Syria đến Diyarbakir của Thổ Nhĩ Kỳ, cách hơn 330 km (200 dặm) về phía đông bắc. Phó Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Fuat Oktay cho biết gần 900 tòa nhà đã bị phá hủy ở các tỉnh Gaziantep và Kahramanmaras của Thổ Nhĩ Kỳ. Ông cho biết một bệnh viện đã bị sập ở thành phố Iskanderoun nằm ở ven biển Địa Trung Hải, nhưng thương vong chưa được xác định ngay lập tức.
“Thật không may, cùng lúc đó, chúng tôi cũng đang phải chiến đấu với điều kiện thời tiết rất khắc nghiệt,” ông Oktay nói với các phóng viên. Ông cho biết gần 2,800 đội tìm kiếm và cứu nạn đã được điều động đến các khu vực bị thiên tai.
“Chúng tôi hy vọng rằng chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua thảm họa này càng sớm càng tốt với ít thiệt hại nhất,” Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan viết trên Twitter.
Các quốc gia từ Đài Loan cho đến Nga rồi Đức đã đề nghị gửi trợ giúp, cho dù là vật tư y tế, đội tìm kiếm, hay tài chính.
Tại Thổ Nhĩ Kỳ, những người cố gắng rời khỏi các khu vực bị động đất gây ra tắc nghẽn giao thông, cản trở nỗ lực của các đội khẩn cấp đang cố gắng tiếp cận các khu vực bị ảnh hưởng. Các nhà chức trách kêu gọi cư dân không đi ra đường. Các nhà thờ Hồi giáo xung quanh khu vực đã được mở ra để làm nơi trú ẩn cho những người không thể quay trở lại những ngôi nhà bị hư hại trong bối cảnh nhiệt độ dao động quanh mức đóng băng.
Trận động đất này đã làm hư hại nặng nề thắng cảnh nổi tiếng nhất của Gaziantep, lâu đài lịch sử nằm trên đỉnh một ngọn đồi ở trung tâm thành phố này. Các bức tường và tháp canh của pháo đài này đã bị san bằng còn các phần khác thì bị hư hại nặng nề, những hình ảnh chụp từ thành phố cho thấy.
Ở Diyarbakir, hàng trăm nhân viên cứu hộ và dân thường đứng trên một núi đống đổ nát, tạo thành những hàng dài chuyền tay nhau những mảnh bê tông, nội thất vỡ, và các mảnh vụn khác để cố gắng tìm kiếm những người sống sót bị mắc kẹt, trong khi máy xúc đào bới đống đổ nát bên dưới. Những người sống sót được buộc vào cáng và cẩn thận đưa xuống một con phố nơi họ được đưa lên xe cấp cứu.
Ở phía tây bắc Syria, trận động đất này đã gây thêm những tai ương mới cho khu vực do phe đối lập chiếm giữ có trung tâm là tỉnh Idlib, nơi đã bị bao vây trong nhiều năm, với các cuộc không kích thường xuyên của Nga và chính phủ. Lãnh thổ này phụ thuộc mọi thứ vào dòng viện trợ từ những khu vực lân cận của Thổ Nhĩ Kỳ, từ thực phẩm đến vật tư y tế.
Lực lượng Phòng vệ Dân sự Syria của phe đối lập mô tả tình hình ở đó là “thảm khốc”, đồng thời cho biết thêm rằng các tòa nhà đã sụp đổ toàn bộ và người dân bị mắc kẹt bên dưới đống đổ nát.
Tại thị trấn nhỏ Azmarin do phiến quân Syria kiểm soát ở vùng núi giáp biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, thi thể của một số trẻ em đã tử vong được quấn trong chăn và đã được đưa đến một bệnh viện.
Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ cho biết trận động đất có tâm chấn cách Gaziantep khoảng 33 km. Tâm chấn nằm ở độ sâu 18 km (11 dặm).
Theo phó tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ít nhất 912 người đã thiệt mạng tại 10 tỉnh của nước này, với hơn 5,400 người bị thương. Bộ Y tế Syria cho biết, số người tử vong tại các khu vực do chính phủ kiểm soát ở Syria đã tăng lên 326 người, với khoảng 1,000 người bị thương. Theo Mũ Bảo Hiểm Trắng, tại các khu vực do phiến quân nắm giữ, có ít nhất 150 người đã thiệt mạng, mặc dù Hiệp hội Y khoa Người Mỹ gốc Syria (SAMS) đưa ra con số tử vong là 106; cả hai tổ chức đều nói rằng có số người bị thương lên tới hàng trăm.
Tại thủ đô Damascus của Syria, các tòa nhà rung chuyển và nhiều người dân hốt hoảng chạy ra đường. Dư chấn động đất khiến cư dân ở nước láng giềng Lebanon giật mình tỉnh giấc, làm rung chuyển các tòa nhà trong khoảng 40 giây. Nhiều cư dân ở thủ đô Beirut của Lebanon đã chạy ra khỏi nhà, ào ra đường hoặc lái xe hơi của họ rời khỏi các tòa nhà, trong đầu còn ám ảnh với những ký ức về vụ nổ cảng năm 2020 đã phá hủy một khu vực rộng lớn của thành phố.
Ông Huseyin Yayman, một nhà lập pháp từ tỉnh Hatay của Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết một số thân nhân của ông bị mắc kẹt dưới đống đổ nát trong những ngôi nhà bị sập của họ.
Do Suzan Fraser của The Associated Press thực hiện
Hồng Ân biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
