Hoa Kỳ và Nhật Bản bàn về Trung Quốc, Nga-Ukraine trong cuộc họp thượng đỉnh đầu tiên
HOA THỊNH ĐỐN – Hôm thứ Sáu (21/01), Tổng thống (TT) Hoa Kỳ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã tổ chức cuộc họp chính thức đầu tiên của họ để thảo luận về những lo ngại về việc chế độ Trung Quốc gia tăng xâm lược quân sự, làm dấy lên lo ngại ngày càng tăng ở Thái Bình Dương.
Thủ tướng Kishida nói rằng hai nhà lãnh đạo đã dành “một khoảng thời gian đáng kể” trong cuộc gọi kéo dài 80 phút của họ về các vấn đề xung quanh Trung Quốc, bao gồm cả những lo ngại chung về việc chế độ cộng sản Trung Quốc ngày càng gây hấn với Đài Loan.
Chế độ Trung Quốc tuyên bố Đài Loan tự quản là lãnh thổ của riêng mình, bất chấp thực tế rằng Đài Loan trên thực chất là một quốc gia độc lập, có quân đội, chính phủ được bầu cử dân chủ, và hiến pháp của riêng mình. Trong những tháng gần đây, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã tăng cường các cuộc tập trận quân sự gần Đài Loan, thường xuyên đưa các chiến đấu cơ đến gần không phận của hòn đảo này.
TT Biden và Thủ tướng Kishida cũng thảo luận về tình hình ở Hồng Kông và tỉnh Tân Cương của Trung Quốc. TT Biden đã nhiều lần lên tiếng kêu gọi Bắc Kinh về việc đàn áp các nhà hoạt động dân chủ ở Hồng Kông và cưỡng bức lao động nhắm vào người Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số khác ở Tân Cương của Trung Quốc.
“Tôi và Tổng thống Biden đã có thể trao đổi quan điểm một cách thẳng thắn, trong bầu không khí rất bình tĩnh về cách Nhật Bản và Hoa Kỳ cùng nhau hợp tác và dẫn dắt cộng đồng quốc tế, điều mà tôi tin rằng sẽ dẫn đến việc tăng cường hơn nữa liên minh giữa Nhật Bản-Hoa Kỳ,” Thủ tướng Kishida nói sau cuộc họp.
Theo thông báo từ Tòa Bạch Ốc, các nhà lãnh đạo cũng nói về các cơ hội để tăng cường quan hệ kinh tế giữa hai quốc gia, khởi động một cuộc đối thoại “2 cộng 2” mới tập trung vào giải quyết các vấn đề kinh tế, từ thách thức chuỗi cung ứng, đầu tư vào các công nghệ quan trọng, và hợp tác hơn nữa về các vấn đề thương mại. Nhật Bản cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ-Thái Bình Dương do chính phủ TT Biden đề nghị và cam kết sẽ nỗ lực xây dựng sự ủng hộ cho sáng kiến này trong khu vực.
TT Biden cũng đã chấp nhận lời mời của Thủ tướng Kishida – đến thăm Nhật Bản vào cuối mùa xuân này để thăm chính thức và tham dự Hội nghị thượng đỉnh Bộ Tứ năm nay, cuộc họp được tổ chức giữa các nhà lãnh đạo của Nhật Bản, Hoa Kỳ, Úc, và Ấn Độ.
Nhật Bản vẫn lo ngại về ý đồ của ĐCSTQ ở Biển Đông, nơi mà nước này đã tăng cường hiện diện quân sự trong những năm gần đây, và Biển Hoa Đông, nơi có tranh chấp kéo dài về một nhóm đảo nhỏ không người ở do Tokyo quản lý nhưng lại bị Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền.
Thủ tướng Kishida cho biết sau cuộc họp rằng ông bày tỏ quyết tâm tăng cường mạnh mẽ sức mạnh quốc phòng của Nhật Bản, trong khi TT Biden nói về cam kết của Hoa Kỳ trong việc tuân thủ hiệp ước hợp tác và an ninh lẫn nhau giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản năm 1960 và nói rõ rằng trong đó có bao gồm quần đảo tranh chấp Senkaku do Nhật Bản kiểm soát, mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư.
Sau đó, Phó Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Seiji Kihara cho biết Thủ tướng Kishida đã giải thích về cam kết tăng cường năng lực quân sự của Nhật Bản, nói rằng thủ tướng sẽ xem xét “tất cả các lựa chọn bao gồm cả việc đạt được khả năng tấn công phủ đầu.”
Cuộc gặp trực tuyến đã diễn ra vào đầu tuần này khi Bắc Hàn gợi ý rằng họ có thể sẽ tiếp tục thử nghiệm hạt nhân và hỏa tiễn tầm xa — vốn đã bị tạm dừng trong hơn ba năm qua.
Hôm thứ Năm (20/01), lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong Un đã chủ trì một cuộc họp của Bộ Chính trị Đảng Lao Động, tại đó các quan chức đặt ra các mục tiêu chính sách để “tăng cường ngay lập tức” năng lực quân sự để chống lại những gì được miêu tả là “hành động thù địch” của người Mỹ, theo Hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên.
Một quan chức cao cấp của chính phủ TT Biden yêu cầu được ẩn danh để tự do nói về cuộc trò chuyện cho biết, tổng thống đã nói rõ trong cuộc gọi rằng Hoa Kỳ sẽ hợp tác chặt chẽ với Nam Hàn và Nhật Bản trong các bước tiếp theo để ngăn cản Bắc Hàn khiêu khích thêm, và chính phủ có thể sẽ có thông báo thêm về các bước đó trong những ngày tới.
Hai nhà lãnh đạo cũng đã thảo luận về những nỗ lực đang diễn ra trong đại dịch COVID-19 và cuộc khủng hoảng đang khởi phát ở Đông Âu, nơi Nga đã điều khoảng 100,000 binh lính đến gần biên giới với Ukraine. Đầu tuần này, ông Biden cho biết ông tin rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin có khả năng sẽ ra lệnh tiến hành một cuộc xâm lược nữa vào lãnh thổ Ukraine nhưng ông không nghĩ rằng ông Putin muốn một cuộc chiến toàn diện.
Thủ tướng Kishida, đến từ Hiroshima, nơi Hoa Kỳ đã từng thả bom nguyên tử vào cuối Đệ nhị Thế Chiến, cũng cho biết ông đã chia sẻ những lo ngại của ông Biden về vấn đề an ninh hạt nhân và ý tưởng đạt được “một thế giới không có vũ khí hạt nhân.”
Ông Biden và các phụ tá hàng đầu đã tìm cách tập hợp sự ủng hộ của các đối tác NATO và các đồng minh khác để đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt chống lại Nga nếu nước này tiến hành các hành động quân sự. Theo một quan chức chính phủ cao cấp, trong cuộc gọi của họ, Thủ tướng Kishida đã bày tỏ sự ủng hộ đối với những nỗ lực của TT Biden nhằm ngăn chặn Nga, đồng thời nói rõ rằng Nhật Bản sẽ hoàn toàn đứng sau Hoa Kỳ và tiếp tục phối hợp với các đồng minh khác để có hành động mạnh mẽ nhằm đáp trả một cuộc tấn công tiềm tàng.
Hôm thứ Năm, để chuẩn bị cho cuộc gọi của các nhà lãnh đạo, cố vấn an ninh quốc gia của TT Biden, ông Jake Sullivan và người đồng cấp Nhật Bản, ông Takeo Akiba, đã tổ chức cuộc gọi riêng để thảo luận về Bắc Hàn, Trung Quốc, và “tầm quan trọng của sự đoàn kết trong việc báo hiệu cho Moscow về phản ứng đoàn kết, mạnh mẽ, như là hậu quả của bất kỳ cuộc tấn công nào” vào Ukraine, theo Tòa Bạch Ốc.
Đầu tháng này, Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin cũng đã tổ chức các cuộc hội đàm trực tuyến với Ngoại trưởng Nhật Bản Yoshimasa Hayashi và Bộ trưởng Quốc phòng Nobuo Kishi, nơi họ thảo luận về việc điều động quân sự của Trung Quốc và chương trình hạt nhân của Bắc Hàn.
Cuộc họp trực tuyến hôm thứ Sáu (21/01) là cuộc trao đổi quan trọng đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo kể từ khi Thủ tướng Kishida nhậm chức vào tháng 10/2021. Các nhà lãnh đạo đã có cuộc trò chuyện ngắn bên lề hội nghị thượng đỉnh về khí hậu ở Glasgow vào tháng 11/2021. TT Biden từng là nhà lãnh đạo đầu tiên gọi điện cho Thủ tướng Kishida, vào buổi sáng trong ngày đầu tiên tại nhiệm của ông.
TT Biden, người đã tìm cách tập trung nhiều hơn vào Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương trong bối cảnh ĐCSTQ đang gia tăng mối đe dọa, đã xây dựng mối liên hệ nồng ấm với thủ tướng tiền nhiệm của Nhật Bản, ông Yoshihide Suga, và đang hy vọng xây dựng mối liên hệ tương tự với ông Kishida.
Thủ tướng Kishida cho biết ông đã mời TT Biden đến Nhật Bản vào nửa đầu năm 2022 cho một cuộc họp trực tiếp của Bộ Tứ, liên minh Thái Bình Dương mà cũng bao gồm cả Úc và Ấn Độ. Thủ tướng cho biết ông Biden đã ủng hộ ý tưởng này.
Thanh Tâm biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
