Hơn 1.000 nhà nghiên cứu có liên hệ với quân đội Trung Quốc đã rời Hoa Kỳ
Theo một quan chức cao cấp của Bộ Tư pháp, hơn 1.000 nhà nghiên cứu có liên hệ với quân đội Trung Quốc đã rời Hoa Kỳ kể từ khi nhà chức trách bắt giữ một số sĩ quan quân đội Trung Quốc bị tình nghi hoạt động ngầm.
Đầu năm nay, ít nhất 4 nhà nghiên cứu Trung Quốc đã bị bắt và bị buộc tội gian lận thị thực vì bị cáo buộc nói dối trong đơn đăng ký về tư cách thành viên của Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA), tên chính thức của quân đội Trung Quốc. Một trong những nhà nghiên cứu đó đã được lãnh sự quán Trung Quốc ở San Francisco cho ẩn náu trong nhiều tuần trước khi cuối cùng bị giam giữ vào hồi cuối tháng Bảy.
Một sinh viên thỉnh giảng Trung Quốc cũng bị truy tố về tội tương tự vào hồi tháng Giêng.
John C. Demers, trợ lý bộ trưởng tư pháp về an ninh quốc gia, cho biết những vụ bắt giữ đó “chỉ là phần nổi của tảng băng trôi”, dẫn đến một cuộc điều tra đã khám phá ra một mạng lưới rộng lớn các nhà nghiên cứu của PLA bị tình nghi hoạt động bí mật trên khắp đất nước.
“Giữa những vụ bắt giữ đó, giữa hàng chục cuộc phỏng vấn mà văn phòng [FBI] đã thực hiện cùng với những cá nhân khác hiện có mặt ở đây trong những hoàn cảnh tương tự, và rồi sau cùng, việc đóng cửa lãnh sự quán Houston nhằm phá vỡ cả hoạt động gây ảnh hưởng nước ngoài và hoạt động gián điệp kinh tế, hơn 1.000 nhà nghiên cứu Trung Quốc kết nối chặt chẽ với PLA đã rời khỏi đất nước”, ông Demers nói trong cuộc thảo luận ảo tại Hội nghị cao cấp Không gian mạng Aspen hôm 2/12.
“Họ nằm trong một nỗ lực của chính phủ Trung Quốc nhằm gửi những cá nhân này đến đây, và gửi họ đến đây mà không tiết lộ danh tính của các cá nhân.”
Ông Demers cho biết, để đối phó với các vụ bắt giữ và điều tra của nhà chức trách Hoa Kỳ, chế độ Trung Cộng đã chỉ dẫn các nhà nghiên cứu tiếp tục che giấu các mối liên hệ của họ với PLA.
Các tài liệu của tòa án được nộp vào tháng 7 cho biết chế độ này đang hướng dẫn các sinh viên có liên hệ với PLA tiêu hủy bằng chứng và đang phối hợp để cố gắng sơ tán họ khỏi Hoa Kỳ, sau khi nhận thấy rằng chính phủ Hoa Kỳ đang theo sát.
Các vụ bắt giữ là một phần của một loạt vụ truy tố do Bộ Tư pháp đưa ra nhắm vào các nỗ lực rộng lớn của chế độ Trung Cộng trong việc đánh cắp công nghệ và nghiên cứu của Hoa Kỳ. Chính phủ Trump cũng buộc lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston đóng cửa vào tháng 7, nói rằng đây là trung tâm của những hoạt động gián điệp và gây ảnh hưởng xấu.
Ông William Evanina, Giám đốc Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia, cho biết trong sự kiện tương tự về 1.000 nhà nghiên cứu có liên hệ với PLA, ông lo ngại nhất về những rủi ro liên quan đến những sinh viên trình độ sau đại học.
“Đừng có đùa, họ đều đến đây theo lệnh của các cơ quan tình báo chính phủ Trung Quốc. Họ sẽ đến các trường đại học cụ thể để nghiên cứu các lĩnh vực hoặc các khu vực cụ thể sẽ mang lại lợi ích cho… Trung Cộng và quân đội,” ông Evanina nói.
Trong một nỗ lực khác để đề phòng PLA đánh cắp công nghệ của Hoa Kỳ, hồi tháng 5 Tổng thống Trump đã đưa ra một lệnh cấm nhập cảnh đối với sinh viên Trung Quốc ở cấp độ sau đại học hoặc cao hơn mà có liên hệ với các tổ chức ủng hộ “chiến lược hợp nhất quân sự-dân sự” của Trung Cộng. Chiến lược này ra lệnh khu vực tư nhân của Trung Quốc phải được tận dụng để giúp PLA phát triển công nghệ.
Từ tháng 6 đến ngày 8/9, theo lệnh của Tổng thống, Bộ Ngoại giao đã thu hồi hơn 1.000 thị thực của sinh viên Trung Quốc có liên hệ với quân đội.
