Ông Tập đứng trước những thách thức chồng chất để giữ được nhiệm kỳ thứ ba
Theo nhà ngoại giao kiêm tác giả Roger Garside, khi lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình tìm cách giữ được nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có tại Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc lần thứ 20 vào mùa thu này, thì các địch thủ của ông trong Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sẽ lợi dụng những vấn đề nội bộ của đất nước để làm suy yếu ông.
Ông nói: “Có những điểm mấu chốt … đang rình rập trong bối cảnh nghiêm trọng nhất tại Trung Quốc,” và ông nói thêm rằng những điều này sẽ cho phép các địch thủ trong giới lãnh đạo chống lại ông Tập.
Ông Garside, tác giả của cuốn sách “Cuộc đảo chính của Trung Quốc” (“China Coup”), cho rằng vị Chủ tịch của nước này đang phải đối mặt với cả áp lực bên ngoài lẫn áp lực bên trong nội bộ [Đảng].
Về mặt ngoại thương, ông nói, Hoa Kỳ đang đẩy mạnh giám sát sự tham gia của các công ty Trung Quốc vào thị trường vốn của Hoa Kỳ, đề cập đến Đạo luật về Trách nhiệm giải trình của các Công ty Ngoại quốc (Đạo luật HFCA) mà cựu Tổng thống Trump đã ký thành luật vào năm 2020. Đạo luật này nhằm mục đích bảo vệ các nhà đầu tư khỏi các công ty ngoại quốc không tuân thủ các tiêu chuẩn kiểm toán của Hoa Kỳ.
Theo luật này, các công ty ngoại quốc không tuân thủ các cuộc kiểm tra của Ban Giám sát Kế toán Công ty Đại chúng (PCAOB) trong ba năm liên tiếp có thể bị hủy niêm yết khỏi các sàn giao dịch của Hoa Kỳ.
Tổng cộng, có hơn 120 công ty niêm yết tại Hoa Kỳ bị Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) cho là có khả năng bị hủy niêm yết, bao gồm các công ty công nghệ nổi tiếng của Trung Quốc, chẳng hạn như công ty thương mại điện tử JD.com, nền tảng thương mại điện tử tập trung vào nông nghiệp Pinduoduo Inc., nền tảng chia sẻ video Bilibili, và công ty công nghệ internet NetEase Inc.
Gần đây Ông Garside nói với chương trình “China Insider” (Nội tình Trung Quốc) của Epoch TV rằng, “Lộ trình khiêu khích đối đầu giữa Trung Quốc và Mỹ vẫn còn vài năm nữa, nhưng nó đang trên đà phát triển.”
Ông nói, ở bên trong Trung Quốc, các cuộc phong tỏa hàng loạt được thực hiện theo chiến lược ‘zero COVID’ nghiêm ngặt của nhà cầm quyền đã tạo ra “một trạng thái rất dễ bị tổn thương ở Trung Quốc, và bắt buộc phải cô lập Trung Quốc với phần còn lại của thế giới.”
Các nhà phân tích tại ngân hàng Nhật Bản Nomura ước tính rằng 26 thành phố của Trung Quốc đã thực hiện phong tỏa toàn bộ hoặc một phần hoặc thực hiện các biện pháp chống COVID khác tính đến ngày 23/05, ảnh hưởng đến 208 triệu người và chiếm đến 20.5% sản lượng kinh tế của Trung Quốc.
Ông Garside nói, “Và trong nội bộ, như chúng ta đã thấy trên các video từ Thượng Hải và những nơi khác, chuyện này làm dấy lên sự tức giận, phẫn nộ, rồi sứt mẻ lòng tôn trọng và lòng trung thành đối với ĐCSTQ.”
Ông nói thêm: “Nhưng điều này tương phản với bối cảnh hoạt động thê thảm trong lĩnh vực địa ốc. Chúng ta đã thấy tình trạng vỡ nợ của các nhà phát triển địa ốc lớn.”
Gánh nặng khoản nợ hơn 300 tỷ USD, nhà phát triển địa ốc Trung Quốc Evergrande đã không trả được nợ trái phiếu ngoại quốc vào năm ngoái. Các nhà phát triển địa ốc khác bao gồm Sunac China Holdings, Fantasia và Country Garden cũng đã tham gia vào danh sách các công ty đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng các nghĩa vụ tài chính của họ.
Ông Garside dự báo sẽ có thêm thiệt hại về kinh tế vì doanh số bán nhà đã giảm hơn 40%, và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng ở các thành phố lớn.
Đấu tranh nội bộ
Theo chuyên gia, thách thức lớn nhất đối với quyền cai trị của ông Tập đến từ các phe phái đối lập trong nội bộ ĐCSTQ.
Mặc dù ông Tập đã làm rất nhiều điều trong 10 năm qua để tập trung quyền lực, ông Garside tin rằng vị thế của ông ta là “ngoài cương nghị, trong nhu yếu.”
Ông nói, trong khi đó, có những người khác trong Đảng, những người đang cúi mình không thể hiện, nhưng lại “lo lắng cho quyền lực và tiền tài của chính họ,” và nói thêm rằng “họ biết những rủi ro mà ĐCSTQ phải đối mặt hiện nay.”
Ông Garside nói, “Họ toan tính điều gì? Muốn bảo vệ sự giàu có và quyền lực của họ, cũng như lợi ích của quốc gia, trong ngắn hạn và trung hạn, tất cả đều nằm ở một hy vọng tối ưu nhất, đó là họ phải dẫn đầu cuộc cách mạng.”
Tác giả tiếp tục đưa ra những bình luận của cựu Nội vụ Đảng Trung Quốc Thái Hà (Cai Xia), nguyên là giáo sư tại Trường Đảng Trung ương Bắc Kinh, để minh họa cho quan điểm của mình.
Trong ấn phẩm “Mối bang giao Mỹ-Trung trong mắt Đảng Cộng sản Trung Quốc”, ông Hà viết, “Ít nhất 60–70% quan chức cao cấp của ĐCSTQ hiểu được xu hướng tiến bộ của thế giới hiện đại. Họ hiểu rằng chỉ có một chính phủ dân chủ hợp hiến mới có thể có được sự ổn định lâu dài ở Trung Quốc và có thể bảo vệ được quyền con người, phẩm giá cá nhân, và sự an toàn cá nhân cho chính họ.”
Cô Hannah Ng là một phóng viên đưa tin về Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Anh David Zhang là người dẫn chương trình China Insider trên EpochTV. Anh hiện đang làm việc tại New York và thủ đô Hoa Thịnh Đốn, đưa tin về Trung Quốc. Anh chuyên phỏng vấn chuyên gia và bình luận tin tức về các vấn đề Trung Quốc, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến mối bang giao Mỹ-Trung.
