Tại biên giới Ukraine–Ba Lan, xe viện trợ xếp hàng dài trong bối cảnh người dân chạy nạn
Hệ thống theo dõi mới đã giúp giảm bớt áp lực tại các cửa khẩu biên giới, nhưng các phương tiện cứu trợ vẫn bị tắc nghẽn trong nhiều giờ
SHEHYNI, Ukraine — Dòng người tị nạn từ Ukraine sang Ba Lan tại cửa khẩu Shehyni-Medyka hôm 13/03 đã ngắn hơn nhiều so với 10 ngày đầu tiên của cuộc xâm lược của Nga.
Một đám đông đa số là phụ nữ và trẻ em, nhiều người đã đi nhiều ngày từ các thành phố bị ảnh hưởng nặng nề ở miền đông Ukraine, lặng lẽ chờ đợi trong hàng người dài qua khỏi dãy ki-ốt bán thực phẩm và đổi tiền.
Một triệu người tị nạn đã chạy khỏi Ukraine trong tuần đầu tiên của cuộc chiến, bắt đầu hôm 24/02; hơn 1.8 triệu người đã rời đi trong khoảng thời gian từ 03/03 đến 14/03.
Mặc dù dòng người tị nạn từ Ukraine sang các nước láng giềng vẫn chưa giảm bớt kể từ khi Nga xâm lược, nhưng các cửa khẩu biên giới giờ đây đã ít hỗn loạn hơn vì các quan chức Ukraine và các tình nguyện viên đã thành thạo hơn trong việc phân luồng đám đông qua nhiều cổng vào. Để định hướng dòng người, các nhân viên điều phối tại các trung tâm giao thông ở Lviv, Ukraine sử dụng một cơ sở dữ liệu trong thời gian thực để theo dõi thời gian chờ đợi của lưu lượng xe cộ và người đi bộ tại 25 cửa khẩu vào Ba Lan, Slovakia, Romania, Hungary, và Moldova.
Ở cuối hàng người tại Shehyni, Ukraine, các xe buýt từ Lviv đưa người tị nạn đến với tốc độ ổn định. Những người này sau đó sẽ mất khoảng ba giờ đồng hồ nhích từng chút một để đi đến cổng dành cho người đi bộ vào khu vực kiểm tra xuất nhập cảnh của Ba Lan.
Cô Valeriya Batalova, một công dân Ukraine sống ở Chicago, đã ở trên một trong những chiếc xe buýt chờ để qua biên giới vào Ba Lan. Cô đã đến thăm người ông bị ốm của mình ở Sumy, Ukraine, hai ngày trước khi chiến sự bắt đầu. Sumy – chỉ cách biên giới Nga 22 dặm – và các khu vực xung quanh của thành phố này đã bị bao vây ngay từ ngày đầu tiên của cuộc xâm lược.
Thời điểm khó khăn nhất là khi ông tôi và tôi đi bộ trên cầu, và quý vị biết không, họ đang ném bom những cây cầu; rất đáng sợ.
Cô Valeriya Batalova, người tị nạn
“Tôi đã ở nhà ông tôi một đêm; khi thức dậy thì cuộc chiến đã xảy ra,” cô Batalova nói với The Epoch Times. “Đó là một khoảnh khắc rất đáng sợ.”
Cô chia sẻ: “Thời điểm khó khăn nhất là khi ông tôi và tôi đi bộ trên cầu, và quý vị biết không, họ đang ném bom những cây cầu; rất đáng sợ. Thực sự thì đêm nào cũng đáng sợ.”
Cô Batalova đã cố gắng rời khỏi đất nước này kể từ đó, cuối cùng đã đến được biên giới sau ba ngày đường. Trong giai đoạn đầu của cuộc hành trình, chiếc xe cô ngồi đã đi trên những con đường nhỏ vùng nông thôn để tránh quân đội Nga.
Bên kia biên giới ở Medyka, Ba Lan, một khu trại tạm gồm những căn lều và bàn do các tình nguyện viên và nhân viên nhân đạo dựng lên luôn hoạt động nhộn nhịp suốt cả ngày. Người tị nạn đến nhận thức ăn, quần áo, và các nhu yếu phẩm khác, rồi lên xe buýt trung chuyển để đi sâu hơn vào Ba Lan.
Trong khi không có người xếp hàng ở cổng dành cho người đi bộ từ Ba Lan vào Ukraine, thì cổng vào cửa khẩu dành cho xe cộ có dòng xe chờ đợi dài vài dặm; các tình nguyện viên trên những chiếc xe tải và xe van chở đầy thực phẩm và đồ tiếp tế đang chờ đợi – phải mất từ 5 đến 6 tiếng đồng hồ mới đi qua được biên giới.
Có các lựa chọn thay thế ở phía bắc và phía nam của Medyka, nhưng đi đường vòng có thể lâu hơn hàng giờ so với chờ đợi. Anh Adrian Briss, một nhân viên bất động sản người Ba Lan, đang xếp hàng bên trong một chiếc xe van được đánh dấu bằng chữ thập đỏ cách trạm kiểm soát biên giới Ba Lan–Ukraine ở Medyka khoảng nửa dặm hôm 12/03. Tại điểm này, các tài xế đã đợi ba tiếng đồng hồ, và cần thêm hai tiếng nữa chỉ để qua biên giới.
Anh Briss đang đến Ukraine để đưa đón phụ nữ và trẻ em từ ga xe lửa Lviv tới biên giới Ba Lan. Trên đường đến Ukraine, anh đã đưa một phụ nữ về với chồng của bà ở Lviv. Bà đã dành vài ngày ở Ba Lan trong bối cảnh chiến tranh để gặp đứa cháu mới sinh của mình.
Bạn của anh Briss, anh Marius, lái một chiếc xe van chở hàng với thực phẩm và đồ tiếp tế cho Lviv chiếm một nửa thùng xe. Hai người đàn ông Ukraine, một người cha dượng và con trai, đã ngồi nhờ trên ghế trước để trở về đất nước của họ và nhập ngũ tham chiến. Người con trai, anh Vova Shevchuk, 22 tuổi, đã làm việc tại một nhà máy ở Ba Lan trong một tháng trước khi quyết định về nước.
“Đối với tôi, giờ không phải là lúc để làm việc. Chúng tôi cần phải trở về nhà và bảo vệ đất nước. Tôi đã không phục vụ trong quân đội. Nếu họ nhận, tôi sẽ đi,” anh Shevchuk nói với The Epoch Times.
“Chúng tôi tự quyết định – với tư cách là những người ái quốc của đất nước – không ai yêu cầu chúng tôi hết,” ông Roman Medvedev, 43 tuổi, cha dượng của anh Shevchuk, nói với The Epoch Times.
2.8 TRIỆU NGƯỜI
Hơn 2.8 triệu người đã chạy khỏi Ukraine trong giai đoạn đầu của cuộc chiến từ 24/02 đến 14/03.
Mặt trời đang dần lặn khi dòng xe nhích từng chút một về phía trước. Anh Briss đã thực hiện vài cuộc gọi và chọn lái xe đến một cửa khẩu biên giới khác thay vì dành thêm ba tiếng đồng hồ để xếp hàng. Hai chiếc xe tải chạy về phía nam trên những con đường núi đến cửa khẩu Kroscienko; nơi đây chỉ có vài chiếc xe hơi xếp hàng. Lý do trở nên rõ ràng sau khi qua được biên giới. Con đường từ đó đến Lviv trong giờ đầu tiên trên là những ổ gà và vết nứt lớn, xen kẽ với những mảng mà nhựa đường nhường chỗ cho đất và đá.
Anh Briss cho biết anh đang thực hiện chuyến đi này bằng thời gian và chi phí của chính mình. Anh đã qua biên giới một lần trước đó một tuần, nhưng đã gặp khó khăn khi lực lượng biên phòng kiểm tra vì không đem theo giấy tờ hợp lệ. Trong chuyến đi đầu tiên đó, anh đã chở 12 phụ nữ và trẻ em trên chiếc xe van 7 chỗ của mình. Trước khi họ khởi hành, một người phụ nữ khác đã cầu xin để được lên; anh Briss phải từ chối nhưng bảo đảm với cô rằng anh sẽ trở lại sau sáu ngày nữa. Cô đã xin số điện thoại của anh và nói rằng cô sẽ đợi.
Những đứa trẻ đã khóc trong suốt chuyến đi đến Ba Lan, nhưng chỉ là rấm rứt vì quá kiệt sức, anh cho biết.
“Tất cả bọn họ đều rất suy nhược. Tất cả đều khóc, cả phụ nữ và trẻ em. Không thể không xúc động trước cảnh tượng này,” anh Briss chia sẻ với The Epoch Times.
Lần này, anh Briss, người đã tình nguyện làm nhân viên cứu nạn trên núi trong ba thập niên, cho biết anh dự định đưa đón những người tị nạn giữa Lviv và Ba Lan thêm bốn đến năm ngày trước khi trở về nhà.
“Chúng ta cần phải trợ giúp. Tôi muốn chiến tranh kết thúc. Nhưng trong khi nó còn diễn ra, chúng ta cần phải giúp những người phụ nữ này,” anh nói.
Ngay trước xe của anh Briss là ông Steve Parker đến từ Essex, Anh. Ông vừa làm thủ tục hải quan tại biên giới Ukraine với một đoàn xe tải chở hàng viện trợ. Ông Parker đã phục vụ trong cuộc chiến tranh Bosnia vào những năm 90 và chứng kiến sự tàn phá của những cuộc xung đột như vậy đối với các gia đình, trẻ em, và binh sĩ. Ông đã nói với một vài người bạn rằng ông dự định gom góp hàng cứu trợ và đến Ukraine.
Trong vòng một tuần, cộng đồng của ông đã cùng nhau chất đầy 16 chiếc xe với 35 tấn thực phẩm, vật tư y tế, và các viện trợ khác.
Ông Parker nói: “Người dân ở Anh là những người rất hào phóng. Họ là những người rất ấm áp. Họ không thích chứng kiến sự đau khổ ở bất kỳ nơi đâu trên thế giới. Cuộc chiến này đã khiến gia đình tôi, bạn bè của tôi, gia đình bạn bè của tôi, và những người khác rơi lệ.”
Sau sáu tiếng ở hai biên giới, anh Briss đã lái xe vào Ukraine, vui cùng với người phụ nữ đến từ Ukraine. Vài phút sau, họ trở nên u sầu hơn khi các binh sĩ Ukraine ra hiệu cho chiếc xe dừng tại một trạm kiểm soát trên đường, mà người dân địa phương gọi là các chốt chặn. Sau khoảng hơn chục trạm kiểm soát và hai giờ lái xe, đoàn xe của anh Briss đã đến Lviv.
Sáng sớm hôm sau, anh chụp ảnh chung với 11 phụ nữ và 4 trẻ em mà anh đã giúp đưa vào Ba Lan. Ngày hôm sau, anh đã giúp đỡ 23 phụ nữ và trẻ em, trong đó bé nhỏ nhất chỉ mới 4 tháng tuổi.
Giờ không phải là lúc để làm việc. Chúng tôi cần phải trở về nhà và bảo vệ đất nước. Tôi đã không phục vụ trong quân đội. Nếu họ nhận, tôi sẽ đi.
Anh Vova Shevchuk, công nhân nhà máy