Robert Edward Lee – Vị bại tướng được người Mỹ tôn kính (Kỳ 1)
“Tôi nghĩ tất cả điều chúng ta có thể hoàn thành là bảo vệ những ngôi mộ và ghi dấu những địa điểm an nghỉ của những người đã ngã xuống”
(Robert E. Lee 1866)
Trong lịch sử lập quốc của Mỹ, có một vị tướng quân dù đại bại nhưng lại trở thành danh nhân được ngưỡng mộ vì thái độ của ông đối với thắng thua và lòng bao dung suy nghĩ cho người khác. Hành trạng đời ông đã góp phần hàn gắn nước Mỹ vốn chia rẽ nặng nề sau cuộc nội chiến Nam Bắc. Đó là tướng quân Robert Edward Lee, vị tướng quân bại trận được người Mỹ yêu mến.
Dòng dõi danh tướng, tài năng quân sự tốt nghiệp từ Westpoint
Robert E.Lee được công nhận như một trong những tướng quân tài năng nhất của nước Mỹ. Điều này có được có lẽ do ông sinh ra trong một gia đình dòng dõi danh tướng thực thụ và có truyền thống về quân sự.
Cha ông là cựu Thống đốc bang Virginia, Thiếu tướng Henry Lee đệ Tam (1756–1818), biệt hiệu khinh kỵ Harry, là một trong những danh tướng hàng đầu của nước Mỹ thời lập quốc. Lữ đoàn Lee khinh kỵ binh do chính cha ông thành lập và chỉ huy là một binh đoàn xuất sắc với nhiều chiến công. Cha ông đã chiến đấu trong rất nhiều trận đánh từ người Anh, Pháp cho đến bình định các cuộc tạo phản và sau này trở thành thống đốc bang Virginia.
Là con của danh tướng, đương nhiên Robert Lee đã gia nhập con đường binh nghiệp từ trẻ, Ông là một trong những sinh viên xuất sắc nhất của Trường Võ bị West Point và tốt nghiệp Á khoa vào năm 1829 với không một môn nào bị điểm xấu. Lee sau đó đã bắt đầu sự nghiệp quân sự của mình ngay sau khi rời Westpoint, tham gia vào chiến tranh Mỹ-Mexico và sau đó trở thành hiệu trưởng trường Westpoint năm 1852.
Nội chiến Nam Bắc, Đại tướng Liên quân Miền Nam
Nội chiến Hoa Kỳ, hay còn gọi là cuộc Chiến tranh Giữa các Tiểu bang (War between the States) tuy chỉ kéo dài 4 năm (1861 – 1865) là một cuộc chiến lớn nhất từng xảy ra trên lục địa Bắc Mỹ và cũng là cuộc chiến thương vong nhiều nhất sau ngày lập quốc. Chỉ trong vòng 4 năm ấy, đã có hơn 600,000 binh lính tử trận, chưa kể tới thường dân, một con số khủng khiếp cho một thời đại mà chưa có súng máy và bom ra đời.
Có điều thú vị là tướng Lee vốn không phải được phe miền Nam chọn làm Đại tướng thống lĩnh ngay từ đầu, mà chính Tổng thống Lincoln là người đã mời Lee làm chủ tướng cho miền Bắc. Đầu năm 1861, Lee phản đối Virginia ly khai chính phủ, nhưng đồng thời từ khước lời mời của tổng thống Hoa Kỳ Abraham Lincoln thống lãnh quân đội Liên bang miền Bắc. Sau đó, Lee quyết định theo ủng hộ quân nhà, ban đầu chỉ làm cố vấn quân sự cho tổng thống miền Nam Jefferson Davis. Tháng 6 năm 1862, Lee nhận chỉ huy các đội quân Liên minh miền Nam tại Mặt trận miền Đông và kết hợp các đơn vị, và trực tiếp chỉ huy Binh đoàn Bắc Virginia tinh nhuệ.
Chiến công liên tiếp, tung hoành chiến trường miền Bắc
Chuỗi trận bảy ngày, bảo vệ thủ đô miền Nam
Đây là chuỗi trận đánh gồm một loạt 6 trận đánh kịch liệt diễn ra trong 7 ngày từ 25 tháng 6 đến 1 tháng 7 năm 1862 ở gần Richmond, Virginia trong Nội chiến Hoa Kỳ.
Tướng Robert E. Lee chỉ huy 92.000 binh sĩ quân miền Nam tiến ra chặn đánh binh đoàn Potomac danh tiếng gồm 104.000 quân của tướng miền Bắc George B. McClellan đang tiến chiếm thủ phủ Liên minh miền Nam. Sau 6 trận đánh trong 7 ngày, tướng Lee chiến thắng. Quân miền Bắc bị đánh bật ra khỏi vùng Richmond và phải rút khỏi bán đảo Virginia.
Sau bảy ngày chiến đấu, tướng McClellan kéo quân miền Bắc chạy thoát an toàn về sông James, tổn thất gần 16.000 binh sĩ. Bên kia, tướng Lee phá được chiến dịch tấn công của McClellan nhưng mất hơn 20.000 quân. Ông tin rằng McClellan sẽ không thể đe dọa Richmond được nữa, nên đã quyết định kéo quân đánh lên miền Bắc trong hai chiến dịch Bắc Virginia (Bull Run thứ hai)và Maryland.
Chiến dịch Bull Run thứ hai, lừng danh binh đoàn Bắc Virginia
Binh đoàn Bắc Virginia có thể coi là tập đoàn quân quan trọng nhất của Liên quân miền Nam thời nội chiến Nam Bắc Mỹ.
Robert Edward Lee là người chỉ huy cuối cùng của binh đoàn này, ông đã đưa binh đoàn thực hiện thành công chiến dịch Bull Run thứ hai (chiến dịch Bắc Virginia), có thể coi là chiến thắng vinh quang nhất của Lee cũng như của binh đoàn Bắc Virginia.
Trận đánh nổi tiếng nhất trong chiến dịch Bắc Virginia là Trận Bull Run thứ hai, diễn ra từ 28–30 tháng 8 năm 1862. Tướng Robert E. Lee dẫn 50 nghìn quân của Binh đoàn Bắc Virginia của Liên minh miền Nam tấn công Binh đoàn Virginia đông hơn 62 nghìn quân của Liên bang miền Bắc do tướng John Pope chỉ huy tại Bull Run. Quân Liên minh trong trận này đã làm nên một trong những chiến thắng lớn nhất của cuộc nội chiến, bảo vệ được nền độc lập của Liên minh miền Nam.
Ngay sau khi đợt tấn công đầu tiên của quân đoàn V do tướng Fitz John Porter chỉ huy bị pháo binh miền Nam dập tắt, năm sư đoàn bộ binh gồm 25.000 quân do tướng Longstreet chỉ huy đánh tràn sang đội ngũ quân miền Bắc. Đây là cuộc tấn công biển người lớn nhất của Nội chiến Hoa Kỳ. Sườn trái của quân miền Bắc bị đánh tan tác, cả binh đoàn phải bỏ chạy về sông Bull Run. Tướng Pope vẫn phải khó nhọc lắm mới kéo quân rút được về đến Centreville.
Chiến thắng tuyệt vời này đã đưa Lee trở thành một danh tướng với chiến thuật xuất sắc. Với tài cầm quân của ông, phe Liên bang lại cảm thấy nghi ngờ về khả năng của các tướng lĩnh của mình cũng như khả năng tận diệt Liên minh.
