Tìm hiểu sâu hơn về khoản tiền 16 tỷ USD trong dự luật chi tiêu mới của chính phủ Mỹ
Trong dự luật chi tiêu dài hơn 4,000 trang trị giá 1.7 ngàn tỷ USD mà Tổng thống Joe Biden tuyên bố sẽ ký thành luật gần đây, có khoảng 16 tỷ USD là dành cho các dự án liên quan đến sở thích cá nhân. Số tiền này được những người ủng hộ gọi là “các khoản chi tiêu cho mục đích riêng” (“earmarks”) để các nhà lập pháp chiều lòng cử tri, trong khi bị những người phản đối xem là các khoản chi tiêu “đặc quyền” (“pork”) đầy tham nhũng và lãng phí.
Các khoản chi tiêu cho mục đích riêng là các điều khoản trong luật dành kinh phí cho các dự án hoặc chương trình cụ thể, thường là vì lợi ích của một địa phương hoặc nhóm dân cư đặc thù.
Hơn 7,200 khoản phân bổ của dự luật, được biết đến với danh hiệu là các hạng mục Tài trợ Dự án Cộng đồng, bao gồm 750,000 USD cho dự án Nhà ở Không Tuân theo Giới tính ở New York (pdf), 1 triệu USD cho Bảo tàng và Đại sảnh Danh vọng Rock and Roll ở Ohio (pdf), 3.6 triệu USD cho Đường mòn Michelle Obama ở Georgia (pdf), và 5 triệu USD cho dự án tái thả cá hồi ở tiểu bang Washington (pdf).
Dự luật trị giá 1.7 ngàn tỷ USD này đã được Thượng viện thông qua bằng một cuộc bỏ phiếu lưỡng đảng với tỷ lệ 68 phiếu thuận–29 phiếu chống. Trong số 50 thành viên Đảng Cộng Hòa tại Thượng viện thì chỉ có 18 người bỏ phiếu ủng hộ, trong đó có Lãnh đạo Thiểu số Thượng viện Mitch McConnell (Cộng Hòa-Kentucky).
Trong số 213 thành viên Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện thì chỉ có chín người ủng hộ thông qua dự luật. Dân biểu Kevin McCarthy (Cộng Hòa-California), Lãnh đạo Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện, đã kịch liệt phản đối dự luật và gọi việc thông qua dự luật này là “một trong những hành động đáng xấu hổ nhất” mà ông từng chứng kiến tại Quốc hội.
Trong một bài đăng trên Twitter, Tổng thống Biden đã ca ngợi việc thông qua dự luật chi tiêu đồ sộ này là “tin tuyệt vời cho nền kinh tế của chúng ta, đánh dấu một tiến bộ lịch sử của lưỡng đảng trong việc chăm lo cho cuộc sống của người dân Mỹ.”
“Dự luật này là bằng chứng cho thấy Đảng Cộng Hòa và Đảng Dân Chủ có thể cùng nhau giúp đỡ các gia đình. Tôi đã sẵn sàng ký nó thành luật,” ông tuyên bố.
Những tranh cãi xung quanh các khoản chi tiêu cho mục đích riêng
Hiện đang có cuộc tranh luận về việc sử dụng các khoản chi tiêu cho mục đích riêng trong quá trình ra quyết định lập pháp, một số ý kiến cho rằng đây là cách hiệu quả để tài trợ cho các dự án địa phương, đặc biệt là khi những dự án đó có thể không được tài trợ thông qua quy trình phân bổ thông thường.
Thượng nghị sĩ Patty Murray (Dân Chủ-Washington), thành viên Đảng Dân Chủ đứng thứ hai trong Ủy ban Phân bổ ngân sách Thượng viện, người đã giành được một khoản chi tiêu cho mục đích riêng lên đến hơn 230 triệu USD cho tiểu bang của bà, cho biết trong một tuyên bố: “Chi tiêu theo chỉ thị của Quốc hội chỉ là một phương thức khác giúp tôi bảo đảm rằng các cộng đồng của tiểu bang Washington được lắng nghe ở một Washington khác (thủ đô Hoa Thịnh Đốn) — cho dù đó là để có được nguồn tài trợ trực tiếp cho việc tái thả cá hồi, nhà ở giá rẻ, hay nhu cầu cơ sở hạ tầng tại địa phương.”
Những thành viên khác lại cho rằng các khoản chi tiêu cho mục đích riêng này chỉ nhằm thỏa mãn tư lợi của các nhóm lợi ích hoặc thường tài trợ cho các dự án không thiết yếu.
Bà Romina Boccia, giám đốc ngân sách và chính sách quyền lợi tại Viện Cato, một tổ chức tư vấn, cho biết: “Các khoản chi tiêu cho mục đích riêng, hay còn gọi là chi tiêu theo đặc quyền hoặc những đồng tiền tham nhũng … có lịch sử lạm dụng quá mức và đầy lãng phí.” Bà gọi đây là gói chi tiêu cồng kềnh và “gớm ghiếc.”
Bà nói: “Quốc hội nên cấm các khoản chi tiêu cho mục đích riêng này và tập trung thời gian và sức lực vào việc khắc phục tình trạng chi tiêu kém bền vững của chính phủ liên bang.”
Sau lệnh cấm kéo dài một thập niên, Đảng Dân Chủ đã khôi phục lại gói Tài trợ Dự án Cộng đồng trước năm tài chính 2022. Gói này đã nhận được 9.7 tỷ USD từ các thành viên lưỡng đảng.
Dân biểu Tom McClintock (Cộng Hòa-California) đã giới thiệu một sửa đổi hồi đầu năm nay để cấm các khoản chi tiêu cho mục đích riêng, nhưng các thành viên Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện đã bỏ phiếu với tỷ lệ 52 phiếu thuận–158 phiếu chống để bác bỏ dự luật này.
Các khoản chi tiêu cho mục đích riêng năm nay chỉ chiếm chưa đến 1% trong gói tài trợ khoảng 1.7 ngàn tỷ USD, mức giới hạn mà Quốc hội áp đặt sau khi dỡ bỏ lệnh cấm lâu năm liên quan đến quá trình lập ra các khoản chi tiêu riêng này.
Thượng nghị sĩ Ron Johnson (Cộng Hòa-Wisconsin), người đã đề nghị dỡ bỏ khoảng 4,000 khoản mục trong dự luật chi tiêu khổng lồ này, gọi các yêu cầu Tài trợ Dự án Cộng đồng là “cánh cổng dẫn đến thâm hụt chi tiêu lớn, khi thế chấp chính tương lai của con em chúng ta. Nó cần phải được dừng ngay lại.”
Các khoản trong dự luật tổng hợp như 45 tỷ USD tài trợ cho Ukraine, hàng trăm triệu USD tài trợ cho việc bảo vệ biên giới ở các quốc gia khác như Ai Cập và Tunisia, v.v., cũng đã được thông qua với sự ủng hộ của một số thành viên Đảng Cộng Hòa.
Trong chương trình phát sóng “The Story” của Fox News Channel, Dân biểu Nicole Malliotakis (Cộng Hòa-New York) đã gọi chín thành viên Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện đã bỏ phiếu cho dự luật chi tiêu khổng lồ này là những kẻ “ôm tiền chạy trốn” vì hầu hết những người này đều sắp mãn nhiệm.
“Nếu quý vị xem qua dự luật này — và tôi đã cố làm thế, nó dài 4,100 trang — quý vị sẽ thấy rất nhiều khoản chi tiêu vô cùng lãng phí, rất nhiều tiền được gửi đến các tổ chức quốc tế, đến những tổ chức núp bóng Liên Hiệp Quốc, rất nhiều tiền dùng để chi tiêu ở ngoại quốc cho đủ mọi loại mục đích của các quốc gia khác trong khi chúng ta có các gia đình người Mỹ đang phải chật vật ở quê nhà,” bà nói.
“Thật không may, vì tôi không tin rằng điều này mang lại lợi ích tốt nhất cho người dân Mỹ,” bà Malliotakis nói, đồng thời nhấn mạnh rằng đây là lúc cần tìm cách cắt giảm chi tiêu chứ không phải là lúc tìm các dự án theo sở thích cá nhân để tài trợ.
Kỳ lạ là, một số tiền ủng hộ trị giá khoảng 3 tỷ USD đã được chuyển đến tay các nhà lập pháp bỏ phiếu chống lại dự luật, gần như tất cả những người này đều thuộc Đảng Cộng Hòa, theo một thống kê đặc biệt.
Các khoản chi tiêu chi tiết
Các khoản chi tiêu cho mục đích riêng được phân phối đến hơn 12 cơ quan, với một số khoản tài trợ đáng chú ý như sau.
Bộ Nông nghiệp, Phát triển Nông thôn, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm, cùng các Cơ quan Liên quan (pdf): 7 triệu USD cho phòng thí nghiệm bệnh trên ngũ cốc ở Minneapolis, Minnesota; 4 triệu USD mỗi nghiên cứu của một đơn vị nghiên cứu mía đường ở Schriever, Louisiana, một trung tâm kỹ thuật gene di truyền gia súc ở Columbia, Missouri, và một dự án bảo tồn đường thủy ở Twin Falls, Idaho; 2.95 triệu USD để giải quyết “những thách thức về khí hậu” đối với nông nghiệp và chất lượng nước ở thành phố New York, và 1.5 triệu USD cho một chương trình nghiên cứu nông nghiệp “có khả năng chống chịu với khí hậu” ở Prairie View, Texas.
Bộ Thương mại, Tư pháp, Khoa học, và các Cơ quan Liên quan (pdf): 17.4 triệu USD cho một cơ sở nghiên cứu khoa học sinh học ở Orangeburg, South Carolina; 16.6 triệu USD cho một trung tâm tiếp cận và phát triển lực lượng lao động ở Scranton, Pennsylvania; 12.3 triệu USD cho đổi mới và giáo dục tại một phòng thí nghiệm ở East Boothbay, Maine; 3 triệu USD cho phòng thí nghiệm internet vạn vật (IOT) ở Rome, New York; và 2 triệu USD cho tác động của biến đổi khí hậu dành cho một trung tâm nước ở Texas.
Bộ Quốc phòng (pdf): 8 triệu USD cho các dải pin sử dụng trong các ứng dụng quốc phòng ở Miami, Florida; 5.7 triệu USD cho các chiến dịch và tính sẵn sàng chiến đấu của quân đội ở Statesboro, Georgia; và 1.3 triệu USD cho sáng kiến nghiên cứu nguồn mở Trung Mỹ ở Miami, Florida.
Phát triển Năng lượng và Nước, và các Cơ quan Liên quan (pdf): 9.6 triệu USD cho cơ sở hạ tầng môi trường cho một cơ sở của Công binh Lục quân Hoa Kỳ ở New Mexico; 2 triệu USD cho một dự án thủy điện và năng lượng mặt trời ở Tampa, Florida; 459,000 USD cho việc lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời tại Hiệp hội Thanh niên Cơ Đốc (YMCA) ở Nashua, New Hampshire; và 328,000 USD cho một dự án về khử carbon và hiệu quả năng lượng ở South Charleston, West Virginia.
Các Dịch vụ Tài chính và Chính phủ Nói chung (pdf): 7.5 triệu USD cho Thư viện và Bảo tàng Tổng thống Jimmy Carter ở Atlanta, Georgia; 6 triệu USD cho một kho lưu trữ về các nhà lãnh đạo Alaska tại Tổ chức Cộng đồng Alaska ở Anchorage, Alaska; 5 triệu USD cho chương trình giảm sử dụng ma túy ở Oxford, Mississippi; 1.66 triệu USD cho một trung tâm phòng chống chất gây nghiện ở Huntington, West Virginia; và 1 triệu USD để khám phá mối liên hệ văn hóa giữa người Maryland gốc Phi Châu và các phong trào dân quyền ở các quốc gia khác ở Annapolis, Maryland.
Bộ An ninh Nội địa (pdf): 4.2 triệu USD để cải thiện hệ thống thoát nước mưa và vệ sinh ở Beckley, West Virginia; 2.3 triệu USD để nâng cấp đê ở Mayfield, Pennsylvania; 3.5 triệu USD cho dự án củng cố và sửa sang bến tàu thành phố ở Annapolis, Maryland; và 2 triệu USD cho dự án về “khả năng chống chịu với khí hậu” ở Revere, Massachusetts.
Bộ Nội vụ, Môi trường, và các Cơ quan Liên quan (pdf): 3 triệu USD cho Trung tâm Tư pháp Bản địa Alaska ở Anchorage, Alaska; 2.5 triệu USD cho chương trình thí điểm đường mòn tiếp cận cộng đồng trong mùa đông ở North Slope Borough, Alaska; 1.3 triệu USD cho dự án về “khả năng chống chịu với khí hậu” ở Medway, Massachusetts; 1.2 triệu USD cho Đài tưởng niệm Quốc gia Cascade–Siskiyou ở Oregon; và 575,000 USD cho một cơ sở chế biến thịt trâu di động ở New Mexico.
Bộ Lao động, Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, Giáo dục, và các Cơ quan Liên quan (pdf): 2 triệu USD cho việc phát triển lực lượng và thiết bị lao động trong “công việc xanh” ở Collegeville, Pennsylvania; 1 triệu USD cho kỹ năng nghề nghiệp và tư vấn việc làm tại một trung tâm dành cho phụ nữ ở Kew Gardens, New York; và khoảng 3 triệu USD cho nửa tá dự án và chương trình liên quan đến LGBT, bao gồm 500,000 USD cho các dịch vụ gia đình và thanh thiếu niên LGBTQ ở Lake Worth Beach, Florida.
Xây dựng Quân đội, Bộ Cựu chiến binh, và các Cơ quan Liên quan (pdf): 99 triệu USD cho một tòa nhà phụ của trung tâm thể dục tại Ft. Wainwright ở Fairbanks, Alaska; 82.2 triệu USD cho doanh trại tuyển dụng ở San Diego, California; 68.1 triệu USD để cải thiện mặt đường phi trường cho phi cơ trên đảo Whidbey, tiểu bang Washington; và khoảng 100 triệu USD cho nửa tá trung tâm phát triển trẻ em, bao gồm 32.1 triệu USD cho một trung tâm ở Camp Pendleton, California.
Bộ Giao thông Vận tải, Gia cư và Phát triển Đô thị, và các Cơ quan Liên quan (pdf): 3.75 triệu USD để cải tạo cơ sở YMCA ở Chicago, Illinois; 2 triệu USD cho một bảo tàng tượng sáp về những người Mỹ gốc Phi Châu nổi tiếng ở Baltimore, Maryland; 1.5 triệu USD cho một trung tâm dịch vụ cộng đồng LGBTQ ở White Plains, New York; và 750,000 USD cho nhà ở và dịch vụ chuyển tiếp dành cho LGBT và “không tuân theo giới tính” ở Albany, New York.
Trong phân tích của mình về văn bản lập pháp dài 4,155 trang cộng thêm 2,670 trang tài liệu giải thích này, bà Romina Boccia của Viện Cato nói rằng hầu hết các nghị sĩ Quốc hội sẽ không có thời gian để đọc dự luật trước khi bỏ phiếu.
“Và đó là cố ý,” bà nói, và cho rằng “quy trình lập pháp hiện tại không có ý định để các thành viên Quốc hội cân nhắc kỹ lưỡng các quyết định chính sách,” vì làm vậy có thể sẽ dẫn đến sự phản đối lớn hơn.
“Thay vì gấp rút thông qua dự luật này trong tuần này, Quốc hội nên hoãn việc phân bổ ngân sách cho đến năm 2023. Các thành viên nên dành thời gian trong kỳ nghỉ Giáng Sinh để suy ngẫm sâu sắc về trách nhiệm của mình và trở lại làm mới trong năm mới với một nghị trình tài chính mạnh mẽ mà sẽ đưa ngân sách Hoa Kỳ vào con đường vận hành bền vững, giúp ngăn chặn một cuộc khủng hoảng tài chính trong tương lai.”
Ngọc Minh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
