Bộ trưởng Ngân khố Yellen: Giao tiếp trực tiếp có thể giải quyết những rắc rối thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc
Hôm thứ Bảy (08/07), Bộ trưởng Ngân khố Hoa Kỳ Janet Yellen đã kêu gọi chính quyền Trung Quốc giao tiếp “trực tiếp” nếu có những lo ngại về các hoạt động kinh tế cụ thể, nhắc lại tầm quan trọng của việc giao tiếp trong một “viễn cảnh kinh tế toàn cầu phức tạp.”
Nhận xét của bà Yellen được đưa ra trong cuộc trao đổi với Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong (He Lifeng), một đồng minh lâu năm của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, trong ngày thứ ba của chuyến công du tới Bắc Kinh. Chuyến thăm kéo dài đến Chủ Nhật (09/07) là một phần trong nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm khôi phục sự giao tiếp trong bối cảnh bang giao song phương đầy căng thẳng, mặc dù những người chỉ trích lập luận rằng Bộ trưởng Ngân khố đã không lên tiếng từ một thế thượng phong khi tiếp xúc với các quan chức Trung Quốc.
Trong các tuyên bố được đưa ra sau các cuộc họp kéo dài hơn 5 giờ, Bộ Ngân khố đã mô tả cuộc trao đổi này là “thẳng thắn, mang tính xây dựng, và toàn diện” trong khi truyền thông nhà nước Trung Quốc gọi đó là “sâu sắc, thẳng thắn, và thực dụng.”
Trong lúc nêu ra “các vấn đề đáng lo ngại,” bà Yellen đã thảo luận về việc chính phủ Tổng thống (TT) Biden “tiếp cận để cố gắng có được sự cạnh tranh kinh tế lành mạnh với Trung Quốc, với một sân chơi bình đẳng cho người đi làm và doanh nghiệp Mỹ,” theo thông báo từ Bộ Ngân khố.
“Bộ trưởng Yellen cũng truyền đạt rằng ngay cả khi Hoa Kỳ và Trung Quốc có những bất đồng, thì điều quan trọng là hai nước tìm cách hợp tác với nhau về các vấn đề cùng quan tâm — và toàn cầu, trong đó có vấn đề tịch biên nợ nần ở các nền kinh tế có thu nhập thấp và mới nổi và tài chính khí hậu,” thông báo nêu rõ.
Khi bắt đầu cuộc thảo luận, bà Yellen nhắc lại rằng an ninh quốc gia không nên làm chệch hướng mối bang giao kinh tế giữa Bắc Kinh và Hoa Thịnh Đốn.
“Chúng ta lo ngại về các hoạt động kinh tế cụ thể ở chỗ nào, thì chúng ta nên và sẽ truyền đạt thẳng điều đó,” bà Yellen nói trong bài diễn thuyết được chuẩn bị sẵn, theo một văn bản do bộ của bà công bố.
“Tôi tin rằng một vùng rộng lớn của nền kinh tế của chúng ta có thể giao tiếp theo những cách không gây tranh cãi đối với cả đôi bên chính phủ,” bà Yellen nói với ông Hà. “Thực tế là bất chấp những căng thẳng mới đây, thì việc chúng ta đã lập một kỷ lục về thương mại song phương trong năm 2022 cho thấy có rất nhiều cơ hội để các công ty của chúng ta tham gia vào thương mại và đầu tư.”
Các cuộc hội đàm hôm thứ Bảy diễn ra khi mối bang giao giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang trong vòng xoáy đi xuống về một loạt các vấn đề, trong đó có vụ một khinh khí cầu giám sát của Trung Quốc bay qua một vài tiểu bang trước khi bị quân đội Hoa Kỳ bắn hạ.
Đề cập đến sự việc đó, ông Hà nói với bà Yellen rằng ông lấy làm tiếc rằng mối bang giao song phương đã bị tổn thương bởi “những sự việc ngoài ý muốn.”
Ông Hà nói: “Thật không may, do một số sự việc ngoài ý muốn, chẳng hạn như sự việc liên quan đến khinh khí cầu, có một số vấn đề về thực hiện sự đồng thuận mà lãnh đạo hai nước đã đạt được” tại hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Bali, Indonesia, hồi tháng Mười Một năm ngoái.”
Theo một bản tóm lược cuộc họp do truyền thông nhà nước Trung Quốc công bố, ông Hà đã đề cập rõ ràng đến “những lo ngại” của Bắc Kinh về các lệnh trừng phạt và các biện pháp hạn chế của Hoa Kỳ lên chế độ cộng sản này, mặc dù Bắc Kinh đã đồng ý tiếp tục liên lạc và giao tiếp.
Trước đó hôm thứ Bảy, bà Yellen đã kêu gọi Bắc Kinh hợp tác với Hoa Thịnh Đốn để làm nhiều hơn trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu trong một cuộc thảo luận bàn tròn với các quan chức và chuyên gia Trung Quốc tại Bắc Kinh. Bà cũng gặp gỡ một nhóm các nhà kinh tế và doanh nhân nữ, thảo luận về sự đại diện của phụ nữ trong lực lượng nhân sự và nền kinh tế Trung Quốc.
Chuyến đi của bà Yellen được quảng cáo là một nỗ lực ngoại giao cao cấp nhằm xoa dịu căng thẳng giữa Bắc Kinh và Hoa Thịnh Đốn, khi chính phủ TT Biden tìm cách tăng cường giao tiếp với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Tuy nhiên, chuyến đi của bà đã gặp nhiều chỉ trích, bao gồm cả những nghi vấn về thời điểm của chuyến công du và những nhận xét mà bà đã đưa ra khi gặp các quan chức Trung Quốc.
Bộ Ngân khố mô tả cuộc gặp của bà Yellen với tân Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường hôm thứ Sáu là “thẳng thắn và mang tính xây dựng,” trong đó bà bộ trưởng nói rằng cuộc cạnh tranh Trung Quốc-Hoa Kỳ không phải là về “bên nào đạt được hết thảy lợi ích” mà là cả hai quốc gia cần cạnh tranh dựa trên cơ sở một “bộ quy tắc công bằng.”
Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, ông Lý nói với bà Yellen rằng Bắc Kinh phản đối “bá quyền và bắt nạt,” và yêu cầu phía Hoa Kỳ phải “có lý trí và thực tế” khi ứng phó với Trung Quốc.
Sau cuộc gặp gỡ hôm thứ Sáu, Thượng nghị sĩ Tom Cotton (Cộng Hòa-Arkansas), thuộc Ủy ban Quân vụ Thượng viện, đã lên Twitter để nhắc nhở bà Yellen về những tham vọng toàn cầu của Trung Quốc.
“Ông Tập Cận Bình từng nói rằng ông ấy muốn Trung Quốc thay thế Mỹ trở thành cường quốc hàng đầu thế giới. Tôi có thể bảo đảm rằng ông ấy muốn một “cuộc chiến ‘đạt được hết thảy lợi ích,’” ông Cotton viết, đồng thời gắn thẻ trương mục Twitter của bà Yellen.
Ông Gordon Chang, một thành viên cao cấp tại Viện Gatestone, đã phản bác những nhận xét của bà Yellen, bao gồm cả việc bà kêu gọi Trung Quốc chấp nhận cải tổ thị trường.
“Bộ trưởng #Yellen cứ loay hoay lặp lại mọi tuyên bố đầy khát vọng từ ba thập niên qua về việc làm ăn ở #Trung Quốc,” ông Chang viết trên Twitter hôm 07/07. “Tuy nhiên, chẳng phải đã đến lúc nhận ra rằng #ĐCSTQ của ông #Tập Cận Bình sẽ không bao giờ chơi công bằng và bây giờ phải đưa doanh nghiệp của chúng ta ra khỏi #đất Trung Quốc sao?”
Ông Anders Corr, giám đốc công ty tư vấn chính trị Corr Analytics có trụ sở tại New York và là một cộng tác viên của The Epoch Times, chỉ trích bà Yellen vì đã thể hiện sự yếu nhược.
“Bà Yellen tỏ ra yếu nhược trước Trung Quốc. Ông chủ của bà ấy [Tổng thống Joe] Biden tỏ ra yếu nhược trước Trung Quốc. Họ yếu nhược vì họ ưu tiên các lợi ích đặc biệt liên quan đến lợi nhuận doanh nghiệp ngắn hạn ở Trung Quốc, hơn là các giá trị của Mỹ quốc như dân chủ, quyền tự do, nhân quyền, thị trường tự do, và nền Cộng hòa của chúng ta,” ông Corr viết trên Twitter hôm 07/07.
Vấn đề biến đổi khí hậu
Trước cuộc hội đàm với ông Hà, bà Yellen nói với một nhóm các chuyên gia tài chính về khí hậu rằng quan trọng là Trung Quốc và Hoa Kỳ cần cùng nhau giải quyết những thách thức do biến đổi khí hậu gây ra.
“Biến đổi khí hậu đứng đầu danh sách các thách thức toàn cầu, Hoa Kỳ và Trung Quốc phải hợp tác với nhau để giải quyết mối đe dọa hiện hữu này,” bà Yellen nói trong một văn bản soạn sẵn.
Bà nêu ra Thỏa thuận Paris 2015 như một ví dụ về hợp tác song phương thành công, và cho biết việc tiếp tục hợp tác là “rất quan trọng.”
Cựu Tổng thống Donald Trump đã rút Hoa Kỳ ra khỏi Thỏa thuận Paris, nhưng TT Biden đã tái tham gia thỏa thuận này sau khi nhậm chức hồi năm 2021.
Trung Quốc là nước phát thải khí carbon dioxide lớn nhất thế giới và từng hứa hẹn sẽ đạt mức carbon cao nhất trước năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2060. Theo một báo cáo hồi tháng Hai từ Trung tâm Nghiên cứu về Năng lượng và Không khí Sạch và Giám sát Năng lượng Toàn cầu, Trung Quốc đã cấp phép cho nhiều nhà máy điện than trong năm 2022 hơn so với bất kỳ năm nào khác kể từ năm 2015.
Báo cáo cho biết: “Công suất điện than bắt đầu xây dựng ở Trung Quốc lớn gấp sáu lần so với công suất của tất cả các nơi khác trên thế giới cộng lại.”
Các chuyên gia từ lâu đã đặt nghi vấn về sự chân thành của chính quyền cộng sản này trong việc giảm lượng phát thải khí carbon, trong khi những người chỉ trích lập luận rằng Bắc Kinh đang sử dụng vấn đề biến đổi khí hậu để mở rộng ảnh hưởng toàn cầu.
“Tài chính khí hậu nên được nhắm đến một cách toàn diện và hiệu quả,” bà Yellen nói thêm. “Tôi tin rằng giá như Trung Quốc trợ giúp cho các tổ chức khí hậu đa phương hiện có như Quỹ Khí hậu Xanh và Quỹ Đầu tư Khí hậu cùng với chúng ta và các chính phủ tài trợ khác, thì chúng ta có thể có ảnh hưởng lớn hơn hiện nay.”
Bà nói thêm rằng bà mong muốn được nghe các khuyến nghị từ các nhóm công tác khác nhau, bao gồm cả Nhóm Công tác Tài chính Bền vững do Hoa Kỳ và Trung Quốc đồng chủ trì, tại hội nghị thượng đỉnh G20 sắp tới ở Ấn Độ vào tháng Chín.
Đặc phái viên về khí hậu của Hoa Kỳ John Kerry dự kiến sẽ thăm Trung Quốc vào cuối tháng này và gặp người đồng cấp Trung Quốc Tạ Chấn Hoa (Xie Zhenhua). Trả lời phỏng vấn của New York Times về chuyến công du Trung Quốc sắp tới, ông Kerry cho biết ông muốn thấy hai nước có “sự hợp tác thực chất” về biến đổi khí hậu.
Chuyến công du sắp tới đánh dấu chuyến đi thứ ba của ông Kerry tới Trung Quốc với tư cách là đặc phái viên về khí hậu. Hôm 06/07, Thượng nghị sĩ Marsha Blackburn (Cộng Hòa-Tennessee) lên Twitter để chỉ trích chính phủ TT Biden vì đã sắp xếp chuyến đi này.
Bà Blackburn viết: “Trong khi Trung Quốc Cộng sản tham gia vào lao động nô lệ, thì ông John Kerry đến Trung Quốc để thảo luận về biến đổi khí hậu. Tại sao chính phủ TT Biden lại muốn kết thân với những kẻ vi phạm nhân quyền này?”
Năm 2021, ông Kerry bị chỉ trích vì phớt lờ một câu hỏi về những tội ác của chính quyền Trung Quốc đối với người Duy Ngô Nhĩ, những tội ác mà chính phủ Hoa Kỳ đã tuyên bố là “tội ác diệt chủng” và “tội ác phản nhân loại.”
‘Chuyến đi này có gì đó khẩn cấp’
Ông Peter Earle, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Mỹ, cho rằng thời điểm chuyến công du của Bộ trưởng Ngân khố tới Bắc Kinh dường như không phải là ngẫu nhiên.
Chuyến đi của bà Yellen diễn ra hai ngày sau khi Trung Quốc đưa ra các hạn chế xuất cảng mới đối với gallium và germanium, hai khoáng chất quan trọng đối với việc sản xuất chất bán dẫn.
Bà Yellen đến Bắc Kinh hôm 06/06, đúng 5 năm sau khi chính phủ TT Trump bắt đầu đánh thuế các sản phẩm nhập cảng từ Trung Quốc trị giá hơn 300 tỷ USD, những thuế quan mà chính phủ TT Biden vẫn giữ nguyên.
“Chuyến thăm của bà Yellen có lẽ không phải ngẫu nhiên diễn ra sau ngày này 5 năm,” ông nói với NTD hôm 06/07.
“Tôi nghĩ chuyến đi này có gì đó khẩn cấp.”
Sau khi lệnh kiểm soát xuất cảng được công bố, truyền thông nhà nước Trung Quốc dẫn lời một cựu quan chức Trung Quốc nói rằng lệnh cấm mới nhất này “chỉ là bước khởi đầu trong các biện pháp đối phó của Trung Quốc, và bộ quy định của Trung Quốc còn có sẵn nhiều loại biện pháp khác nữa.”
Theo ông Earle, Trung Quốc sản xuất 94% gallium và 83% germanium trên thế giới.
Ông nói, “Vì vậy, họ thực sự đang bắt đầu với một điều gì đó rất quan trọng đối với Hoa Kỳ.”
“Đây là thứ gì đó khiến Hoa Kỳ nếm trải những gì có thể … tích trữ thêm nhiều hàng hóa và dịch vụ nếu như căng thẳng về thương mại và về Đài Loan tiếp tục,” ông cho biết.
‘Nhận thức được sự diệt vong của chính mình’
Theo ông Gregory Copley, chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, Hoa Kỳ đang ở trong tình thế “không có phần thắng” sau chuyến công du của bà Yellen.
Hôm 06/07, ông Copley nói với NTD rằng: “Chính phủ TT Biden đã tự cam kết ‘ngoại giao với Bắc Kinh.’ Họ sẽ không đạt được nhiều điều khác ngoài việc đưa ra quan điểm rõ ràng rằng chính Hoa Kỳ đang đàm phán còn ông Tập thì đang tỏ ra quá đáng.”
Ông nói thêm: “PRC [Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa] được coi là đang chiến thắng, còn Hoa Kỳ bị buộc phải đến Bắc Kinh để khúm núm trước đảng cộng sản.”
“Đây thực sự là một tình huống không có phần thắng dành cho Hoa Kỳ. Tình huống này sẽ không tiết kiệm hay bảo vệ bất kỳ khoản đầu tư nào,” ông nói.
Ngoại trưởng Antony Blinken đã nhận được sự đón tiếp lặng lẽ khi ông đến thăm Trung Quốc hồi tháng trước khi duy chỉ một quan chức bộ ngoại giao Trung Quốc đến đón ông tại phi trường và Trung Quốc không trải thảm đỏ. Ông Dư Mậu Xuân (Miles Yu), cố vấn chính sách về Trung Quốc của cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo nói với The Epoch Times rằng màn chào đón tại phi trường dành cho ông Blinken là một hành động cố tình làm bẽ mặt, trong khi cựu cố vấn thương mại Tòa Bạch Ốc Peter Navarro nói rằng chuyến công du đó là một “hành động tuyên truyền rầm rộ” của ĐCSTQ.
Một tuần sau chuyến thăm của ông Blinken, Thời báo Hoàn cầu (Global Times), cơ quan truyền thông nhà nước hiếu chiến của Trung Quốc, đã đăng một bài bình luận tuyên bố rằng chuyến thăm của ông “không đủ” để cải thiện bang giao song phương. Bài báo này đặt câu hỏi về sự chân thành của chính phủ Hoa Kỳ và nói rằng “Hoa Kỳ phải nói đi đôi với làm.”
Ông Copley nói: “Vì vậy, hiện tại, thế bế tắc giữa Bắc Kinh và Hoa Thịnh Đốn vẫn tiếp tục. Điều đó khó có thể sớm cải thiện, đặc biệt là vì ông Tập Cận Bình đang phải đối mặt với việc nền kinh tế Hoa lục sụp đổ từ bên trong.”
Mới đây, chi tiêu của người tiêu dùng yếu, thanh niên thất nghiệp, và cuộc di cư của những cư dân giàu có là những dấu hiệu cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang chững lại.
“Thế giới hiện nay không còn nhìn thấy sự trỗi dậy quen thuộc của nền kinh tế Trung Quốc hay của Đảng Cộng sản Trung Quốc,” ông Copley nói tiếp. “Vì vậy, ngay bây giờ, Đảng Cộng sản Trung Quốc biết rằng họ đang đối mặt với sự diệt vong của chính mình.”
“Họ biết rằng mọi thứ đều bình đẳng, Đảng Cộng sản Trung Quốc chỉ còn vài năm để sống còn,” ông nói thêm. “Giờ đây, điều đó có xu hướng khiến một người như ông Tập Cận Bình, vốn đã mắc chứng hoang tưởng, có nhiều khả năng hơn nữa để vội vàng hành động bằng cách phát động một cuộc chiến tranh với Đài Loan hoặc với một trong những nước láng giềng khác, chỉ để tăng cường sự ủng hộ của dân chúng trong nước để toàn bộ người dân Trung Quốc không đồng thời quay lưng lại với đảng cộng sản này.”
Cẩm An biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
