Các công ty Nhật Bản đang rời khỏi Trung Quốc để giảm thiểu rủi ro
Các công ty Nhật Bản đang lần lượt rời khỏi Trung Quốc. Sau Sony và Daikin, Mitsubishi có thể ngừng sản xuất tại Trung Quốc do môi trường kinh doanh xấu đi
Sau khi đại công ty điều hòa không khí Daikin của Nhật Bản và đại công ty công nghệ Sony rời Trung Quốc, truyền thông Nhật Bản đưa tin Mitsubishi Motors có thể ngừng sản xuất tại nước này.
Trong những năm gần đây, các công ty Nhật Bản lần lượt rời khỏi Trung Quốc. Các chuyên gia tin rằng khi căng thẳng địa chính trị gia tăng, mối bang giao “lạnh nhạt về chính trị nhưng nồng ấm về kinh tế” giữa Nhật Bản và Trung Quốc sẽ có sự chuyển biến. Các chuỗi cung ứng trọng yếu của Nhật Bản sẽ dần dần rời khỏi Trung Quốc, nhằm giảm thiểu rủi ro trong ngắn hạn và trong dài hạn là tách rời khỏi Trung Quốc.
Theo báo cáo, Mitsubishi Motors có thể ngừng sản xuất xe hơi tại Trung Quốc và đang thảo luận về việc ngừng liên kết với đối tác liên doanh địa phương là Tập đoàn Xe hơi Quảng Châu (GAC). Mitsubishi Motors đã trả lời rằng công ty đang “thảo luận về các kế hoạch trong tương lai” với các cổ đông của liên doanh và tuyên bố rằng “chưa có quyết định nào được đưa ra.”
Hồi tháng Tư, Mitsubishi Motors cho biết doanh số bán hàng xuống thấp đã khiến Mitsubishi lỗ 78 triệu USD. Năm 2022, tại thị trường Trung Quốc, GAC Mitsubishi bán được chưa đến 32,000 chiếc xe — bằng khoảng một nửa doanh số năm 2021. Hồi tháng Bảy, GAC Mitsubishi đã sa thải nhân viên để cắt giảm chi phí nhân sự nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh, chưa kể hãng còn cho ngừng sản xuất dòng xe hơi SUV Outlander tại Trung Quốc vì doanh số bán hàng thấp.
Hồi tháng Ba, nhà máy sản xuất xe hơi mới của GAC tại Trường Sa, tỉnh Hồ Nam, đã ngừng sản xuất do nhu cầu giảm.
Theo dữ liệu từ công ty nghiên cứu MarkLines, hồi năm 2022, doanh số bán xe du lịch của Trung Quốc đạt hơn 20 triệu chiếc, trong đó doanh số bán xe thương hiệu Trung Quốc chiếm 50.7% — tăng 5.2% so với năm trước. Thị phần của các công ty Nhật Bản là 18.3%, giảm 2.8%.
Nếu Mitsubishi ngừng hoạt động sản xuất tại Trung Quốc, thì công ty này sẽ trở thành đại công ty thứ ba của Nhật Bản rút khỏi Trung Quốc, sau Sony và Daikin. Honda trước đó tuyên bố sẽ xem xét đến việc xây dựng một chuỗi cung ứng bên ngoài Trung Quốc để giảm sự phụ thuộc vào nước này. Mazda cũng cho biết họ đang xem xét chuyển dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc.
Dữ liệu do công ty nghiên cứu Nhật Bản Teikoku Databank công bố cho thấy, từ năm 2020 đến năm 2022, số lượng công ty Nhật Bản tại Trung Quốc giảm từ 13,600 xuống còn 12,700. Con số này là mức thấp nhất trong 10 năm, và giảm khoảng 7% so với thời kỳ tiền đại dịch COVID-19. Tổng cộng có 2,176 công ty Nhật Bản đã rời Trung Quốc và 116 công ty đã phá sản hoặc ngừng hoạt động kể từ cuộc khảo sát trước đó được thực hiện hồi tháng 02/2020.
Giảm thiểu rủi ro
Ông Lý Thế Huy (Li Shihui), Chủ tịch Viện Nhật Bản tại Đài Loan kiêm giáo sư tại Khoa Quan hệ Quốc tế thuộc Đại học Quốc lập Chính trị Đài Loan nói với The Epoch Times, “Các quy định về nhân sự cũng như chính sách và hệ thống trong nước của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) thiếu minh bạch một cách nghiêm trọng, khiến các công ty Nhật Bản dễ bị ảnh hưởng bởi chính trị và khiến tình hình hoạt động của họ gặp nhiều vấn đề và khó khăn.”
Bà Vương Tú Văn (Wang Xiuwen), chuyên gia tại Viện Quốc phòng và An ninh Đài Loan, đã chỉ ra một kiểu hành xử quan trọng đã diễn ra trong lịch sử: “Khi các chính sách của chính phủ Nhật Bản động chạm đến lợi ích chính trị của ĐCSTQ, ĐCSTQ thường lợi dụng việc khuấy động tinh thần ‘chống Nhật’ của dân tộc và nhắm vào các công ty và thường dân Nhật Bản ở Trung Quốc. Đã có một số bài học trong thập niên vừa qua.”
Ông Lý cũng nhấn mạnh rằng người Nhật nhận thấy ĐCSTQ đã không tuân thủ các quy định của Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực, đặc biệt là về quyền sở hữu trí tuệ. Về thương mại quốc tế, Nhật Bản tin rằng ĐCSTQ không phải là quốc gia tuân thủ luật lệ.
Bà Vương cho biết, ngoài những ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại Hoa Kỳ-Trung kéo dài nhiều năm, môi trường kinh doanh của Trung Quốc ngày càng trở nên xấu hơn.
Năm nay, ĐCSTQ đã thắt chặt kiểm soát, bằng cách giám sát các công ty ngoại quốc và bắt giữ các nhà đầu tư ngoại quốc cùng một số nhân viên của các công ty Nhật Bản tại Trung Quốc.
Bà Vương cho biết, “ĐCSTQ tùy tiện bắt giữ người ngoại quốc [đặc biệt là người Nhật] với lý do vi phạm an ninh quốc gia hoặc Đạo luật Chống Gián điệp, khiến hầu hết các công ty và nhà sản xuất Nhật Bản cảm thấy rằng sự an toàn của họ không được bảo đảm, và họ phải rút nhân viên Nhật Bản ra khỏi Trung Quốc càng sớm càng tốt.”
Trong bối cảnh bang giao Trung Quốc và Hoa Kỳ đang xảy ra căng thẳng kéo dài, mặc dù Nhật Bản đứng về phía Hoa Kỳ nhưng nước này lại gắn bó về kinh tế với Trung Quốc hơn so với Hoa Kỳ.
Ông Lý nói: “Hướng đi hiện tại mà Nhật Bản và châu Âu đang nhắm tới có lẽ là tách rời Trung Quốc trong dài hạn và giảm thiểu rủi ro [từ Trung Quốc] trong ngắn hạn.”
Theo ông Lý, giảm rủi ro có nghĩa là chuyển dần một số chuỗi cung ứng quan trọng mà Nhật Bản xem là nhạy cảm ra khỏi Trung Quốc.
Ông Lý cho biết: “Đối với một số chuỗi cung ứng nhu yếu phẩm hàng ngày ở cấp độ thấp hơn, Nhật Bản chưa cho biết sẽ chuyển những chuỗi này ra khỏi Trung Quốc ngay lập tức.”
Bà Vương nói: “Chính sách của chính phủ Nhật Bản là đẩy nhanh việc chuyển dịch các nhà sản xuất Nhật Bản khỏi Trung Quốc.”
“Khi ngày càng có ít công ty Nhật Bản có khả năng bị ĐCSTQ bắt làm con tin hơn, thì chính phủ Nhật Bản có thể không còn khoan dung với ĐCSTQ thêm nữa.”
Bản tin có sự đóng góp của Mục Thanh và Dịch Như
Thanh Nhã biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
