Chiến tranh ủy nhiệm có phải là chính sách của Hoa Kỳ đối với Nga và Trung Quốc?
Chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi có bộc lộ sự thiếu kiểm soát và các ý định không rõ ràng của Hoa Kỳ đối với Đài Loan và Trung Quốc không – hay có thứ gì đó khác đang diễn ra?
Người ta nên nhận định thế nào về chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi?
Có ít nhất một vài kết luận mà người ta có thể rút ra từ chuyến thăm cấp nhà nước bán chính thức của bà Pelosi tới đảo quốc tự quản, chống cộng sản này.
Một là, rõ ràng là không có giới hạn cho những ảo tưởng của những người không nắm bắt được thực tế. Một điều khác là mục đích chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi có thể nguy hiểm hơn nhiều so với những gì quý vị nghĩ.
Ảo tưởng có chủ ý?
Hãy bắt đầu với những ảo tưởng tiềm tàng của bà Pelosi. Bà ấy có tưởng tượng rằng chuyến thăm của mình sẽ thể hiện cam kết của hai nước Trung-Mỹ đối với nền độc lập của Đài Loan không?
Nó hẳn là có vẻ như vậy. Sau cùng, bà ấy đã nói với Tổng thống Đài Loan Thái Văn Anh rằng “Chúng tôi sẽ không bỏ rơi Đài Loan”.
Đối với một số người, điều đó có thể nghe giống như một lời cam kết đối với nền độc lập của quốc đảo này.
Nhưng không phải vậy. Đáp lại thông báo của bà Pelosi, chính phủ ông Biden khẳng định rằng họ không ủng hộ nguyện vọng đó của Đài Loan.
Đấy, chuyện này mơ hồ đến nỗi không cách nào lý giải được. Có thể nào mục đích của cuộc gặp đó là để ổn định mối bang giao với Bắc Kinh?
Điều đó cũng không thực tế. Nếu có bất cứ điều gì khởi tác dụng, thì chuyến thăm của bà Pelosi đã kích động và thúc đẩy Bắc Kinh lên một tầm cao mới. Ban lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã coi chuyến thăm của bà Pelosi là “khiêu khích.”
Kích hoạt leo thang
Và tất nhiên, nó là thế. Trên thực tế, nó đã được dự định là thế. Do đó, Đài Loan hiện chứng kiến sự hiện diện đông đảo của cả hải quân Hoa Kỳ và Trung Quốc trong vùng biển của họ trước chuyến thăm. Ngay lập tức tăng cường thêm vào thời điểm diễn ra chuyến thăm đó.
Nhưng trước tiên, kết quả trước mắt là gì, khi mà giờ đây bà Pelosi đã không còn ở đảo quốc này nữa?
Một kết quả là Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) thông báo rằng họ sẽ tiến hành các cuộc tập trận bắn đạn thật xung quanh Đài Loan. Họ đã giữ lời hứa đó, bắn ít nhất 11 hỏa tiễn vào vùng biển Đài Loan, cũng như gia tăng tần suất vi phạm không phận của Đài Loan bằng các chiến đấu cơ của họ. Mức độ căng thẳng giữa Bắc Kinh và Đài Bắc đã leo lên những nấc thang mới.
Có một số hàm ý khác có thể xuất phát từ quyết định thăm Đài Loan có vẻ là cá nhân của bà Pelosi và không có ý nào trong số đó là tốt.
Bề ngoài hỗn loạn?
Chẳng hạn, “chuyến thăm bán chính thức nhưng không được ông Biden ủng hộ” của bà Pelosi tới Đài Loan có thể dễ dàng được hiểu là một dấu hiệu cho thấy chính phủ ông Biden có vẻ bị chia rẽ, thiếu phối hợp, và thậm chí không hoạt động như thế nào.
Với thành tích đã qua của ông Biden, người ta có thể hiểu làm thế nào mà các nhà quan sát có thể đưa ra các kết luận rõ ràng như vậy.
Chẳng hạn, việc rút quân khỏi Afghanistan gây hại nghiêm trọng cho an ninh và uy tín của Hoa Kỳ. Trong chỉ một ngày, chính phủ ông Biden đã phá hủy uy tín của Hoa Kỳ giữa các đồng minh và địch thủ, để lại khoảng trống quyền lực mà ngay lập tức được lấp đầy bởi Nga và Trung Quốc, đồng thời trang bị vũ khí cho chính những người mà chúng ta đã đang chống lại trong 20 năm qua.
Sau đó, ở Ukraine, chính phủ này đã không ngăn chặn Nga xâm lược, điều này đã dẫn đến một cuộc chiến tranh dữ dội, sự hủy diệt đang diễn ra của một quốc gia, và nạn đói sắp xảy ra, cùng những kết quả tiêu cực khác.
Hiện nay, đối với Đài Loan và Trung Quốc, có vẻ như tổng thống không làm chủ được chính sách ngoại giao chút nào.
Điều đó có thể hiểu được. Xét cho cùng, mặc dù cả chính phủ ông Biden lẫn ban lãnh đạo quân sự của họ đều không chấp thuận chuyến thăm của bà Pelosi, nhưng dù thế nào đi nữa bà chủ tịch này vẫn làm thế.
Làm sao chuyện này có thể?
Làm thế nào chuyến thăm của một thành viên Quốc hội lại kích hoạt cuộc bao vây đảo quốc hung hăng nhất của lực lượng hải quân Trung Quốc trong lịch sử và làm gián đoạn thương mại toàn cầu hơn nữa lại có thể được coi là tình cờ hay vô ý?
Trong những trường hợp nào thì một thành viên của Quốc hội thay thế quyền tổng thống, đặc biệt là liên quan đến một hành động khiêu khích liên quan đến chính sách ngoại giao nhạy cảm có thể dẫn đến chiến tranh?
Tạo ra một câu chuyện không thật
Chuyện này dường như chứng tỏ rằng chính sách mơ hồ chiến lược của Hoa Kỳ đối với Đài Loan đang đạt đến các mức phi lý và không thể xác nhận được.
Đó có thể là điểm trọng tâm — quả là quá khó tin, và do đó, gợi ra những nghi vấn khác.
Chẳng hạn, Đài Bắc — và đối với vấn đề đó, Bắc Kinh — nên xem chính sách và cách nhìn của Hoa Kỳ lúc này như thế nào?
Một trong hai bên hoặc cả hai bên có nên kết luận rằng Hoa Kỳ không có mục tiêu chính sách rõ ràng, rằng sự lãnh đạo của nước này bị chia rẽ sâu sắc về vấn đề Đài Loan, và do đó, cam kết của Hoa Kỳ đối với hiện trạng liên quan đến sự tồn tại của Đài Loan đã kết thúc không?
Đó có vẻ như là một giả định hợp lý.
Hoặc, một cách hoài nghi hơn, nếu cả Đài Bắc và Bắc Kinh đơn giản đều đi đến kết luận đó thì sao?
Hình mẫu Ukraine
Đó có thể là một viên thuốc khó nuốt, nhưng hãy để ý đến những lời khiêu khích từ chính phủ ông Biden đối với Nga. Trong những tháng dẫn đến chiến tranh, lời đề nghị gây bất ổn của NATO với Ukraine, do Hoa Kỳ thúc đẩy, đã khiến sự hiện diện của Quân đội phương Tây ở biên giới của Nga. Moscow đã nói rõ rằng một kết quả như vậy sẽ kích động phản ứng quân sự của Nga.
Tuy nhiên, Hoa Kỳ tiếp tục thúc đẩy và cuối cùng Nga đã đáp trả bằng cuộc xâm lược khủng khiếp của họ và sự tàn phá Ukraine.
Điểm mấu chốt là thực tế việc Hoa Kỳ đã không “bỏ rơi” Ukraine dù cuộc chiến của Nga với nước này, mà trái lại, cùng với NATO, đang hỗ trợ Ukraine những vũ khí tinh vi trước sự thiệt hại lớn của Moscow. Năng lực quân sự thông thường của Nga đang bị tiêu hao nhanh chóng, với tỷ lệ thương vong và thiệt hại vật chất cao đáng kinh ngạc. Cuộc chiến huynh đệ tương tàn này cũng đang chia rẽ xã hội Nga.
Moscow đã buộc tội Hoa Kỳ tham gia một cuộc chiến tranh ủy nhiệm chống lại Nga ở Ukraine, trong đó quân đội Nga và Ukraine đều đang chết dần chết mòn, trong khi Hoa Kỳ chỉ đơn giản là cung cấp vũ khí.
Ảo tưởng bao trùm
Hình mẫu Ukraine có thể nào là toàn bộ mục đích trong chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi?
Có khi nào chiến lược này của chính phủ có thể là để kích động Trung Quốc tiến hành xâm lược một Đài Loan được trang bị nhiều vũ khí, theo đó cho phép Hoa Kỳ tiến hành một cuộc chiến tranh ủy nhiệm chống lại Trung Quốc không?
Đây chắc chắn là một khả năng, nhưng ai biết được chứ?
Nếu dự báo là bất kỳ dấu hiệu nào, thì tuyên bố của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken rằng ông hy vọng “Bắc Kinh sẽ không tạo ra một cuộc khủng hoảng” từ chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi lại có thể chính xác là những gì chính phủ ông Biden muốn chứng kiến sẽ xảy ra.
Chính sách ngoại giao bằng chiến tranh ủy nhiệm không phải là mới. Nhưng nếu Đội ngũ của ông Biden tin rằng việc kích hoạt một cuộc chiến ủy nhiệm chống lại Trung Quốc ở Đài Loan phục vụ lợi ích của chúng ta theo một cách nào đó, hoặc là một số kỳ vọng bao quát toàn bộ theo chủ nghĩa toàn cầu thì điều đó cũng ảo tưởng như bà Pelosi.
Còn ảo tưởng hơn khi tưởng tượng rằng phản ứng của Bắc Kinh sẽ lặp lại phản ứng của Nga. Bắc Kinh đang chuẩn bị nhân lực cho chiến tranh và thật ảo tưởng khi nghĩ rằng cuộc chiến ấy sẽ được kích hoạt theo các điều khoản của chính phủ ông Biden.
Quan điểm trong bài viết này là của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của The Epoch Times.
Ông James R. Gorrie là tác giả của “The China Crisis” (“Cuộc Khủng Hoảng Trung Quốc”, NXB Wiley, 2013) và viết bài trên blog của ông, TheBananaRepublican.com. Ông hiện đang sinh sống tại Nam California.
