Dân biểu Hoa Kỳ nghi ngờ những con chip của họ sử dụng cho vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc
Thượng nghị sĩ Marco Rubio (Cộng Hòa-Florida) và dân biểu Jim McGovern (Dân Chủ-Massachusetts) đang chất vấn các nhà sản xuất chip Intel và Nvidia của Hoa Kỳ về việc các chip bán dẫn của họ được cho là được sử dụng trong các hệ thống máy tính của Trung Cộng để thực hiện giám sát hàng loạt ở khu vực Tân Cương thuộc miền viễn tây Trung Quốc.
Hai nghị sĩ đã đưa ra một số câu hỏi trong hai bức thư cho ông Bob Swan và ông Jensen Huang, những người lần lượt là giám đốc điều hành của Intel và Nvidia, theo một tuyên bố hôm 8/12.
Các bức thư chỉ ra một bài báo gần đây của thời báo New York Times, trong đó cáo buộc rằng chip của Intel và Nvidia đang được sử dụng trong Trung tâm Điện toán Đám mây Urumqi (UCCC), một khu phức hợp do công ty Sugon Trung Quốc xây dựng. Công ty này là một nhà cung cấp cho quân đội Trung Quốc, và là nơi các nhà chức trách Tân Cương xử lý các tư liệu camera giám sát. Khu phức hợp này chứa một số máy tính mạnh nhất thế giới.
Bài báo trên New York Times, trích dẫn trang web chính thức của công ty Sugon, và chỉ ra rằng các nhà chức trách sử dụng UCCC để thực hiện “trị an dự đoán”. Hai nhà lập pháp này cho rằng điều đó có nghĩa là trung tâm này đang “nhận dạng một cách có phòng ngừa các hành vi được coi là nguy hiểm hoặc không trung thành với Đảng Cộng sản Trung Quốc.”
Sugon có quan hệ mật thiết với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Theo các bài báo giới thiệu về công ty được xuất bản vào năm 2019, công ty có Đảng ủy riêng giám sát việc công ty tuân thủ các chính sách của đảng. Uỷ ban này của đảng cũng sẽ chỉ đạo “công việc chính trị tư tưởng” tổng thể của công ty.
Theo một báo cáo được Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF), một ủy ban liên bang lưỡng đảng độc lập công bố năm 2020, thì đã có từ 900.000 đến 1,8 triệu người dân tộc thiểu số Hồi giáo, gồm cả người Duy Ngô Nhĩ, đã bị giam giữ trong hơn 1,300 trại tập trung.
Kể từ tháng 10 năm ngoái, Bộ Thương mại đã thêm 48 công ty và cơ quan chính phủ của Trung Cộng vào danh sách thực thể của Hoa Kỳ, vì đã tham gia vào các hoạt động vi phạm nhân quyền ở Tân Cương, nơi người dân địa phương bị giám sát và đàn áp tàn khốc. Trong số các công ty bị đưa vào danh sách đen có nhà sản xuất thiết bị giám sát Hikvision và công ty trí tuệ nhân tạo SenseTime Group.
Vào tháng 6 năm ngoái, Sugon nằm trong số vài công ty Trung Quốc bị đưa vào danh sách đen này vì đặt ra nguy cơ cho an ninh quốc gia hoặc lợi ích chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. Theo Bộ Thương mại, Sugon đã công khai thừa nhận rằng các siêu máy tính của họ có các ứng dụng quân sự.
Các công ty Hoa Kỳ bị cấm kinh doanh với các công ty nằm trong danh sách đen, trừ khi họ có được giấy phép đặc biệt của chính phủ.
Trong hai bức thư nói trên, các nhà lập pháp chất vấn liệu Intel hay Nvidia có biết rằng sản phẩm của họ đang được bán cho các công ty trong danh sách đen hay không, nhưng họ không nêu tên các công ty đó. Họ cũng hỏi liệu hai nhà sản xuất chip này có thực hiện bất kỳ thủ tục nào để bảo đảm sản phẩm của họ không bị sử dụng cho mục đích vi phạm nhân quyền trước khi bán cho các thực thể Trung Cộng hay không.
“Công ty của các vị đã biết được tới mức nào rằng sản phẩm của các vị sẽ được sử dụng để hỗ trợ những vận hành và các hoạt động của Bộ Công an, Bộ An ninh Quốc gia và Lực lượng Công an Nhân dân vũ trang? ” các nhà lập pháp hỏi.
Nvidia nói với New York Times rằng Sugon không phải là khách hàng lớn của Nvidia” kể từ lệnh cấm năm ngoái.
Người phát ngôn của Intel, ông William Moss, cho biết trong một tuyên bố rằng “công ty không dung thứ việc sản phẩm của mình bị sử dụng để vi phạm nhân quyền và khi công ty biết được mối lo ngại đó, công ty sẽ ngừng hoặc hạn chế kinh doanh với các bên thứ ba cho đến khi họ tin rằng sản phẩm của mình không được sử dụng để tiến hành các vi phạm như vậy.” Công ty nói với New York Times rằng họ không còn bán chất bán dẫn dùng cho siêu máy tính cho Sugon nữa.
Hai ông Rubio và McGovern là đồng chủ tịch của Ủy ban Điều hành Quốc hội về Trung Quốc (CECC), là cơ quan giám sát nhân quyền ở Trung Quốc.
