Gửi thế hệ tương lai: Chúng ta đã như thế nào qua từng thập niên 30, 40 và 50
Sự tương phản giữa cách nuôi dưỡng ở các thập niên 30, 40 và 50 so với thời nay thực sự là một khoảng cách đáng kể. Tôi coi thời kỳ trưởng thành của mình là khoảng thời gian đẹp nhất.
Tôi sinh ra vào giữa thời kỳ suy thoái. Trên tôi là hai anh trai, dưới tôi là một em gái. Hai anh trai tôi đều được sinh ở bệnh viện, nhưng tôi và em gái được sinh ở nhà. Tôi đoán rằng những người thân của tôi không thể xoay sở để chi trả thêm bất kỳ khoản viện phí nào nữa. Chúng tôi sống trên Đảo Whidbey, nằm ở Puget Sound thuộc tiểu bang Washington. Chúng tôi sống ở một nơi xa xôi hẻo lánh, vì vậy thời thơ ấu của chúng tôi có lẽ rất khác so với những đứa trẻ được nuôi dưỡng trong môi trường đô thị như Seattle.
Cách sống của gia đình chúng tôi khá giống với những người hàng xóm và bạn bè nên điều kiện sống của chúng tôi cũng không có gì đặc biệt. Những năm trưởng thành của chúng tôi được định hình bởi các cuộc Đại suy thoái, Đệ nhị Thế chiến, dưới thời của tổng thống Truman và tổng thống Ike. (Dwight David “Ike” Eisenhower) So sánh mức sống của chúng tôi khi đó với thời nay thì có thể coi mức sống như vậy là dưới mức nghèo khổ. Thời nay, chúng ta đã có những gì chúng ta cần, không cần phải nhận phúc lợi, ngay cả khi được tiêu chuẩn hưởng những khoản tiền đó.
Thời của tôi, mọi người thực hiện như thế này:
Hôn nhân là được thực hiện giữa một người nam và một người nữ. Họ cùng sống bên nhau đến trọn đời. Ly hôn là một ngoại lệ.
Những đôi vợ chồng đã có con đều yêu thương và chăm sóc con cái hết mình.
Trẻ em có ý thức đóng góp thời gian và công sức cho gia đình mình. Những đóng góp này được gọi là “việc nhà.” Công việc của chúng tôi bao gồm đi nhặt củi và mang về nhà để sưởi ấm và nấu ăn, rửa bát, cho gia súc ăn, làm vườn, đào hố mới cho nhà vệ sinh, xếp cỏ khô cho mùa đông, đào nghêu và bắt cua cho bữa tối. Tất cả các việc đó đều không được cha mẹ trả cho đồng nào cả.
Chúng tôi được khuyến khích bắt đầu kiếm tiền và tiết kiệm tiền từ rất sớm. Nếu chúng tôi muốn mua những thứ vượt quá những gì cha mẹ cho phép thì chúng tôi sẽ phải tự bỏ tiền túi mình ra chi trả. Chúng tôi chẳng mong đợi gì hơn. Tôi đã mua chiếc xe đạp và chiếc xe hơi đầu tiên của mình bằng số tiền kiếm được.
Tôi nhớ rằng tệ nạn duy nhất có ở thời chúng tôi khi lớn lên là hút thuốc và uống bia. Ma túy chưa từng được nghe đến. Trường hợp sinh con ngoài giá thú là rất hiếm.
Hồi ở tiểu học, mỗi buổi sáng chúng tôi đều cùng nhau đọc Lời thề trung thành. Chúng tôi đã được học về Dự án 3 chữ R (REDUCE, REUSE, RECYLE) (tiếng Việt là 3 chữ T) gồm Tiết giảm – Tái dụng – Tái chế và được xếp loại thành tích cuối năm theo mức độ thực hiện Dự án 3 chữ R đó – hoặc cũng có thể được xếp loại thành tích cuối năm mà không cần đến kết quả thực hiện Dự án 3 chữ R đó.
Cha mẹ chúng tôi nộp tiền ăn trưa ở trường cho chúng tôi hoặc nhiều khi chúng tôi tự mang bữa trưa đi ăn. Thậm chí, tôi còn biết cách để dành túi và giấy sáp. Vào năm cuối cấp, tôi xin được dọn dẹp nhà ăn sau giờ học để trả tiền cho bữa trưa của mình.
Chúng tôi tôn trọng những người lớn tuổi và tránh gặp rắc rối.
Chúng tôi đã được khoanh vùng lãnh thổ của mình và được phép đi lang thang ở những nơi chúng tôi muốn. Chúng tôi tự quyết định mình sẽ làm gì với thời gian rảnh rỗi. Thời gian rảnh thường là sau khi hoàn thành công việc nhà. Hầu như mọi lúc, cha mẹ không biết chúng tôi đang ở đâu. Một nguyên tắc thường thấy là: “Đến giờ ăn tối là phải có mặt ở nhà.” Chúng tôi không có TV, điện thoại di động, internet hoặc trò chơi máy tính, chỉ có đài phát thanh các chương trình vào buổi tối.
Những đứa trẻ được dự kiến là sẽ theo học và tốt nghiệp trung học. Mọi người đều thật sự khích lệ các con theo học đại học. Cả bốn anh chị em chúng tôi đều học đại học. Tôi và anh trai tôi đã tốt nghiệp đại học. Chúng tôi đã đi làm và có thể tự chi tiêu với sự giúp đỡ của cha mẹ nếu họ có điều kiện. Tôi tốt nghiệp đại học và còn khoản nợ sinh viên là 150 đô.
Cha mẹ đã tham gia nhiều hoạt động cùng với chúng tôi. Như cùng nhau đi cắm trại, du lịch ba lô leo núi, câu cá, đến tham dự các sự kiện thể thao của chúng tôi và để các con đi cùng với cha đến một số địa điểm làm việc của ông.
Tôi 86 tuổi và vợ tôi, Celie, 82 tuổi. Cả hai chúng tôi đều cùng nhau thực hiện các hoạt động thể chất và tham gia vào các công việc của nhà thờ và cộng đồng. Tôi sẽ khuyến khích mọi người tham gia vào các hoạt động cộng đồng. Chúng tôi sẵn sàng đóng góp thời gian và tài năng của mình cho xã hội. Celie và tôi đã kết hôn được 55 năm và có hai con, cả hai đều đã có gia đình.
Sự tương phản giữa cách nuôi dưỡng ở các thập niên 30, 40 và 50 so với thời nay thực sự là một khoảng cách đáng kể. Tôi coi thời kỳ trưởng thành của mình là khoảng thời gian đẹp nhất. Những người trẻ ngày nay đang làm việc theo một bộ quy tắc hoàn toàn mới và các quy tắc đó là không tốt. Tôi thật không thể tin được rằng xã hội của chúng ta đã sa sút đến mức nào kể từ khi tôi lớn lên cho đến tận ngày nay. Quốc gia này phải đảo ngược hướng đi nếu chúng ta muốn hy vọng cứu được thế hệ tiếp theo và đất nước này.
Bài phát biểu mừng sinh nhật 90 tuổi: Thời gian và cơ hội
Tôi sinh năm 1932. Vào thời điểm đó, tỷ lệ sinh đang giảm mạnh. Một bài hát nhạc jazz tuyệt vời đã tóm tắt điều đó một cách hùng hồn: “Không có lãng mạn nếu không có tài chính.” Bé Joe, được sinh ra với đầu óc bình thường trong một cuộc sinh hoàn hảo, đã đến thế giới này trong thời kỳ hoàng kim của cuộc Đại suy thoái. Cuộc Đại suy thoái không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn mang đến nỗi sợ hãi đã khiến một số bậc cha mẹ bị xáo trộn về cảm xúc. Mẹ tôi đã bị bệnh thần kinh. Tôi cũng bị bệnh thần kinh! (dễ bị kích động)
Trẻ em thường phải làm điều gì đó không nên làm, điều này càng gia tăng sự sợ hãi của các em. Vì chúng tôi luôn sợ bị người lớn bắt quả tang nên luôn luôn phải theo dõi hành vi của họ. Tất cả chúng tôi đều rất chú tâm. Khi họ nói chuyện với nhau và thỉnh thoảng, nếu chúng tôi có mặt ở đó, thì một người sẽ nói: “Trẻ con không biết chúng ta đang nói về cái gì đâu.” Nhưng thật sự là chúng tôi biết!
Thế giới quan của chúng ta có được mở rộng hay không phụ thuộc vào việc chúng ta đi tìm hiểu như thế nào. Đây không phải là một điều xấu. Nếu chúng ta đi từng bước chậm rãi thì chúng ta sẽ ý thức được về thế giới nhỏ bé của mình, đồng thời có thời gian để suy nghĩ và quan sát về nó. Vào ngày 7/12/1941, khi tôi đang đi dạo ở phố Brooklyn trên Đại lộ P., tôi nghe lỏm mấy người lớn đang hào hứng nói: “Người Nhật đã ném bom Trân Châu Cảng.” Trân Châu Cảng? Tôi chưa bao giờ nghe nói về nơi này. Tôi về nhà và định vị địa điểm ấy trên Bản đồ thế giới của mình. Đó là một nơi cách chúng tôi nửa vòng trái đất.
Đệ nhị Thế chiến là sự kiện huy hoàng nhất trong cuộc đời tôi. Cho đến ngày nay, sự kiện ấy đã định hình con người tôi. Từ đó trở đi, tôi không bao giờ đánh giá sự việc theo cùng một cách nữa!
Chỉ huy của chúng tôi nghĩ rằng tốt nhất là họ không nói với công chúng rằng cuộc chiến lúc đầu diễn ra tồi tệ như thế nào. Những người lính với những khẩu súng máy cỡ nòng 50 đặt trên các ụ cát dọc theo đường bờ biển của Đảo Coney để cho công chúng thấy rằng chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng. Thực tế thì phe Trục (các quốc gia liên kết chống lại Đồng minh) không thể không kích vào Brooklyn. Tuy nhiên, thật an ủi khi biết rằng những gì của Đấng Sáng Thế đã được bảo vệ tốt.
Chúng tôi đã trở thành “kho vũ khí (binh xưởng) của nền dân chủ.” Ngành công nghiệp quốc phòng phát triển bùng nổ. Có những công việc được trả lương cao cho tất cả mọi người. Cuối cùng thì cuộc suy thoái đã kết thúc. Nỗ lực của chúng tôi khiến mọi người đoàn kết giúp đánh bại các lực lượng của phe Trục.
Dần dần trên tất cả các mặt trận, quân Đồng minh bắt đầu giành chiến thắng trong cuộc chiến. Đỉnh điểm của tất cả nỗ lực này dẫn đến việc các cường quốc phe Trục đầu hàng vô điều kiện. Một buổi sáng, tôi bị đánh thức bởi thanh âm của một người lái xe hơi cố tình rồ máy chiếc xe của anh ấy. Cuối cùng thì chiến tranh đã kết thúc!
Trong chiến tranh, một hội con trai chúng tôi trở nên say mê với máy bay. Chúng tôi có thể xác định hầu hết các loại máy bay của phe Đồng minh và phe Trục và tranh luận về giá trị tương đối của chúng. Lockheed P-38 Lightning (máy bay tiêm kích Tia chớp) của chúng tôi nhanh hơn ME 109 của Đức, nhưng ME 109 có hệ thống phun nhiên liệu trực tiếp và có thể quay một vòng khép kín hơn nên đã thành công. Tôi đã viết thư gửi cho các nhà sản xuất máy bay để yêu cầu họ gửi cho chúng tôi ảnh chụp của loại máy bay này. Xung quanh các bức tường trong phòng của tôi được dán đầy các hình ảnh tuyệt đẹp về các loại máy bay này. Chúng tôi biết rằng cơ hội được lái các máy bay chiến đấu sẽ không xảy ra. Vì vậy, chúng tôi sẽ chế tạo và lái các mô hình máy bay chạy bằng động cơ khí.
U-Control là loại máy bay tốt nhất cho chúng tôi. Chúng tôi dùng một thiết bị gọi là điều khiển U-Reely cầm tay. Nghiêng tay cầm lên, máy bay sẽ bay lên; nghiêng tay cầm xuống, máy bay sẽ bổ nhào. Tay cầm điều khiển có hai dây đèn được buộc vào máy bay. Chúng tôi thường dùng đường băng dài khoảng 75 feet. (22,86m) Nếu phi công đứng ở trung tâm thì anh ấy có thể lái máy bay trong một vòng tròn có đường kính 150 feet. (45,72 m) Đôi khi, phương pháp này được gọi là “spindizzy.” Nếu phi công đạt được các kỹ năng cần thiết thì anh ấy có thể điều khiển máy bay thực hiện một loạt các động tác nhào lộn trên không. Nhưng trước tiên, chúng tôi phải học cách chế tạo và lái loại máy bay này đã.
Sau nhiều lần rơi máy bay thì tôi cũng học được rằng nếu chú ý cẩn thận đến từng chi tiết, kiên trì và nhẫn nại, tôi sẽ thành công. Máy bay của tôi đã bay thành công và tôi đã hạ cánh một cách an toàn. Chúng tôi đã nhảy lên vì vui mừng và cổ vũ nhiệt tình cho kết quả này. Anh em nhà Wright không thể hạnh phúc hơn!
Tôi nghĩ rằng trải nghiệm này sẽ là tiền đề cho các thành công trong cuộc sống của mình. Nhưng tôi đã sai! Còn hai yếu tố khác mà tôi chưa tính đến, đó là thời gian và sự may mắn.
Robert Burns đang cày ruộng thì phát hiện ra rằng ông đã phá hủy một ổ chuột. Con chuột có thể nghĩ rằng nó đã xây dựng được một ngôi nhà an toàn, ấm cúng. Nhưng, tất cả công lao, tổ ấm và kế hoạch của nó đều bị dập tắt trong chốc lát.
“Những kế hoạch được sắp đặt tốt nhất của những con chuột và của những người đàn ông đều đã không thành công.”
Sau khi ly hôn, tôi là con chuột đó. Tôi đã mất tất cả những gì mà tôi đã làm trong những năm làm việc hiệu quả nhất của cuộc đời mình. Tôi là người vô gia cư và tất cả tài sản của tôi chỉ còn chất vừa trong chiếc xe tải cũ màu xanh lam. Làm lại từ đầu!
Bước ngoặt của Chiến tranh Thái Bình Dương với Nhật Bản là Trận Midway. Chúng tôi đã phá được mật mã của Nhật Bản và có thông tin về thời gian và vị trí của hàng không mẫu hạm của họ. Đây chính là những con tàu đã phóng máy bay của họ tấn công Trân Châu Cảng vào ngày 7/12. Những con tàu phải bị phá hủy!
Kế hoạch là: Máy bay thả ngư lôi và máy bay ném bom bổ nhào của chúng tôi sẽ đồng loạt tấn công hạm đội Nhật, buộc các tàu phải chia cắt hỏa lực phòng không. Điều này rất quan trọng vì các máy bay thả ngư lôi sẽ bay thấp và hướng về dọc thân tàu nơi tập trung tất cả các khẩu súng phòng không sẵn sàng nhả đạn vào thẳng máy bay trừ khi các tàu phải bắn vào các mục tiêu ở nhiều góc độ khác nhau.
May mắn làm sao! Máy bay thả ngư lôi và máy bay ném bom chiến lược đã không cùng nhau đến được đúng thời gian hoặc địa điểm đã hẹn trước. Chính vì lỗi này nên các tàu Nhật Bản đã tập trung được hỏa lực phòng không hiệu quả hơn nhiều. Máy bay thả ngư lôi đến trước, vì vậy họ phải bắt đầu cuộc tấn công một mình. Các tàu Nhật Bản đã bắn hạ từng chiếc máy bay thả ngư lôi. Sau đó, các máy bay ném bom chiến lược mới đến và đánh chìm bốn tàu sân bay cùng các tàu khác. Ranh giới mỏng manh giữa chiến thắng và bi kịch, thành công và thất bại thường bị chi phối bởi thời gian và cơ hội.
Nếu tôi đã học được bất cứ điều gì trong cuộc đời mình, thì đó là: Sự mơ hồ của cuộc sống sẽ ngăn cản mọi điều chắc chắn.
Joseph Cirina, New York
___________
Bạn muốn đưa ra lời khuyên nào cho các thế hệ trẻ?
Chúng tôi kêu gọi tất cả độc giả chia sẻ những giá trị vượt thời gian, những chia sẻ xác định các quan điểm đúng sai và thông qua sự khôn ngoan và kinh nghiệm dày dặn của mình giúp mọi người để vượt qua khó khăn. Chúng tôi cảm thấy rằng sự truyền lại của trí tuệ này đang giảm dần theo thời gian, chỉ với một nền tảng đạo đức vững chắc thì thế hệ tương lai mới có thể phát triển mạnh mẽ được.
Khánh Nam biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc tại The Epoch Times
