Kairos và Kronos: Hai loại thời gian Linh thiêng và Trần tục
Xin hãy ngừng việc đo đếm thời gian rồi bắt đầu lo lắng lại. Thay vào đó, hãy tìm kiếm thời điểm đúng đắn để hành động, thời điểm thích hợp để nắm bắt những cơ hội đang tiến đến phía chúng ta; và thời gian để làm những việc tốt đẹp.
Bạn có nhớ khi kỳ nghỉ học dường như là kéo dài vô tận? Sáu tuần lễ là một khoảng thời gian đủ để làm hầu như tất cả mọi việc, và có lẽ chỉ trong một vài ngày cuối cùng thì bạn mới có cảm giác khó chịu rằng kỳ nghỉ sẽ sớm kết thúc. Ngay tại thời điểm này, sáu tuần ư? Bạn chớp mắt một cái là đã kết thúc rồi. Tôi đang viết bài này vào khoảng đầu tháng Chín, và một cái chớp mắt, Lễ Giáng Sinh sắp đến nơi rồi! Rất tiếc, năm 2023 sẽ kết thúc trước khi tôi có thời gian để tận hưởng nó.
Một tiểu thuyết gia tài năng người Mỹ, hiện tại là một cư dân của đất nước Panama, cô Christa (Wojo) Wojciechowski mới đây đã đăng một bài viết blog có tựa đề “Thời gian: Sự cố gắng của tôi để làm chậm lại tri giác về thời gian,” và điều đó thật tuyệt vời. Cô viết rằng: “Chúng ta càng sử dụng nhiều thời gian trên Trái Đất, thì tri giác của chúng ta về thời gian càng thu hẹp lại. Đầu tiên, chỉ với một mức độ rất nhỏ. Và sau đó đột nhiên, một năm dường như chỉ dài có vài tháng. Điều này thật đáng sợ, mất phương hướng, và dường như chúng ta càng cố gắng để níu giữ thì nó lại càng trượt đi một cách nhanh chóng khỏi bàn tay của mình.” Chắc chắn rằng, tất cả chúng ta – ít nhất là tất cả chúng ta ở một độ tuổi nhất định nào đó – đã từng trải nghiệm qua điều này.
Thời gian dường như bốc hơi đi mất, và không bao giờ có đủ để làm những gì mà người ta mong muốn đạt được. Trong bài viết blog của cô, Wojciechowski mô tả cách thức mà cô cố gắng để quay trở lại khoảng thời gian phong phú mà mình đã từng có bằng cách không làm bất cứ việc gì: ngoại trừ thiền định, viết nhật ký, và đọc sách; và khi mà mọi việc không làm đã được thực thi, thì thử nghiệm đã thất bại. Như cô nói: “Tôi đã không thành công trong việc làm chậm lại nhận thức của mình về thời gian một cách đáng kể.”
Tuy nhiên, có một kết quả tích cực dành cho cô, đó là cô bắt đầu biết ưu tiên một cách hiệu quả những gì cô cần làm với khoản thời gian mà mình có. Bài viết blog của cô là rất xứng đáng để đọc chỉ vì điều này. Tuy nhiên tôi nghĩ rằng khả năng cô sẽ dành sự ưu tiên để tìm ra một con đường khác và tiếp tục tiến lên.
Vị Thần Titan Kronos
Người Hy Lạp thực ra có đến hai vị thần thời gian, đó là một sự thật mà không phải ai cũng biết. Vị thần thời gian mà cô Christa Wojciechowski đang cố gắng xoa dịu và nhắc đến là vị nổi tiếng được nhiều người biết đến: Thần Kronos, hoặc Saturn như ông được gọi trong các đền thờ La Mã.
Thần Kronos, tất nhiên, gợi cho chúng ta nhớ đến từ nguyên gốc của những từ trong ngôn ngữ chúng ta như niên đại hoặc chiếc đồng hồ: thời gian được đo đếm và đánh dấu. Và với cái tên Saturn (Sao Thổ), chúng ta có một hành tinh và toàn bộ ý nghĩa quan trọng về thiên văn và thuật chiêm tinh của nó.
Kronos là một vị Thần Titan (Thần nguyên thủy) và là vua của các vị Thần cho đến khi bị truất phế bởi người con trai của mình, Thần Zeus hoặc Thần Jupiter. Việc truất ngôi này đã dẫn đến việc ông bị lưu đày đến địa ngục Tartarus: là nơi sâu thẳm nhất trên Trái Đất, là địa ngục của địa ngục nơi mà con người [có thể] sẽ trải nghiệm sau khi qua đời. Nói ngắn gọn, thì đó là một nơi vô cùng khủng khiếp.
Do đó, thời gian sẽ kéo chúng ta xuống; ở đó có một lực lượng ép hướng xuống theo thời gian giống như sức mạnh của sự mục nát. Không có gì ngạc nhiên khi cô Wojo không thể đảo ngược xu hướng của nó!
Từ chữ Saturn (Sao Thổ) cho chúng ta thuật ngữ “Saturnine – Lầm lì,” mang ý nghĩa là lạnh lùng, u ám, quái gở, chua chát, và có liên quan đến thứ kim loại như chì, không phải là vàng. Nói chung, Saturn (Sao Thổ) được xem là một hành tinh và một vị thần của sự hạn chế và điềm xấu. Thời gian hạn chế chúng ta, một cách tổng quát, thời gian đã được chứng minh là tử huyệt con người chúng ta. Có thể nói rằng các tôn giáo trên thế gian tồn tại là để chỉ dẫn cho con người phàm trần chúng ta cách thức để thoát khỏi gông cùm trói buộc của thời gian.
Vị Thần Kairos của Hy Lạp
Tuy nhiên như tôi đã nói, họ là hai vị thần thời gian trong thần thoại Hy Lạp. Và cũng như Kronos là cha của thần Zeus – vua của các vị thần, cứ nối tiếp như vậy, thần Kairos là con trai của thần Zeus. Thời gian, nói cách khác, chuyển động trong mã di truyền (nếu có ai đó diễn dịch nó theo hướng này) của những người nắm giữ vũ trụ này. Để vũ trụ này tồn tại được, thì khái niệm về thời gian là đã luôn tồn tại trong DNA của những vị thần sáng tạo ra nó.
Mặc dù, bằng cách nào đó đã có đến hai vị thần thời gian vậy đâu là sự khác biệt giữa họ? Chà, khá rõ ràng thì Kronos là vị thần của thời gian mà tất cả chúng ta đều biết rất rõ và trải nghiệm trên cơ sở 24/7. Hãy lưu ý về các con số đo lường được ở đây, đó là thời gian tuyệt đối và vĩnh hằng của những khoảnh khắc liên tiếp nhau.
Mặt khác, “Kairos” là một từ trong tiếng Hy Lạp cổ đại có ý nghĩa là “thời điểm thích hợp, quan trọng và cơ hội.” Vị vậy sự khác biệt cơ bản ở đây đó là với thần Kronos thì mang ý nghĩa định lượng, còn với Kairos thì là định tính. Trong khi không có quá nhiều điều để tranh luận khi xác định thời gian là mấy giờ, đặc biệt là với những chiếc đồng hồ nguyên tử* chính xác của chúng ta, tuy nhiên đối với Kairos thì có quá nhiều điều để thảo luận khi muốn xác định đâu là thời điểm thích hợp, quan trọng và cơ hội để hành động.
Thời điểm thích hợp để hành động
Hãy suy nghĩ về ba ví dụ đơn giản về việc xác định thời điểm hành động đúng đắn của con người ngay bây giờ. Đầu tiên, chúng ta vừa thoát ra khỏi đại dịch COVID-19. Liệu đây có phải là thời điểm phù hợp để bạn cân nhắc đến việc thay đổi việc làm hoặc thậm chí là đổi nghề? Thứ hai, lạm phát đang tăng vọt tại Hoa Kỳ. Liệu đây có phải là thời điểm thích hợp để Cục Dự trữ Liên Bang tăng lãi suất? Họ đang ở trước hay ở sau của làn sóng lạm phát? Thứ ba, Tổng thống Putin của nước Nga đã xâm lược đất nước Ukraine vào đầu năm nay. Liệu ông đã chọn đúng thời điểm để thực hiện hành động này hay không, hay đó là một sai lầm?
Bàn sâu thêm về câu hỏi cuối cùng: Vâng đúng thế, với tổng thống Putin thì đó là Kairos, bởi vì ông thấu hiểu rõ ràng rằng các đồng minh Tây phương đã bị chia rẽ trong nội bộ giữa họ với nhau, đang đấu tranh để đẩy lùi hoặc lan tỏa những phong trào thức tỉnh cộng sản ở chính quê hương của họ. Mặt khác: câu trả lời là Không, bởi vì đó là một cơ hội chiến thuật nhưng lại là một sai lầm chiến lược to lớn. Ông đã không tính toán được sức mạnh quân sự của chính mình, và của đối phương, cũng như cả những nguồn lực mà các bên khác có thể triển khai để chống lại ông.
Tại điểm này trong hệ thống thời gian của Kronos, chúng ta không thể biết là Kairos có ở cùng với tổng thống Putin hay không, tuy nhiên vấn đề chính yếu là khi xem xét thời gian không phải như là một chuỗi mà là một cơ hội và để nhận biết khi nào thì cơ hội đó là có lợi đối với bạn.
Trong Kinh Thánh – Tân Ước (được viết bằng ngôn ngữ Hy Lạp cổ), từ “Kairos” được sử dụng đến 86 lần để diễn đạt những điều giống như “thời điểm được chỉ định theo mong muốn của Chúa.” Tất nhiên, thời điểm như vậy là loại thời điểm thích hợp, ví dụ, như là thời điểm Chúa Jesus tiến vào Thành Jerusalem. Tương phản lại, từ “Chronos” được sử dụng chỉ 54 lần và là trong các ngữ cảnh nói về những đơn vị thời gian cụ thể, như ngày và giờ.
Kairos, là sự đầu tư của chúng ta cho những điều mang hàm nghĩa lớn lao trong cuộc sống; Trong khi Kronos là những tiết tấu thường ngày, thì Kairos chính là những điều thiêng liêng hơn. Ngay khi chúng ta thật sự suy nghĩ về thời điểm thích hợp để hành động trong cuộc sống của chính mình, thì chúng ta đã thay đổi quan điểm của chúng ta về cuộc sống. Việc lựa chọn thời điểm thích hợp không phải là một canh bạc (có thể là như những hành động của tổng thống Putin), mà là một cảm giác đúng đắn thiêng liêng đối với những gì mà chúng ta thực hiện.
Trong thần thoại Hy Lạp, thần Kairos được mô tả là chỉ có một lọn tóc. Điều này cho thấy rằng ông có thể dễ dàng bị nắm chặt bởi lọn tóc đang đung đưa trước mặt khi ông tiến đến trước mặt bạn. Tuy nhiên, khi ông đã vượt qua rồi, thì ông không thể bị níu lại nữa bởi vì phía sau đầu của ông bị hói – không có gì có thể bị nắm lấy! Khi từ chối một cơ hội, nó qua đi rồi, bỏ lỡ mất thời điểm để nắm giữ rồi, là sẽ mất đi mãi mãi, bởi vì chúng ta không thể níu giữ một khi ông đã đi qua.
Xin hãy ngừng việc đo đếm thời gian rồi bắt đầu lo lắng lại. Thay vào đó, hãy tìm kiếm thời điểm đúng đắn để hành động, thời điểm thích hợp để nắm bắt những cơ hội đang tiến đến phía chúng ta; và thời gian để làm những việc tốt đẹp. Đúng vậy, những việc làm tốt đẹp. Đó là phước lành của chúng ta trong thời đại ngày nay.
Chú thích của dịch giả:
Hoàng Long biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc tại The Epoch Times
