Nhân đôi niềm vui và chia sẻ nỗi đau giữa những người đàn ông
Bộ phim “Giải Cứu Binh Nhì Ryan” (Saving Private Ryan), kể về một biệt đội lính Hoa Kỳ nhận lệnh đến sau phòng tuyến của quân Đức để giải cứu binh nhì Ryan, trong một tuần ba người đồng đội lần lượt hy sinh tại trận chiến đó. Sau khi chiến đấu với các cuộc giao tranh khác nhau và chịu nhiều thương vong, đội lính này cuối cùng đã tìm thấy Ryan và đề nghị anh trở về nhà cùng họ để đoàn tụ với mẹ, người đã mất ba trong bốn người con trên chiến trường.
Nhưng Ryan từ chối nói “Hãy nói với bà rằng khi các bạn tìm thấy tôi, tôi đã ở đây,” “tôi đã ở cùng với những người anh em duy nhất còn lại, không đời nào tôi bỏ rơi họ. Tôi nghĩ bà sẽ hiểu điều đó.”
Những người lính đã cùng nhau trải qua thử thách trong chiến đấu, những nam sinh trung học chơi thể thao cùng nhau, những người bạn thời sinh viên — một số người trong số họ trở thành bạn suốt đời và nếu họ sống gần nhau, có thể tụ tập uống rượu hoặc ăn tối một vài lần trong năm. Chẳng hạn, người con rể 40 tuổi của tôi vẫn có những người bạn thân từ thời trung học — những trải nghiệm chung của họ về ngôi trường tư thục khó khăn ngày trước đã giúp vun đắp mối quan hệ đó — và cậu ấy, con gái tôi và các con của chúng thường xuyên chia sẻ thời gian cùng gia đình nhóm bạn ấy.
Khi chúng ta bước vào tuổi trung niên, hoặc thậm chí sớm hơn đối với nhiều người, gồm cả nam và nữ, thấy rằng họ không có bạn bè, bị cô lập và ngày càng thấy cô đơn. Tôi nghi ngờ trong trường hợp này có điều gì đó khác thường.
Và sự cô đơn đó có thể gây ra những hậu quả chết người.
Đại dịch vô hình
Trong bài hát nổi tiếng “Piano Man”, Billy Joel hát về những người đàn ông đang uống rượu trong quán bar, buồn bã và tuyệt vọng về giấc mơ tan vỡ của họ: “Đúng vậy, họ đang chia sẻ một loại đồ uống mà họ gọi là sự cô đơn, nhưng vẫn tốt hơn là uống một mình.”
Rất nhiều người đàn ông vẫn đang chia sẻ loại đồ uống đó ngay cả khi tôi viết những lời này.
Tại Boston Globe, nhà báo Billy Baker viết một bài về sự cô đơn của nam giới với một tiêu đề rất thê lương: “Mối đe dọa lớn nhất đàn ông trung niên phải đối mặt không phải là hút thuốc hoặc béo phì. Đó là sự cô đơn.” Khi viết bài báo này, Baker nhận ra bản thân anh đã mất liên lạc với gần như tất cả bạn bè, một phần vì thiếu chú ý, một phần vì tính chất công việc và thời gian dành cho gia đình.
Anh trích dẫn các nghiên cứu khác nhau về tác động của sự cô đơn, bao gồm một nghiên cứu từ Đại học Brigham Young, trong đó các nhà nghiên cứu đã theo dõi 3.5 triệu người trong khoảng thời gian 35 năm và nhận thấy rằng “sự cô đơn, cô lập hoặc thậm chí chỉ đơn giản là sống một mình” có nguy cơ tử vong sớm, tăng từ 26 đến 32%.”
Bài báo của Baker như một tấm gương phản chiếu đối với tôi. Vào năm 2016, tôi chuyển đến Front Royal, Virginia, nơi tôi sống cùng gia đình con gái, giúp bọn trẻ đi học, đưa chúng đến trường tư thục hoặc đồng nghiệp dạy học tại nhà và làm một số công việc nhà. Năm 2019, gia đình con gái tôi chuyển đến Pennsylvania, và tôi sống ở đây một mình kể từ đó. Mặc dù tôi xử lý sự cô lập tốt hơn nhiều người, nhưng tôi thừa nhận rằng tôi đã gặp phải một số khó khăn. Việc đi vào thị trấn và nói chuyện với một nhân viên pha cà phê ở quán trong năm phút không giống như đi cùng với một người bạn.
Một số lời khuyên
Để kết bạn, một số nhà tâm lý học và nhà phê bình xã hội tin rằng nam giới nên hướng tới phát triển các kỹ năng xã hội tương tự như phụ nữ. Trong bài báo trực tuyến của Zawn Villines “Cuộc Sống Như Một Con Sói Cô Độc: Tại Sao Nhiều Nam Giới Cảm Thấy Cô Đơn Đến Thế?” đưa ra một danh sách các gợi ý dành cho những người đàn ông muốn có mối quan hệ sâu sắc hơn, bao gồm “Tìm Kiếm Tình Bạn Với Những Người Coi Trọng Đặc Tính Của Nam Giới”, “Xác định bất kỳ niềm tin có hại nào mà bạn có về tình bạn hoặc sự nam tính. Bạn có tin rằng khóc cho thấy sự yếu đuối hay đàn ông thực sự không cần người khác?” và “Mô hình dễ bị tổn thương đối với nam giới và các bé trai”.
Những đề xuất này có giá trị nhất định, nhưng chúng được nhóm lại trong một phần có tiêu đề “Cách xây dựng tình anh em (Bromance)”.
(Chú giải: Bromance xuất phát từ từ bros (bạn nam hoặc anh trai) và từ lãng mạn (thân mật). Vì vậy, thuật ngữ bromance có nghĩa là tình anh em thân mật. Ở đây không được giải thích trong một bối cảnh tình dục và lãng mạn. Tình yêu thân mật có nghĩa là một mối quan hệ rất gần gũi và thân mật, ví dụ như anh chị em rất hợp nhau).
Với tất cả sự tôn trọng, “bromance” gần như không tồn tại đối với những người đàn ông mà tôi từng biết. Chúng ta muốn bạn bè và có khả năng chia sẻ cuộc sống, nhưng tình anh em thì sao? Xin vui lòng. Tôi là một ông già và có một người bạn già là nam đặc biệt thân thiết, nhưng chúng tôi chưa bao giờ nghĩ mình có liên quan đến “Bromance”.
Trong vở nhạc kịch Yểu điệu thục nữ (My Fair Lady), giáo sư Henry Higgins, một học giả không hiểu phụ nữ, đặc biệt là “thí nghiệm” mới của ông là Eliza Doolittle, hát bài hát mà bây giờ chắc chắn sẽ được coi là sự sai lệch về mặt chính trị, đặc biệt là đối với những người không có óc hài hước: “Tại sao một người phụ nữ không thể giống một người đàn ông hơn?” Ngày nay, nhiều người trong chúng ta khăng khăng muốn bật giai điệu đó lên và hỏi, “Tại sao một người đàn ông không thể giống một người phụ nữ hơn?”
Sự sụp đổ “đế chế” Nam giới
Yểu điệu thục nữ (My Fair Lady) là một phần của vở kịch “Pygmalion” của George Bernard Shaw, được viết và trình diễn trên sân khấu vào đầu thế kỷ 20, thời đại mà đàn ông Hoa Kỳ thuộc về các câu lạc bộ và quán bar dành riêng cho nam giới, chơi các môn thể thao truyền thống, tham dự các sự kiện chính trị dành riêng cho nam giới và chiếm phần lớn lực lượng lao động. Họ tham gia các nhóm dân sự như Câu lạc bộ Elks, theo học các trường cao đẳng nam sinh và phục vụ trong quân đội chủ yếu là nam giới.
Những ngày đó đã qua lâu rồi, và có lẽ sự nhấn mạnh của chúng ta vào việc hòa nhập là vì điều tốt nhất, nhưng việc xóa bỏ vùng đất dành riêng cho nam giới đã chứng tỏ điều đó là tai hại cho tình bạn và con người. Các tổ chức cộng đồng như Câu lạc bộ Sư tử — cha tôi là thành viên vào đầu những năm 1960 — các đơn vị chiến đấu của các dịch vụ vũ trang, gần như tất cả các trường cao đẳng và đại học, thậm chí cả Hội Hướng đạo: Tất cả các tổ chức trước đây chỉ dành riêng cho nam giới ngày nay đều mở cửa cho phụ nữ.
Lần đầu tiên trong lịch sử nền văn minh phương Tây, chúng ta đã xóa bỏ phần lớn các tổ chức và tụ điểm dành riêng cho nam giới và nam sinh. Hãy lên Google tìm kiếm theo từ khoá “tổ chức của phụ nữ” và sau đó là “tổ chức của nam giới”, so sánh chúng và xem bạn nghĩ gì.
Trong khi đó, nền văn hóa của chúng ta cảnh báo nguy cơ “sự độc hại cho nam tính”, với một số khuyến khích các bậc cha mẹ nuôi dạy con trai của họ khắc sâu các giá trị nữ quyền.
Kể từ những ngày đầu của lịch sự được ghi chép lại, những người đàn ông được tôn vinh là anh hùng, từ Achilles ái kỷ đến Beowulf, từ George Washington đến những anh hùng quân sự, chính trị và văn hóa của chúng ta ngày nay, đều thể hiện các giá trị nam tính truyền thống. Chúng ta có thực sự muốn loại bỏ những giá trị đó không? Và quan trọng hơn, liệu nền văn hóa của chúng ta có đủ khả năng để làm như vậy không?
Xây dựng các mối quan hệ
Điều gì sẽ đưa chúng ta trở lại với tình bạn.
Trong bài báo trên tờ Boston Globe được đề cập ở trên, Baker kết luận cùng với lời kể của Ozzy, người dạy các lớp chèo thuyền kayak và là người mỗi tối thứ Tư đều tụ tập cùng bạn bè của mình. Những gì những người này làm trong nhóm “tối thứ Tư” của họ là — đi chơi bowling, nướng đồ ăn, uống với nhau – quan trọng hơn là việc họ ở cùng nhau.
Baker viết: “Mọi thứ về ý tưởng đều có vẻ kỳ lạ và sâu sắc; vào giữa tuần, thực tế là họ đã tiếp tục thực hiện điều này trong một thời gian dài. Nhưng trên hết, đó là sự thừa nhận từ các nam nhân rằng họ cần những người bạn cùng giới, không vì lý do gì cả, chỉ là họ cần vậy thôi.”
Trong tác phẩm của mình, bỏ qua việc sử dụng “tình cảm anh em” (bromance) sang một bên, Zawn Villines cũng đưa ra một số ý tưởng hay về việc nam giới kết nối với nam giới: chẳng hạn như tham gia các nhóm nhà thờ và tham gia các hoạt động tình nguyện.
Những điều khả thi hơn
Cách đây không lâu, vợ tôi đã giúp thành lập một câu lạc bộ sách dành cho phụ nữ. Những cuộc gặp gỡ hàng tháng của họ đã giúp hai bên hiểu sâu hơn về văn học và tình bạn của họ.
Đàn ông cũng có thể làm như vậy. Chúng ta có thể đọc các tác giả như Ernest Hemingway, Mark Helprin, Eugene Sledge, hoặc Michael Walsh, sau đó cùng nhau thảo luận về đức tính của người đàn ông và những khiếm khuyết của nhân vật, mà chúng ta tìm thấy trong các tài liệu chia sẻ như vậy.
Câu lạc bộ điện ảnh có thể mang lại mối quan hệ và sự thích thú tương tự. Tụ tập cùng nhau mỗi tháng một lần, xem một bộ phim tập trung vào các giá trị của nam giới – “Những chú sư tử Second Hand” (Secondhand Lions), “Chúng Ta Là Những Quân Nhân… Và Còn Trẻ” (We Were Soldiers Once … and Young), “Mát tay” (Cool Hand Luke), “Lòng xót thương dịu dàng” (Tender Mercies) – cùng ăn uống với nhau, trò chuyện, bình phẩm về những mặt hay dở của các bộ phim.
Hơn hết, chúng ta có thể điều chỉnh lịch trình của mình và cố gắng gặp gỡ bạn bè nam giới thường xuyên hơn thậm chí chỉ để tán gẫu.
Những cuộc hội thoại
Đàn ông không cần phải từ bỏ sự nam tính của mình để tránh bị cô đơn, nhưng chúng ta có thể thử bắt chước cách của phụ nữ: trò chuyện. Từ thời thơ ấu, nữ giới thể hiện các kỹ năng xã hội tốt hơn nam giới, theo ý tôi chủ yếu là khả năng kết nối và trò chuyện với người khác. Trong số những người mà tôi quen biết, có một khoảng cách trong kỹ năng giao tiếp giữa nam và nữ.
Khi chúng ta nhận thức rõ hơn về suy nghĩ và cảm xúc của người khác, chúng ta đang tạo cơ hội phát triển tình bạn. Ví dụ: khi cha mẹ hoặc vợ của một người bạn đã qua đời, chúng ta cần liên hệ với anh ấy. Khi phát hiện ra anh ấy bị mất việc làm, chúng ta cần gọi điện thoại hoặc đưa anh ấy đi uống bia và có mặt ở đó vì anh ấy. Khi anh ấy đạt được sự thăng tiến trong công việc hoặc mua được ngôi nhà mà anh ấy hằng mơ ước, chúng ta cần có sự chúc mừng.
Những việc làm này, tuy nhỏ, nhưng lại là nền tảng của tình bạn. Ngay cả khi người bạn không thể bày tỏ sự cảm kích hoặc chúc mừng chúng ta theo cách tương tự, thì điều đó cũng không quan trọng. Chúng ta đã kết nối, chúng ta đã đưa tay ra để xây dựng tình bạn, và chúng ta sẽ cảm thấy tốt hơn vì điều đó.
Trong cuốn “De Amicitia”, Marcus Tullius Cicero viết: “Tình bạn cải thiện hạnh phúc và giảm bớt đau khổ, bằng cách nhân đôi niềm vui và chia sẻ nỗi đau của chúng ta.”
Điều đó thật là đúng đắn.
Jeff Minick
Thuần Thanh biên dịch
Xem thêm:
