Nhật Bản chấm dứt hàng thập niên viện trợ cho Trung Quốc
Các chuyên gia: Quan hệ Nhật Bản-Trung Quốc đi vào ngõ cụt chừng nào ĐCSTQ còn tồn tại bằng sự dối trá.
Viện trợ dài hạn của Nhật Bản dành cho Trung Quốc sẽ kết thúc vào tháng 3 năm nay, Các chuyên gia cho biết, viện trợ chính thức, bao gồm tài chính, công nghệ và đào tạo, đã tạo ra một sự thúc đẩy rất cần thiết cho sự tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong hơn 40 năm, mà đáng tiếc là ĐCSTQ đã che giấu người dân Trung Quốc và khiến đất nước này thậm chí ngày càng xa rời dân chủ và tự do.
Theo một báo cáo của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (pdf), Viện Hỗ trợ Phát triển Chính thức (ODA) của chính phủ Nhật Bản báo cáo đã kết thúc hoàn toàn khoản viện trợ nói trên.
Trước đó vào tháng 10/2018, cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã thông báo Nhật Bản sẽ chấm dứt viện trợ cho Trung Quốc trong chuyến thăm của ông tới quốc gia đang phát triển này.
Ông Bokudo Mizoguchi, Giám đốc Viện Văn hóa, Lịch sử và Chính trị Á Châu, nói với ấn bản Hoa ngữ của The Epoch Times rằng Chính phủ Nhật Bản đã hỗ trợ phát triển kinh tế Trung Quốc từ những năm 1980, trong khi rất đáng tiếc là Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã không nói sự thật với đất nước Trung Quốc.
ĐCSTQ đã và đang làm xấu đi mối quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc bằng những lời nói dối của mình. Ông nói: “Chừng nào chế độ này còn tồn tại, thì [quan hệ Nhật-Trung] là một nút thắt không bao giờ có thể tháo gỡ được.”
“Chính phủ và người dân Nhật Bản đã và đang giúp đỡ những người [dưới chế độ ĐCSTQ], những người coi chúng tôi là kẻ thù.” Kể từ khi ĐCSTQ được thành lập vào năm 1949, mọi tuyên truyền và chế độ của nó đều được xây dựng trên sự dối trá; ông Bokudo Mizoguchi nói rằng Nhật Bản có tín ngưỡng và tự do tôn giáo, trong khi Đảng Cộng sản Trung Quốc đối đãi với tín ngưỡng và tôn giáo như một kẻ thù.
Lập trường chính thức này phù hợp với dư luận, như Giáo sư Yasuhiro Matsuda thuộc Viện Văn hóa Phương Đông tại Đại học Tokyo nói với VOA hồi tháng 10/2018, “Giống như Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác, Nhật Bản đã kỳ vọng rằng Trung Quốc sẽ trở thành một quốc gia giàu có hơn, dân chủ hơn và kết nối với quốc tế thông qua viện trợ nước ngoài”, tuy nhiên, ngược lại, phía Trung Quốc đang ngày càng rời xa những điều đó.
“Đây là một lý do quan trọng khiến người Nhật chỉ trích và kêu gọi chấm dứt viện trợ [cho Trung Quốc].”
Hỗ trợ của Nhật Bản cho Trung Quốc
Trang web Hỗ trợ Phát triển Chính thức (ODA) của Nhật Bản trích dẫn lời Thủ tướng Ohira khi đó nói rằng “Chúng tôi tin rằng một Trung Quốc thịnh vượng hơn sẽ góp phần làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Nhật Bản cam kết mạnh mẽ cung cấp hỗ trợ cho Trung Quốc và các nỗ lực hiện đại hóa, dựa trên kỳ vọng như vậy từ khắp nơi trên thế giới.”
Theo ấn bản Hoa ngữ của The Epoch Times hôm 08/11/2018, chính sách ODA của Nhật Bản đặt nước này là nhà tài trợ viện trợ lớn nhất của Trung Quốc, chiếm hơn 60% viện trợ toàn cầu của Nhật Bản.
Viện trợ ODA này dưới hình thức vốn, công nghệ và phát triển nguồn nhân lực. Tính đến năm 2015, Nhật Bản đã cung cấp 3.66 ngàn tỷ Yên (32.2 tỷ USD) tổng giá trị hỗ trợ cho Trung Quốc, bao gồm 3.3 ngàn tỷ Yên (29.04 tỷ USD) cho vay ưu đãi, hơn 157.5 tỷ Yên (1.35 tỷ USD) viện trợ không hoàn lại và hơn 184 tỷ Yên (1.62 tỷ USD) hỗ trợ kỹ thuật cho 367 dự án quy mô lớn.
Điều đó đã mang lại cho Trung Quốc “vốn khởi động” cho quá trình hiện đại hóa và hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển kinh tế của Trung Quốc. Đài phát thanh quốc tế Pháp cho biết hôm 23/10/2018, trong 40 năm qua, các khoản vay bằng đồng Yên Nhật đã hỗ trợ thành công nhiều dự án quy mô lớn trong các lĩnh vực phát triển năng lượng và tài nguyên, xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, vận tải và thông tin liên lạc cũng như nông nghiệp, lâm nghiệp, xây dựng đô thị và bảo vệ môi trường ở Trung Quốc.
Các dự án chính được ODA của Nhật Bản hỗ trợ bao gồm Sân bay Quốc tế Bắc Kinh, Sân bay Phố Đông Thượng Hải, Sân bay Thiên Hà Vũ Hán, Nhà máy Điện động Bảo Sơn Thượng Hải, Bệnh viện Hữu nghị Trung-Nhật, và Tuyến tàu điện ngầm số 2 Bắc Kinh.
ĐCSTQ che giấu viện trợ của Nhật Bản cho người Trung Quốc
Bà Bonnie S. Glaser, cố vấn cao cấp về các vấn đề Á Châu và là chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Hoa Thịnh Đốn, nói với The New York Times hôm 29/10/2018, rằng khoản viện trợ này đã đóng góp “đáng kể” cho Trung Quốc chuyển đổi kinh tế trong 40 năm qua, trong khi việc Nhật Bản đóng một vai trò trong sự phát triển kinh tế của Trung Quốc hiếm khi được thừa nhận.
Yang Zhongmei, một nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Chính sách So sánh Hoa Kỳ-Trung Quốc-Nhật Bản, nói với VOA rằng Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa bao giờ công khai đúng mức về viện trợ kinh tế của Nhật Bản, thay vào đó coi những thành tựu cải cách và mở cửa là nhờ “sự lãnh đạo tốt” của ĐCSTQ.
Bà Keiko Kawasoe, một tác giả nổi tiếng người Nhật, nói với The Epoch Times rằng Nhật Bản đã viện trợ rất nhiều cho Trung Quốc, nhưng ĐCSTQ đã coi đó là điều hiển nhiên. “Bởi vì Trung Quốc là một quốc gia chiến thắng [trong Đệ nhị Thế chiến], [ĐCSTQ sẽ nghĩ rằng] các bạn Nhật Bản phải xin lỗi và bồi thường cho chúng tôi [ĐCSTQ], chúng tôi [ĐCSTQ] không cần phải cảm ơn các bạn [Nhật Bản] vì đã viện trợ, và chúng ta [ĐCSTQ] không cần phải cho người [Trung Quốc] biết. ”
Bà cũng nói rằng trên thực tế, ĐCSTQ đã không trực tiếp đánh bại Nhật Bản trong Đệ nhị Thế chiến, và thực sự là quân Quốc dân đảng do Tưởng Giới Thạch lãnh đạo đã kháng lại sự xâm lược của Nhật Bản.
Khi tìm ra lý do ĐCSTQ che giấu viện trợ Nhật Bản, Giáo sư Ding Shu-fan, một nhà nghiên cứu tại Trung tâm Quan hệ Quốc tế tại Đại học Quốc gia Chengchi ở Đài Loan, nói với The Epoch Times rằng ĐCSTQ có thể muốn sử dụng các cuộc kiểm tra sách giáo khoa lịch sử của Nhật Bản để phóng đại Chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản nhằm chỉ trích Nhật Bản, tống tiền Nhật Bản ép cung cấp nhiều viện trợ hơn, và chuyển sự bất mãn của người dân đối với xã hội Trung Quốc sang Nhật Bản.
Hôm 14/01/2014, Nhật Bản công bố hướng dẫn nội dung sách giáo khoa trung học cơ sở và trung học phổ thông nói rằng quần đảo Điếu Ngư (Uotsuri Jima) là “lãnh thổ cố hữu của Nhật Bản”, đã làm dấy lên tranh chấp giữa Nhật Bản và Trung Quốc.
Các cựu lãnh đạo của Trung Quốc và ODA của Nhật Bản
Viện trợ ODA, bắt đầu từ tháng 12/1979, được coi là một phản ứng tích cực đối với yêu cầu của Trung Quốc vào năm trước đó. Vào tháng 10/1978, khi lãnh đạo ĐCSTQ Đặng Tiểu Bình đến thăm các nhà máy thép, xe hơi và điện của Nhật Bản, đi trên tuyến đường sắt tốc độ cao Shinkansen, ông nói “Tôi đã biết hiện đại hóa là gì” và mời ông Konosuke Matsushita, người sáng lập Công ty Điện lực Matsushita tại Trung Quốc để giúp đất nước này hiện đại hóa công nghiệp.
Hai tháng sau, hôm 18/12/1978, ông Đặng đưa ra chính sách “cải cách và mở cửa Trung Quốc” và tìm kiếm viện trợ vốn từ ngoại quốc.
Ông Mitsuya Araki, người từng tham gia và lãnh đạo viện trợ kinh tế của Nhật Bản cho Trung Quốc, nói với ấn bản Hoa ngữ của The Epoch Times vào năm 2018: “Vào thời điểm đó, Trung Quốc vẫn còn dư chấn của Cách mạng Văn hóa, thậm chí Ngân hàng Thế giới còn không cho Trung Quốc vay tiền, và Nhật Bản là nước đầu tiên viện trợ cho Trung Quốc.”
Sau Đệ nhị Thế chiến, Trung Hoa Dân Quốc, dựa trên đạo lý truyền thống của Trung Quốc là “đền ơn đáp nghĩa” do nhà lãnh đạo Tưởng Giới Thạch đề xướng, đã tự nguyện từ bỏ yêu cầu bồi thường và ký Hiệp ước Hòa bình giữa Nhật Bản và Trung Hoa Dân Quốc vào ngày 28/04/1952.
Năm 1972, chế độ ĐCSTQ bắt đầu mối bang giao với Nhật Bản, họ từ bỏ yêu cầu bồi thường sau chiến tranh trong Tuyên bố chung Trung-Nhật ký ngày 29/09/1972, bởi vì ĐCSTQ có quan hệ không tốt với Liên Xô cũ, và vì vậy nhà lãnh đạo bấy giờ là ông Mao Trạch Đông quay sang các nước khác để kết bạn.
Nhưng chính phủ Trung Quốc và Nhật Bản đã đạt được một thỏa thuận ngầm rằng Nhật Bản sẽ cung cấp hỗ trợ cho Trung Quốc dưới hình thức ODA thay vì bồi thường chiến tranh.
Theo Mitsuya Araki, hỗ trợ của Nhật Bản dành cho Trung Quốc được chia thành ba giai đoạn với các chương trình cho vay và hỗ trợ được xây dựng 5 năm một lần, bao gồm cơ sở hạ tầng, y tế và chăm sóc sức khỏe, bảo vệ môi trường, giáo dục, và đào tạo nguồn nhân lực liên quan đến hơn 200 trường đại học ở 22 tỉnh.
Bài viết có sự đóng góp của Joyce Liang.
Bà Winnie Han tường thuật về tin tức Trung Quốc cho The Epoch Times.
Bà Ellen Wan đã làm việc cho ấn bản Nhật ngữ của The Epoch Times từ năm 2007.
Bình Hòa biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
