10 cách cải thiện trí nhớ theo Đông y

Một vài tách trà xanh, một vài buổi châm cứu để giải tỏa căng thẳng, những buổi tập thể dục vài lần trong tuần, và những thay đổi vừa phải trong cách ăn của bạn có thể đủ để làm giảm nguy cơ lão hóa liên quan đến vấn đề trí nhớ.

Bạn có thường đi vào phòng và quên mất rằng bạn cần phải làm gì? Bạn có từng không thể viết tên bạn thân của bạn? Bạn có thường xuyên quên những từ thông dụng? Đừng vội lo lắng, vì bạn không phải là người duy nhất nhận thấy rằng trí nhớ của mình đang giảm sút. Những chuyện nhỏ này khiến bạn lúng túng và thất vọng, nhưng điều này có đồng nghĩa với việc bạn sắp mắc bệnh sa sút trí tuệ có tên là Alzheimer? Câu trả lời có lẽ là không.

Trí nhớ giảm sút có thể là kết quả của một số yếu tố, trong đó phổ biến nhất là tuổi tác. Tuy nhiên, sự thay đổi hormon, cách ăn uống, căng thẳng, hay đơn giản là cố gắng làm nhiều thứ cùng một lúc cũng có thể sẽ khiến bạn trở nên rối rắm.

Có một vài hệ cơ quan trong Trung Y liên quan đến trí nhớ. Đầu tiên (mà tôi có thể nhớ) là Tim. Theo Trung Y, Tim là nơi bắt nguồn của ý thức, tinh thần, cảm giác, suy nghĩ, và trí nhớ của bạn. Suy giảm trí nhớ là một trong những dấu hiệu cho thấy tim đang hoạt động không hài hòa với toàn bộ thân thể. 

Tỳ vị là cơ quan liên quan mật thiết với sự tiêu hoá. Tiêu hóa tốt hỗ trợ khí Dương sáng sủa mạnh mẽ có tác dụng phục hồi tâm trí. Tiêu hóa không tốt (ợ nóng, đau bụng, đường trong máu thấp, xì hơi, đầy hơi, hấp thụ thức ăn kém, và tiêu chảy hoặc táo bón …) dẫn đến những suy nghĩ rối rắm và những vấn đề về trí nhớ. 

Hệ Thận cũng là một nhân tố trí nhớ. Một trong những chức năng quan trọng của thận tạng là bạn sẽ già đi một cách khỏe mạnh và phong độ như thế nào. Khi bạn già đi, thận của bạn đương nhiên trở nên yếu hơn, gây ảnh hưởng đến mọi thứ từ thính giác đến độ chắc của xương, và chức năng tâm trí/trí nhớ. Cùng với sự lão hóa, thận của bạn cũng sẽ điều khiển những thứ như sự phát triển, hoạt động tình dục, và sinh sản. Khi phụ nữ đến tuổi mãn kinh, thận tạng của họ bị ảnh hưởng, đó là lý do vì sao trí nhớ có vẻ là một vấn đề lớn trong suốt thời gian này.

Vậy câu hỏi là : Liệu Trung Y và châm cứu có thể hỗ trợ chứng suy giảm trí nhớ? Không có câu trả lời ‘có’ hay ‘không’ đơn giản, dựa vào nguồn gốc của vấn đề. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, Trung Y có thể có ích. Với một số bệnh nhân tôi đã gặp trong phòng khám, vấn đề trí nhớ liên quan trực tiếp đến lượng stress mà họ đang trải qua, và với những người khác, vấn đề trí nhớ bắt đầu như một phần của sự mãn kinh. Với những bệnh nhân lớn tuổi hơn đang bắt đầu thể hiện những triệu chứng mất trí nhớ lão suy, có thể quá muộn để đảo ngược suy giảm trí nhớ.

Theo Trung Y, có một vài điều mà bạn có thể làm để bảo vệ trí nhớ của bạn, bao gồm:

1. Đơn giản hóa cuộc sống

Nếu bạn đang cảm thấy quá tải, não của bạn cũng sẽ đầy ắp. Tại một điểm nhất định, bạn chỉ không thể nắm giữ thêm bất kỳ chi tiết nào nữa, cho nên bạn bắt đầu quên chúng.

2. Vứt bỏ căng thẳng

Những tình huống căng thẳng làm cho bạn bị ám ảnh, làm bạn khó nhớ được bất cứ thứ gì ngoài những chi tiết làm cho bạn căng thẳng. 

Hãy làm bất cứ điều gì, dù là liệu những bước đó có giải quyết vấn đề hay không, hoặc tham dự một lớp Yoga, thiền định, bắt đầu một sở thích, hay tạo dựng thời gian yên tĩnh cho chính bạn.

3. Chọn thực phẩm lành mạnh

Nghe có vẻ đơn giản, nhưng nó không luôn đơn giản vậy khi bạn chạy từ cuộc họp này đến cuộc họp khác hay đón con bạn từ hoạt động này đến hoạt động khác. Đôi khi giải pháp duy nhất có vẻ là một thứ gì đó nhanh chóng – nhưng thường thì giải pháp này không thật tốt cho bạn. 

Hãy dành thời gian lên kế hoạch cho những gì bạn sẽ ăn, và đem theo nếu cần. Thức ăn tốt là thực phẩm toàn phần, chưa qua xử lý, nguyên hạt, nhiều rau, và một chút đạm, với một lượng rất ít thịt đỏ nếu có. 

Hãy hạn chế lượng đường nạp vào vì đây là yếu tố nguy cơ có thể làm rối loạn lượng đường trong máu của bạn và có thể là nhân tố đóng góp trực tiếp cho những suy nghĩ rối rắm. 

4. Hỗ trợ hấp thu thực phẩm lành mạnh

Nhẩn nhơ ngồi xuống và ăn. Nhai thức ăn kỹ và ngồi thẳng lưng. Hơn nữa, thức ăn được nấu chín thì dễ tiêu hóa hơn, thức ăn và đồ uống lạnh chặn quá trình tiêu hóa của bạn.

5. Bảo vệ tỳ vị

Bạn hãy lần lượt thực hiện từng công việc trong danh sách dài những việc cần làm của mình. Hãy từ tốn vì làm việc quá sức có thể là một nguyên nhân trực tiếp dẫn đến kiệt sức và bệnh tật. Cũng vậy, tiệc tùng quá mức, mặc dù bạn cảm thấy vui vẻ vào lúc đó nhưng nó cũng sẽ khiến cho hệ thận của bạn yếu đi, và sức khỏe tổng quát của bạn cũng sẽ suy giảm khi bạn lớn tuổi. 

Bên cạnh Trung Y, các bác sĩ Tây Y và các nhà khoa học cũng đang tìm kiếm những biện pháp bảo vệ trí nhớ khi chúng ta già đi. Họ đã thực hiện nghiên cứu về trí nhớ và nhiều nhân tố khác nhau có thể làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ như sau:

6. Vận động

Dữ liệu từ một nghiên cứu khởi điểm trong thập niên 30 cho thấy những bài tập vừa phải (chừng 2 lần/1 tuần) có thể làm giảm nguy cơ bị chứng Alzheimer. 

7. Cai thuốc lá

Mặc dù bạn không thể hoàn toàn lấy lại trí nhớ đã mất, hoặc tổn thương não bộ đang hiện diện, thì việc bỏ thuốc lá nên được thực hiện càng sớm càng tốt.

8. Uống trà xanh

Kết quả từ nghiên cứu năm 2006 chỉ ra rằng mỗi ngày uống hai tách trà xanh vốn dồi dào chất chống oxy hóa, có thể làm giảm 50% nguy cơ về vấn đề nhận thức.

9. Lập danh sách

Trí nhớ lầm lẫn có thể là sản phẩm phụ của việc đơn giản là cố làm quá nhiều thứ một lần. Ở một điểm nào đó, não của bạn chỉ không thể chứa thêm bất kỳ chi tiết nào. Lập danh sách những việc cần làm giúp bạn rũ bỏ sự lộn xộn trong não bộ.

10. Chơi những trò chơi vận động trí óc 

Giải đố ô chữ, sudoku, những câu đố mẹo vặt, học một kỹ năng mới hay một ngôn ngữ mới có thể giữ cho não bạn hoạt động và làm chậm sự suy giảm trí nhớ.

Tin tốt ở đây là những thay đổi nhỏ có thể đủ để sinh ra kết quả lớn khi bạn duy trì trong thời gian dài. 

Lynn Jaffee là một bác sĩ châm cứu được chứng nhận và là tác giả của quyển sách “Các phương pháp Trung Hoa đơn giản để có sức khỏe tốt hơn”.