39 điều cần biết về ông JD Vance, ứng cử viên chung liên danh với cựu TT Trump

Joseph Lord, Jackson Richman

Hôm 15/07, cựu Tổng thống (TT) Donald Trump thông báo rằng Thượng nghị sĩ (TNS) J.D. Vance (Cộng Hòa–Ohio) là người được ông chọn làm ứng cử viên phó tổng thống, khiến suy đoán trong nhiều tháng chấm dứt. 

Cựu TT Trump nói trong một bài đăng trên Truth Social: “Sau một thời gian dài cân nhắc và suy nghĩ, đồng thời xem xét những năng lực phi thường của nhiều người khác, tôi đã quyết định rằng người phù hợp nhất để đảm nhận vị trí Phó Tổng thống Hoa Kỳ là Thượng nghị sĩ J.D. Vance.”

Dựa trên các tác phẩm và những cuộc phỏng vấn đã xuất bản của ông Vance, sau đây là 39 điều cần biết về thành viên Đảng Cộng Hòa Ohio này – người sắp sửa có tên trên lá phiếu cùng với cựu tổng thống. 

1. Ông ấy 39 tuổi

Ông Vance sinh ngày 02/08/1984. Ông sẽ bước sang tuổi 40 vào tháng Tám tới, và là người thuộc thế hệ Y đầu tiên được chọn làm ứng cử viên liên danh của một đảng lớn. Ông cũng là một trong những ứng cử viên phó tổng thống trẻ tuổi nhất trong lịch sử.

2. Ông là một tín đồ Công Giáo

Ông Vance được nuôi dưỡng trong gia đình theo Đạo Tin Lành, nhưng sau đó ông đã chuyển sang Công Giáo. Ông chính thức trở thành một tín đồ Công Giáo vào tháng 08/2019.

3. Ông kết hôn với bà Usha Chilukuri Vance

Ông Vance kết hôn với bà Usha Chilukuri Vance. Hai ông bà gặp nhau tại Trường Luật Yale và kết hôn vào năm 2014.

Bà Vance hiện đang làm luật sư tranh tụng cho các doanh nghiệp. Bà từng làm lục sự cho Chánh án Tối cao Pháp viện John Roberts và Thẩm phán Brett Kavanaugh, đương thời còn là thẩm phán tòa phúc thẩm.

Bà có thể sẽ trở thành Đệ nhị Phu nhân đầu tiên theo đạo Hindu.

4. Hai vợ chồng ông có 3 người con

Ông Vance có ba người con: Ewan (6 tuổi), Vivek (4 tuổi), và Mirabel (2 tuổi).

5. Ông được xem là một người có khuynh hướng bảo tồn truyền thống theo chủ nghĩa dân túy 

Ông Vance thường được xem là một người có khuynh hướng bảo tồn truyền thống theo chủ nghĩa dân túy.

Hệ tư tưởng chính trị của ông thường được đặt song song với cựu TT Trump, TNS Josh Hawley (Cộng Hòa–Missouri), và những người ủng hộ ông Trump trong Nhóm họp kín Tự do Hạ viện (House Freedom Caucus).

Trong một buổi phỏng vấn hồi tháng 12/2023, ông bày tỏ hy vọng “thúc đẩy Đảng Cộng Hòa theo hướng ủng hộ những người làm công hưởng lương hơn” và tận dụng thành tựu mà những người như cựu TT Trump đã tạo ra cho giai tầng lao động. 

6. Ông lớn lên trong một gia đình thuộc giai tầng thấp

Ông Vance nổi tiếng là đã lớn lên trong một gia đình thuộc giai tầng thấp ở Middletown, Ohio, và thường phải trải qua những khó khăn về tài chính và gia đình khi còn nhỏ. 

7. Ông là tác giả có sách bán chạy nhất

Ông Vance lần đầu tiên trở nên nổi tiếng là nhờ cuốn hồi ký bán chạy nhất của mình, “Hillbilly Elegy” (tạm dịch: Khúc bi ca Vùng thôn quê), xuất bản năm 2016. Quyển sách kể chi tiết về đoạn thời gian ông lớn lên ở những khu vực nghèo khó của vùng Vành đai Rỉ sét (Rust Belt*).

Quyển sách này thuật lại các vấn đề về lạm dụng ma túy và những khó khăn tài chính mà nhiều người da trắng trong giai tầng lao động trải qua. Nhiều người cũng xem đây là một cuốn sách vỡ lòng về nhóm dân cư này – nhóm cử tri đã đưa cựu TT Trump đến chiến thắng hồi năm 2016.

8. Quyển sách của ông đã được chuyển thể thành phim

Năm 2020, cuốn sách của ông Vance đã được chuyển thể thành một bộ phim cùng tên, được chiếu trên Netflix.

9. Ông đã nếm trải sự suy tàn của vùng Vành đai Rỉ sét

Trong cả cuốn hồi ký của mình lẫn bộ phim chuyển thể, ông Vance giải thích trải nghiệm của mình về sự suy tàn của vùng Vành đai Rỉ sét và những tác động của hoàn cảnh đó đối với những người dân sống trong vùng. 

Nói về quê quán Middletown của mình, ông Vance viết trong cuốn Hillbilly Elegy, “Ở đây thiếu sự kiểm soát – có cảm giác rằng người ta hầu như không có quyền kiểm soát cuộc đời mình và sẵn sàng đổ lỗi cho bất cứ ai ngoại trừ chính bản thân mình.”

Ông nói rõ rằng trải nghiệm này đã tiếp tục định hình sự nghiệp chính trị và các quyết định chính trị của ông.

10. Ông lớn lên ở Ohio nhưng lại xem miền bắc Kentucky là ‘nhà’

Mặc dù lớn lên ở Ohio, nhưng ông Vance cho biết ông xem nhà của bà cố ở vùng nông thôn Kentucky là “nhà”.

Ông Vance viết trong Hillbilly Elegy: “Tôi luôn phân biệt giữa ‘địa chỉ của tôi’ và ‘nhà của tôi.’”

“Địa chỉ của tôi là nơi tôi dành phần lớn thời gian sống với mẹ và chị gái, bất kể đó là đâu. Nhưng nhà của tôi không bao giờ thay đổi: Đó là ngôi nhà của bà cố tôi, ở thành phố Jackson, Kentucky.”

11. Cha mẹ ông ly hôn khi ông mới chập chững biết đi

Cha mẹ của ông Vance, ông Donald Bowman và bà Bev Vance, đã ly hôn khi ông còn rất nhỏ, để lại ông Vance cho mẹ nuôi dưỡng.

Trong cuốn Hillbilly Elegy, ông Bowman được mô tả là hầu như vắng bóng trong cuộc đời ông Vance, mặc dù sau này hai người đã liên lạc lại với nhau.

Ông Vance cho biết cả cha lẫn mẹ của ông đều phải vất vả lắm mới giữ cho công việc ổn định, cả hai ông bà phần lớn đều làm những công việc lặt vặt trong nhiều năm.

12. Ban đầu ông mang họ Bowman

Khi sinh ra, ông Vance được đặt tên là James Donald Bowman.

Sau này, ông Vance tạm thời mang họ của cha dượng là Hamel.

Cuối cùng, ông quyết định lấy họ Vance, là họ của mẹ và ông bà ngoại ông.

13. Mẹ ông gặp những vấn đề về lạm dụng chất gây nghiện

Trong cuốn sách của mình, ông Vance kể lại chi tiết việc mẹ ông đã phải chống chọi với chứng nghiện thuốc phiện như thế nào, bao gồm cả nghiện heroin.

Ông Vance lưu ý rằng đây là chuyện thường ngày ở vùng Appalachia và nói rộng ra là vùng Vành đai Rỉ sét – nơi mà sự vô vọng lan tỏa khắp nơi đã trở thành bình thường đối với nhiều người.

Cuộc tranh đấu của mẹ ông với cơn nghiện đã ảnh hưởng lớn đến tuổi thơ của ông, góp phần làm tăng thêm những xung đột thường xuyên trong cuộc sống gia đình.

14. Ông từng sống với bà ngoại

Những khó khăn trong đời sống gia đình, cộng thêm việc mẹ ông phải chật vật với chứng nghiện ma túy, cuối cùng đã dẫn đến việc ông Vance phải sống với bà ngoại.

Hồi thập niên 1940, ông bà của ông, ông James “Papaw” Vance và bà Bonnie “Mamaw” Vance, đã chuyển đến Kentucky, không kết hôn và có con. Cuối cùng họ đã chia tay nhau nhưng vẫn giữ mối quan hệ tốt đẹp.

Trong hồi ký của mình, ông Vance cho là khoảng thời gian sống với bà ngoại khi còn học trung học đã giúp ông quyết tâm học tập và cuối cùng thoát khỏi cảnh nghèo khó mà ông đã trải qua vào thuở thiếu thời. 

15. Ông bà của ông ủng hộ Đảng Dân Chủ

Giống như nhiều người dân ở vùng Vành đai Rỉ sét vào cuối thế kỷ 20, ông bà của ông Vance là những người theo Đảng Dân Chủ và ủng hộ nghiệp đoàn.

Trong cuốn “Hillbilly Elegy,” ông Vance mô tả thái độ của họ với chính trị như sau, “Tất cả các chính trị gia đều có thể là kẻ lươn lẹo, nhưng nếu có ngoại lệ nào thì chắc chắn là các thành viên của liên minh Thỏa thuận mới của ông Franklin Delano Roosevelt.”

Ông Vance cho biết ngoại lệ này là lúc ông ngoại ông bỏ phiếu cho cố Tổng thống Ronald Reagan vào năm 1984. 

16. Ông là cựu binh thủy quân lục chiến phục vụ ở Iraq

Ông Vance từng phục vụ ở Iraq trong vị trí phóng viên chiến trường của Thủy quân lục chiến vào giữa những năm 2000.

17. Ông có bằng hai bằng đại học của Đại học Tiểu bang Ohio

Ông Vance có bằng hai đại học chuyên ngành chính trị và triết học tại Đại học Tiểu bang Ohio. Ông đã tốt nghiệp hạng ưu năm 2009.

18. Ông có bằng tiến sĩ luật của Trường Luật Yale

Ông Vance lấy bằng tiến sĩ luật tại Trường Luật Yale vào năm 2013. Khi học ở ngôi trường này, ông đã gặp giáo sư luật Amy Chua. Bà đã thuyết phục ông viết hồi ký và bản thân bà Chua cũng được biết đến với cuốn hồi ký bán chạy nhất “Battle Hymn of the Tiger Mother” (Bài ca Chiến đấu của Mẹ Hổ). 

19. Ông từng là biên tập viên của Tạp chí Luật Yale

Trong thời gian học luật, ông Vance làm biên tập viên cho Tạp chí Luật Yale.

20. Ông thân thiết với tỷ phú Peter Thiel

Sau khi tốt nghiệp Trường Luật Yale, ông Vance làm việc tại công ty luật Sidley Austin LLP trước khi gia nhập công ty Mithril Capital của tỷ phú Peter Thiel ở San Francisco.

Sau đó, ông Thiel đã chi hơn 10 triệu USD để ủng hộ ông Vance trong cuộc tranh cử vào Thượng viện năm 2022.

21. Ông là một nhà đầu tư mạo hiểm

Ông Vance đã thành lập Narya có trụ sở tại Ohio. Theo trang web của công ty, Narya là một “công ty đầu tư mạo hiểm giai đoạn đầu tập trung vào việc sử dụng công nghệ và khoa học để giải quyết các vấn đề cho tương lai.” 

22. Ông từng tài trợ cho các chương trình chống nghiện ma túy

Năm 2016, ông Vance đã rời California để quay trở lại Ohio. Tại đây, ông đã giúp khởi động nỗ lực chống lạm dụng opioid ở tiểu bang.

Dự án có tên “Đổi mới Ohio của Chúng ta” chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, và tên miền trực tuyến của trang web dự án này không còn truy cập được nữa.

23. Ông từng là một cộng tác viên của CNN

Ông Vance từng là một cộng tác viên của CNN vào năm 2017.

“Đây sẽ là bình luận viên CNN đầu tiên có tên trên lá phiếu tranh cử tổng thống,” người dẫn chương trình CNN Jake Tapper cho biết trên sóng truyền hình sau khi việc ông Vance được lựa chọn cho vị trí này được loan báo. 

24. Không phải lúc nào ông cũng ủng hộ ông Trump

Nhiều năm trước khi trở thành đồng minh trung thành của cựu TT Trump, ông Vance đã viết một bài xã luận trên tờ New York Times, trong đó ông nhận định cựu tổng thống “không phù hợp với chức vụ cao nhất của quốc gia chúng ta.” 

25. Lập trường của ông đã có sự thay đổi sau khi ông Trump nhậm chức

Kể từ năm 2016, ông Vance cho biết quan điểm của ông về cựu tổng thống đã thay đổi, và ông đã rút lại những tuyên bố của mình hồi năm 2016.

Ông chia sẻ rằng nguyên nhân là do ông đã thấy được cách ông Trump giải quyết công việc.

Trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng Năm với CNN, ông nói với người dẫn chương trình Dana Bash, “Tôi từng không nghĩ rằng ông ấy sẽ trở thành một tổng thống tốt, Dana à, và tôi rất, rất tự hào khi được chứng minh là mình sai. Đó là một trong những lý do vì sao tôi đang làm việc chăm chỉ để giúp ông ấy đắc cử.” 

26. Ông đã bỏ phiếu cho cựu TT Trump vào năm 2020

Vì quan điểm của ông đã thay đổi rất nhiều trong bốn năm kể từ năm 2016, ông Vance đã bỏ phiếu cho cựu TT Trump vào năm 2020.

27. Ông đã giành chiến thắng trong vòng bầu cử sơ bộ với một danh sách nhiều ứng cử viên 

Ông Vance đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ tại Thượng viện Đảng Cộng Hòa năm 2022 trong số rất nhiều ứng cử viên ở Ohio để kế nhiệm TNS Rob Portman (Cộng Hòa–Ohio) đã về hưu.

Được gia tăng lực đẩy từ sự hậu thuẫn của cựu TT Trump, ông đã đánh bại cựu Giám đốc Ngân khố Ohio Josh Mandel và TNS tiểu bang Ohio Matt Dolan.

28. Ông được con trai ông Trump ủng hộ

Mối quan hệ giữa ông Vance và con trai trưởng của cựu TT Trump đã phát triển trong chiến dịch tranh cử vào Thượng viện năm 2022, khi con trai ông Trump vận động cho ông.

Kể từ đó, ông Donald Trump Jr. đã báo hiệu rằng ông ủng hộ ông Vance trong các cuộc “đặt cược phó tổng thống.” 

Trong một tập podcast gần đây, ông Donald Trump Jr. nói, “mọi người đều biết đó, đại loại là tôi ủng hộ ông J.D. Vance.”

29. Ông bắt đầu làm việc tại Thượng viện từ tháng 01/2023

Ông Vance mới tham gia chính trường được hơn một năm rưỡi. Ông gia nhập Thượng viện – chức vụ chính trị đầu tiên của ông – vào tháng 01/2023.

30. Ông có một lý lịch bỏ phiếu theo hướng bảo tồn truyền thống

Kể từ khi gia nhập Thượng viện, ông Vance thường xuyên bỏ phiếu theo khuynh hướng của những người bảo tồn truyền thống nhất trong hội nghị Đảng Cộng Hòa tại Thượng viện trong một loạt các vấn đề then chốt, từ viện trợ ngoại quốc đến tài chính chính phủ.

Nhánh chính trị của Quỹ Di Sản – một tổ chức tư vấn theo phái bảo tồn truyền thống – đánh giá ông Vance đã bỏ phiếu theo khuynh hướng ủng hộ các quan điểm bảo tồn truyền thống trong 93% số lần.

31. Ông đã làm việc với cả hai đảng trong việc lập pháp 

Ông Vance đã thể hiện sự sẵn lòng hợp tác với Đảng Dân Chủ trong một số dự luật quan trọng.

Ông và TNS Sherrod Brown (Dân Chủ–Ohio) đã đồng bảo trợ cho dự luật an toàn đường sắt sau vụ trật đường rày xe lửa ở thị trấn East Palestine, Ohio. Ông cũng cộng tác với TNS Elizabeth Warren (Dân Chủ–Massachusetts) về dự luật thu hồi lương của những giám đốc điều hành các ngân hàng lớn bị phá sản.

Cả hai dự luật này đều chưa tiến đến giai đoạn được đưa ra bỏ phiếu tại sàn Thượng viện.

32. Ông là thành viên của 3 ủy ban Thượng viện

Tại Thượng viện, ông phục vụ trong Ủy ban Ngân hàng, Gia cư, và Đô thị; Ủy ban Thương mại, Khoa học, và Giao thông vận tải; và Ủy ban Đặc biệt về Người cao niên. 

33. Ông tuyên bố sẽ trì hoãn xác nhận cho tất cả những ai được đề cử vào Bộ Tư pháp  

Tháng 06/2023, ông Vance thông báo rằng ông sẽ sử dụng quyền lực của mình với tư cách là thượng nghị sĩ để trì hoãn quá trình xác nhận đối với tất cả những người được đề cử vào Bộ Tư pháp trong tương lai.

Ông nêu lý do trì hoãn là do các vụ truy tố cựu tổng thống của bộ này. 

34. Ông muốn trao lại vấn đề phá thai cho các tiểu bang

Ông Vance cho biết ông ủng hộ việc trao lại vấn đề phá thai cho các tiểu bang quyết định.

Theo ông, cách tiếp cận “để việc đó cho các tiểu bang giải quyết” của cựu TT Trump là “căn cứ vào tình hình thực tế” và ông tán thành việc Tối cao Pháp viện ra phán quyết cho phép thuốc phá thai mifepristone tiếp tục được lưu hành.

Năm 2022, ông Vance bày tỏ sự ủng hộ đối với lệnh cấm phá thai thai nhi trên 15 tuần tuổi của TNS Lindsey Graham (Cộng Hòa–South Carolina).

Cũng trong năm 2022, ông Vance nói trong một buổi phỏng vấn, “Tôi muốn vấn đề này được giữ cho chủ yếu là một vấn đề của tiểu bang.”

35. Ông lên tiếng ủng hộ cuộc đình công năm 2023 của nghiệp đoàn Nhân viên Xe hơi Hoa Kỳ

Ông Vance đã lên tiếng ủng hộ cuộc đình công năm 2023 của nghiệp đoàn Nhân viên Xe hơi Hoa Kỳ (United Auto Workers).

Trong một cuộc phỏng vấn khác, ông cho biết ông ủng hộ việc đàm phán tập thể “về mặt lý thuyết”.

36. Ông chỉ trích Chiến tranh Iraq

Mặc dù từng phục vụ trong Chiến tranh Iraq, nhưng kể từ đó ông Vance đã luôn chỉ trích cuộc xung đột này. Ông cho biết ông đã phạm “sai lầm” khi ủng hộ cuộc chiến này lúc đầu. 

“Tôi đã phục vụ cho đất nước của mình một cách vinh dự, và khi đến Iraq, tôi đã nhận ra rằng mình bị lừa dối, rằng những lời hứa về việc thiết lập chính sách đối ngoại của đất nước này hoàn toàn là một trò đùa,” ông nói tại nghị trường Thượng viện hồi tháng Tư.

37. Chỉ trích việc viện trợ cho Ukraine

Ông Vance đã chỉ trích việc Hoa Kỳ tiếp tục hậu thuẫn cho cuộc chiến ở Ukraine.

Kể từ khi nhậm chức, ông đã bỏ phiếu chống lại mọi gói viện trợ Ukraine được đưa ra bỏ phiếu tại nghị trường. Ông kêu gọi Âu Châu chịu phần lớn gánh nặng tài trợ cho cuộc chiến này.

Trong một bài xã luận đăng trên The New York Times hồi tháng Tư, ông Vance viết rằng quỹ đạo hiện tại của cuộc chiến là không thể tiếp tục duy trì mãi được đối với cả Hoa Kỳ lẫn Ukraine. Ông nói rằng ý tưởng Ukraine sẽ lấy lại được toàn bộ những vùng đất bị Nga xâm chiếm là “viển vông”. 

38. Ủng hộ cho việc viện trợ cho Israel

Ông Vance ủng hộ việc viện trợ cho Israel.

Trong bài diễn văn hồi tháng 05/2024 tại Viện Quincy, ông Vance nêu ra sự tương phản giữa việc ủng hộ cho Israel và Ukraine.

Ông nói, với Ukraine, “không có kết quả chiến lược nào trước mắt” và người Âu Châu đang không thực hiện trách nhiệm của mình một cách công bằng. Còn Israel, thì theo ông, đang “thực hiện công việc quan trọng nhất để mang lại cho chúng ta sự ngang hàng về phòng thủ phi đạn.” 

Ông cũng phản đối thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 và hoan nghênh việc cựu TT Trump rút khỏi thỏa thuận này vào năm 2018.

39. Ông nói Hoa Kỳ nên tập trung vào Trung Quốc

Ông Vance cũng có lập trường cứng rắn với Trung Quốc, khuyến khích Hoa Kỳ tập trung các nỗ lực vào quốc gia đó.

Ông Vance cho biết giữa những cuộc chiến ở Ukraine, Israel, và Đài Loan, nước Mỹ phải “chịu khó sàng lọc ra” đâu là nơi cần đầu tư nguồn lực.

Ông Vance cho biết hồi tháng Tư: “Chúng ta nên tập trung vào các vấn đề của chính mình, và vấn đề đó chủ yếu là Trung Quốc.”

“Lập luận của tôi là người Trung Quốc đang tập trung vào sức mạnh thực sự. Họ không tập trung vào việc chúng ta nói chuyện cứng rắn như thế nào trên TV hay chúng ta được cho là có quyết tâm mạnh mẽ đến mức nào. Họ đang tập trung vào việc chúng ta đang thực sự mạnh đến mức nào, và để đủ mạnh để đẩy lùi Trung Quốc, chúng ta phải tập trung vào vấn đề đó, và ngay lúc này, chúng ta đang phân tán lực lượng ra quá mỏng.”

(*) Chú thích: Vành đai Rỉ sét (Rust Belt), trước đây là Vành đai Thép (Steel Belt), là khu vực thuộc Đông Bắc, Trung Tây Hoa Kỳ, và phần cực bắc của miền Nam Hoa Kỳ. Đây là từ ngữ tiêu cực để mô tả ngành công nghiệp đã “rỉ sét” do tác động của quá trình phi công nghiệp hóa, suy thoái kinh tế, suy giảm dân số, và suy thoái đô thị. Ở những khu vực này, các ngành công nghiệp bị thu hẹp, đặc biệt là các ngành sản xuất thép, sản xuất xe hơi, và khai thác than.