Bắc Kinh không công nhận hộ chiếu hải ngoại Anh Quốc của người Hồng Kông

Hôm 29/01, Trung Cộng tuyên bố họ sẽ ngừng công nhận các hộ chiếu hải ngoại Anh Quốc (British National (Overseas)) là giấy tờ tùy thân và du lịch. 

Điều này được đưa ra chỉ vài giờ sau khi chính phủ Anh Quốc thông báo rằng một loại visa mới đặc biệt sẽ được cấp cho những người Hồng Kông có tư cách BN(O) vào hôm 31/01.

Kế hoạch này được chính phủ Anh Quốc công bố lần đầu tiên vào tháng 7/2020 sau khi Bắc Kinh áp đặt luật an ninh quốc gia hà khắc lên Hồng Kông, theo đó cho phép những người có tư cách BN(O) được sống, học tập, và làm việc ở Vương quốc Anh trong 5 năm, và cuối cùng có thể xin nhập quốc tịch.

Thủ tướng Boris Johnson tuyên bố ông “vô cùng tự hào” về việc đã đưa ra kế hoạch mới.

“Khi làm như vậy, chúng tôi đã tôn vinh mối liên kết sâu sắc về lịch sử và tình hữu nghị với người dân Hồng Kông, và chúng tôi đã đứng lên đấu tranh cho tự do và quyền tự chủ – các giá trị mà cả Vương quốc Anh và Hồng Kông đều trân trọng,” ông Johnson nêu rõ trong một tuyên bố.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Cộng Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) đã chỉ trích kế hoạch của Anh Quốc, nói rằng việc này “vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Trung Quốc, can thiệp thô bạo vào các vấn đề của Hồng Kông và nội bộ của Trung Quốc, đồng thời vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và các chuẩn mực cơ bản của quan hệ quốc tế.”

“Nỗ lực của Anh Quốc nhằm giúp một số lượng lớn người Hồng Kông thành công dân Anh Quốc hạng hai đã thay đổi hoàn toàn bản chất trong nhận thức ban đầu của hai bên về BN(O),” ông Triệu cho biết tại một cuộc họp báo thường kỳ hôm 29/01.

“Trung Quốc sẽ không còn công nhận cái gọi là hộ chiếu BN(O) là giấy thông hành và bằng chứng nhận diện kể từ ngày 31/01, và có quyền thực hiện các biện pháp khác,” ông Triệu nêu rõ.

Bất chấp những lời hùng biện thô bạo, người ta vẫn chưa rõ biện pháp mới của Bắc Kinh sẽ có ảnh hưởng gì đến khả năng đi lại hoặc tái định cư của người dân Hồng Kông, nếu có.

Những người nộp đơn xin loại visa mới nói trên không cần phải có hộ chiếu BN(O). Họ có thể nộp đơn xin visa miễn là Bộ Nội vụ Vương quốc Anh xác nhận tình trạng của họ, bằng cách thẩm định hồ sơ.

Kể từ ngày 23/2, người nộp đơn xin visa thậm chí sẽ không cần đến trung tâm tiếp nhận hồ sơ xin visa, vẫn có thể nộp đơn tại nhà bằng ứng dụng điện thoại thông minh.

“Người có tư cách BN(O) và các thành viên gia đình hợp lệ của họ, có hộ chiếu BN(O) điện tử, Đặc khu hành chính Hồng Kông hoặc Khu vực Kinh tế Âu Châu (EEA), có thể quét hộ chiếu của họ trên ứng dụng này, và hoàn thành việc nộp đơn tại nhà,” Chính phủ Anh Quốc thông báo hôm 29/01.

Hong Kong Watch, một tổ chức phi chính phủ do nhà hoạt động nhân quyền người Anh Benedict Rogers đứng đầu, cho biết biện pháp của Bắc Kinh là “đáng báo động” nhưng cũng “phần lớn mang tính tượng trưng.”

Tuy nhiên, tổ chức này kêu gọi chính phủ Vương quốc Anh “sẵn sàng đưa ra các biện pháp đối phó, để bảo đảm người dân Hồng Kông có thể tự do rời khỏi thành phố và thực hiện các chính sách BN(O) và cứu hộ khác, nếu như quyền tự do đi lại [của họ] bị áp đặt các lệnh hạn chế nghiêm trọng.”

Luật an ninh quốc gia, có hiệu lực từ ngày 30/6/2020, sẽ quy tội hình sự cho các cá nhân vì bất kỳ hành vi lật đổ, ly khai và cấu kết với các thế lực nước ngoài chống lại Trung Cộng với hình phạt tối đa là tù chung thân.

Thủ tướng Anh Quốc Johnson đưa ra đề nghị cấp visa này cho người dân Hồng Kông vào ngày 01/07/2020, sau khi ông tuyên bố rằng luật nói trên “là sự vi phạm rõ ràng và nghiêm trọng Tuyên bố chung Trung–Anh” vì nó “vi phạm mức độ tự trị cao của Hồng Kông, và xung đột trực tiếp với Luật cơ bản của Hồng Kông.”

Hôm 29/01, Ngoại trưởng Anh Quốc Dominic Raab tuyên bố rằng, “Chúng tôi đã thể hiện rõ ràng rằng chúng tôi sẽ không làm ngơ khi điều này xảy ra ở Hồng Kông. Chúng tôi sẽ thực hiện trách nhiệm lịch sử của mình đối với người dân Hồng Kông.”