BÀI VIẾT CHUYÊN SÂU: Hoài nghi về ngành điện gió gia tăng khi tuabin trục trặc

Matt McGregor

Sự gia tăng các bộ phận tuabin gió bị hư hỏng và hậu quả tài chính sau đó đang tạo ra bầu không khí không chắc chắn về tính bền vững thực sự của ngành kỹ nghệ năng lượng xanh này.

Siemens Energy đã thông báo hôm 22/06 rằng họ sẽ rút lại các giả định về lợi nhuận và bắt đầu một cuộc đánh giá kỹ thuật đối với trang trại phong năng (điện gió) trên bờ của Siemens Gamesa – có thể tiêu tốn hơn 1 tỷ euro (1.1 tỷ USD).

“Đây là một thất bại gây thất vọng và cay đắng,” Tổng Giám đốc Siemens Gamesa Jochen Eickholt cho biết trong một hội nghị [trực tuyến]. “Các vấn đề về chất lượng tệ hại hơn nhiều so với những gì đã biết cho đến nay, đặc biệt là ở khu vực trên bờ.” 

Các vấn đề về cơ khí có thể ảnh hưởng đến 15–30% số trang trại tuabin phong năng của công ty và phải mất vài năm để sửa chữa.

Một ngày sau thông báo này, cổ phiếu của Siemens Energy đã giảm hơn 37%.

Công ty cho biết họ dự kiến cũng ​​​​sẽ gặp những thách thức trong việc “tăng công suất” hoạt động ngoài khơi.

Siemens Energy là công ty con của tập đoàn Siemens của Đức. Hoạt động kinh doanh về trang trại phong năng của Siemens Energy – Siemens Gamesa – là một công ty toàn cầu có trụ sở tại Tây Ban Nha, chuyên xây dựng các tuabin trên bờ và ngoài khơi ở  châu Âu và Hoa Kỳ.

Theo Bloomberg, Siemens Gamesa đã bắt đầu điều tra một tuabin bị hư hỏng tại trang trại phong năng Santo Agostinho – trại mà công ty năng lượng Pháp Engie SA đang xây dựng ở phía đông bắc Brazil.

Việc lắp đặt – là một phần của mô hình trang trại phong năng trên bờ 5.X mới của Siemens Gamesa với các cánh quạt dài tới 262 feet (khoảng 80 mét) – đã gặp phải nhiều vấn đề về kiểm soát chất lượng và đã bị ngừng hoạt động để điều tra.

Kể từ khi Siemens Gamesa ra thông báo, một phát ngôn viên đã xác nhận với Recharge hôm 05/07 rằng một cánh quạt đã bị gãy tại trang trại phong năng Santo Agostinho.

‘Nghiêm trọng hơn tôi nghĩ’

Các hãng thông tấn và phát ngôn viên cho rằng các vấn đề về việc tăng chi phí và giảm nguồn nguyên liệu thô do đại dịch COVID và xung đột Nga–Ukraine là nguyên nhân khiến các công ty cạnh tranh gặp nhiều thách thức trong việc giao đúng thời hạn và làm lung lay niềm tin của các nhà đầu tư.

Tổng Giám đốc Siemens Energy, ông Christian Bruch, cho biết trong cuộc họp trực tuyến hồi tháng Sáu rằng sự tổn thất “nghiêm trọng hơn tôi  trước”.

“Siemens Gamesa sẽ có những khoản lỗ lớn trong năm nay và sẽ mất nhiều thời gian hơn mới đạt được mức lợi nhuận phù hợp,” ông Bruch nói. “Cũng phải thấy rằng chúng tôi có một nhu cầu cấp bách là sửa đổi văn hóa doanh nghiệp. Có quá nhiều thứ đã bị giấu nhẹm.”

EnergyWatch đưa tin, hồi năm 2022, Siemens Gamesa đã thông báo sa thải 2,900 nhân viên và dự đoán sẽ cắt giảm thêm.

“Việc đưa ra một quyết định như vậy chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng giờ là lúc phải thực hiện những hành động quyết đoán và cần thiết để xoay chuyển tình thế của công ty và bảo đảm một tương lai bền vững,” ông Eickholt cho biết. “Chúng tôi cần xây dựng một Siemens Gamesa mạnh hơn và cạnh tranh hơn để bảo đảm vị thế của chúng tôi là một nhân tố chủ chốt trong tiến trình chuyển đổi năng lượng xanh.”

‘Lãnh địa hoàn toàn mới’

Ông Nicholas Green, người đứng đầu bộ phận công nghệ công nghiệp tại công ty quản lý tài sản toàn cầu AllianceBernstein, nói với CNBC rằng tốc độ mở rộng đã đẩy phong năng vào “vùng lãnh địa hoàn toàn mới” dẫn đến “vấn đề toàn ngành”.

Ông Green nói: “Không phải Siemens Gamesa là nhà điều hành tồi đến mức đó, mà thực tế là vì một số giao thức thông thường và thời gian sử dụng, dữ liệu vận hành được sử dụng, là tương đối hạn chế.”

Ngoài vấn đề về sự sẵn có của vật liệu, việc mở rộng nhanh chóng không chỉ tạo ra những thách thức đối với cung và cầu mà còn cả về mặt kỹ thuật.

Ông Christoph Zipf, một phát ngôn viên của WindEurope, nói với CNBC rằng 20 năm trước, một tuabin gió bình thường sẽ có công suất 1 triệu watt, trong khi ngày nay họ đang thử nghiệm ở mức 15 megawatt.

Ông Zipf viết trong tuyên bố của mình: “Điều này có nghĩa là các tuabin cũng dần lớn hơn, đặt ra những thách thức cho các bộ phận (về phẩm chất, vật liệu, tuổi thọ).”

Tuy nhiên, ông Zipf khẳng định những vấn đề này không phải là điềm báo trước sự sụp đổ của toàn ngành phong năng, đồng thời tuyên bố rằng “các vấn đề tại Siemens Gamesa chỉ giới hạn ở Siemens Gamesa.”

Ông Zipf cho biết: “Các trục trặc của tuabin lớn hết sức hiếm thấy trong số tuabin đã được lắp đặt ở châu Âu.”

Tuy nhiên, những người khác cho rằng những vụ tuabin bị hư trên thực tế xảy ra thường xuyên hơn và đang được báo cáo dưới mức thực chất.

‘Báo cáo thiếu đáng kể’

Bà Lisa Linowes, người sáng lập và giám đốc điều hành của WindAction, nói với The Epoch Times trong một tuyên bố qua thư điện tử rằng sự hư hỏng của tuabin phổ biến hơn những gì công chúng được cho biết.

“Không phải tất cả các vụ tuabin bị hư đều được báo chí đưa tin, vì vậy chúng ta không biết mức độ báo cáo thiếu là bao nhiêu. Tuy nhiên, có lý do thuyết phục để tin rằng việc báo cáo thiếu là đáng kể,” bà Linowes nói. “Đã có những tín hiệu rõ ràng từ ngành kể từ năm 2007 rằng lỗi bộ phận [và] lỗi cấu trúc không phải là riêng lẻ mà có tính hệ thống và toàn ngành.”

Bà Linowes nêu ra một bài báo của New York Times xuất bản năm 2007 về các vấn đề cơ khí của tuabin.

Sự sẵn có của các khoản trợ cấp lớn của chính phủ đã dẫn đến một cuộc đua xây dựng tuabin gió và tận dụng ngành công nghiệp đang phát triển nhanh này, dẫn đến những sai sót kỹ thuật.

Các kỹ sư đã phàn nàn có quá ít thời gian để thử nghiệm phiên bản mẫu đầu tiên, cầu vượt quá cung, và các công ty tỏ ra không quan tâm đến việc chậm lại để tạo ra kỹ thuật hiệu quả hơn, thay vì chỉ làm ra các thiết bị lớn hơn.

Bà Linowes cho biết: “Kể từ khi bài báo này được xuất bản, đã có một loạt vụ sụp đổ khiến các tháp bị oằn xuống hoặc các tuabin bị sập hoàn toàn.”

Bà Linowes cho biết, 16 năm trước đây, khi bài báo được xuất bản, Hoa Kỳ có khoảng 6,000 tháp đang hoạt động.

Ngày nay, bà nói, có khoảng 65,000 đến 70,000 tháp.

‘Hết thảm họa này đến thảm họa khác’

The Providence Journal đưa tin, trong chuyến thăm Trang trại Phong năng Block Island ở Rhode Island hồi cuối tháng Năm, Bộ trưởng Năng lượng Jennifer Granholm đã ca ngợi trang trại phong năng ngoài khơi đầu tiên của Mỹ quốc là mô hình nên được noi theo khắp quốc gia.

“Chúng tôi muốn nhân rộng mô hình này ra lớn hơn nữa trên khắp bờ biển Đại Tây Dương, cũng như ở Thái Bình Dương và Vịnh Mexico và ở Ngũ Đại Hồ,” bà Granholm nói. “Chúng tôi muốn có thể tạo ra năng lượng sạch trên khắp Mỹ quốc.”

Tuy nhiên, Trang trại Phong năng Block Island, giống như các cơ sở lắp đặt khác, đã phải đối diện với nhiều vấn đề.

Bà Meghan Lapp là đại diện cho một công ty đánh cá thương mại ở Rhode Island và cũng làm việc trong lĩnh vực quản lý ngư nghiệp. Bà nói với The Epoch Times rằng cơ sở lắp đặt này “hiếm khi hoạt động” và thường xuyên gặp vấn đề trong bảo trì.

“Một vài năm trước, bốn trong năm cơ sở lắp đặt đã ngừng hoạt động trong nhiều tháng vì các cánh quạt rạn nứt,” bà Lapp cho biết. “Năm nay, một trong các cơ sở lắp đặt sẽ ngừng hoạt động suốt mùa hè để sửa chữa. Hết tai họa này lại đến tai họa khác.”

Vội vã kiếm tiền từ các khoản trợ cấp

WindAction được thành lập vào năm 2006 để điều tra ngành công nghiệp phong năng và tác động của ngành này đối với động vật hoang dã, môi trường tự nhiên, và sức khỏe con người.

Tổ chức này đã thu thập các bài báo đưa tin về các lỗi cấu trúc kể từ năm 2004.

Bà Linowes cho biết, bởi vì ngành công nghiệp này được trợ cấp thúc đẩy, nên đã có sự gấp rút trong việc dựng lên các tuabin càng nhanh càng tốt trước khi hết trợ cấp.

“Với việc thông qua Đạo luật Giảm Lạm Phát, một phần áp lực có thể giảm bớt trong tương lai, nhưng thiệt hại sẽ dồn vào các tuabin đang vận hành và mới ra mắt hiện có,” bà Linowes cho biết. “Để có được số tiền trợ cấp tối đa, các nhà sản xuất tuabin đã bị thúc đẩy phải xây dựng các tuabin cao hơn với công suất megawatt lớn hơn và với chi phí thấp hơn. Cũng có thể có những bước tắt được thực hiện trong quy trình sản xuất và lắp dựng và sự làm việc qua loa của các kỹ thuật viên tại hiện trường.” 

Bà nói, đúng như đã được cảnh báo vào năm 2007, kích thước ngày càng tăng của những tuabin này có thể vượt quá công suất cơ học của chúng.

“Các tuabin hiện đại trên bờ hiện nay cao hơn 600 feet với đường kính cánh quạt lớn hơn 130 mét,” bà nói. “Có rất nhiều áp lực và khi quý vị càng làm chúng cao hơn, thì khó khăn ngày càng tăng.”

Tuabin càng cao, thì sự vận hành càng không chắc chắn.

Dọc theo bờ biển Đại Tây Dương, 3,500 tuabin được đề nghị sẽ trải dài trên 2.2 triệu mẫu Anh vùng duyên hải. 

Bà Cindy Zipf, giám đốc điều hành Clean Ocean Action, nói với The Epoch Times trong một bản tin trước đó rằng những tuabin này sẽ cao tới 1,046 feet (319 mét) – cao bằng tòa nhà Chrysler, với một cánh quạt vượt quá chiều cao của Tượng Nữ thần Tự do.

Bà Linowes cho hay, các khoản trợ cấp ở Hoa Kỳ là dành cho 10 năm đầu hoạt động của tuabin.

“Sau 10 năm, các chủ dự án và nhà đầu tư đã thu hồi vốn đầu tư và thu được lợi nhuận như mong đợi,” bà Linowes cho biết. “Dự án vì thế càng mất đi giá trị. Các tuabin cũ dần, và chúng ta biết từ các nghiên cứu của chính phủ Hoa Kỳ rằng các tuabin cũ sẽ kém hiệu quả hơn.”

‘Có khả năng gặp nhiều thất bại hơn’

Theo báo cáo năm 2020 của Phòng thí nghiệm Berkeley, những thay đổi đột ngột về hiệu suất xảy ra sau 10 năm hoạt động đầu tiên, trùng với thời điểm các công ty phong năng của Hoa Kỳ không còn đủ điều kiện nhận tín thuế sản xuất (PTC).

Các khoản tín thuế này được khởi xướng theo Đạo luật Chính sách Năng lượng năm 1992 để khuyến khích phát triển các cơ sở phong điện.

Một bài báo đăng trên tập san khoa học Joule cho biết có sự trùng hợp đáng chú ý về thời điểm – giữa việc giảm hiệu suất và hạn chót đủ điều kiện nhận tín thuế sản xuất.

Báo cáo cho biết: “Sự trùng hợp này cho thấy các chiến lược bảo trì và vận hành sẽ thay đổi khi các dự án mất khả năng tiếp cận các lợi ích thuế to lớn mà PTC mang lại.”

Bà Linowes cho biết điều này sẽ dẫn đến bước mà chi phí bảo trì [quá cao] không đáng để chi nữa.

“Trong năm 2019–2020, GE đã trải qua một loạt tuabin sập được báo cáo là do nguyên nhân khác nhau gây ra,” bà Linowes cho biết trong thư điện tử của mình. “Một chi tiết duy nhất bị hư hỏng dẫn đến sự đổ sụp của nhiều tuabin sẽ gợi ý về một nguyên nhân chung trong thiết kế, sản xuất, hoặc lắp ráp vốn có thể được điều tra/giải quyết.”

Tuy nhiên, bà Linowes cho hay, nhiều vấn đề xuất phát từ nhiều điểm sai sót cho thấy có vấn đề với quy trình toàn diện – gồm cả thiết kế, sản xuất thiết bị, và không nắm bắt đầy đủ những gì cần thiết để vận hành đúng cách.

“Với báo cáo gần đây của Siemens, vấn đề hỏng tuabin có vẻ mang tính hệ thống hơn là riêng lẻ,” bà Linowes cho biết. “Vấn đề này, kết hợp với việc mất trợ cấp và tăng chi phí bảo trì cho các tuabin cũ, có nghĩa là chúng ta có thể sẽ thấy nhiều trục trặc hơn từ nay trở đi.”