Biểu tình tại các trường đại học tác động đến cuộc tổng tuyển cử 2024 như thế nào?

Emel Akan

HOA THỊNH ĐỐN — Một số thành viên Đảng Dân Chủ lo ngại rằng những cuộc biểu tình đang diễn ra tại các trường đại học có thể làm tổn hại đến cơ hội tái đắc cử của Tổng thống (TT) Joe Biden. Sự chia rẽ trong nội bộ Đảng Dân Chủ về cách giải quyết những cuộc biểu tình này hiện đang tiếp diễn.

Một số người muốn TT Biden dập tắt mạnh tay hơn các cuộc biểu tình và phản đối chủ nghĩa bài Do Thái tại các trường đại học. Họ lo ngại rằng nếu ông không làm được như vậy thì điều đó có thể củng cố thêm vị thế của cựu TT Donald Trump trong cuộc bầu cử. Mặt khác, một số người cấp tiến kêu gọi tổng thống bảo vệ quyền tự do của sinh viên trong việc biểu tình phản đối Israel và yêu cầu lệnh ngừng bắn. Một số người còn bày tỏ lo ngại rằng tình trạng hỗn loạn như thời Chiến tranh Việt Nam có thể sẽ bùng phát trở lại. 

Mới đây, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders (Độc Lập–Vermont) đã ví những cuộc biểu tình này với các cuộc biểu tình năm 1968. Ông cảnh báo rằng việc TT Biden ủng hộ Israel có thể sẽ khiến nhiệm kỳ tổng thống của ông gặp rắc rối, cũng như cách mà Chiến tranh Việt Nam đã làm sụp đổ nhiệm kỳ tổng thống của ông Lyndon Johnson.

“Có lẽ đây là ‘Chiến tranh Việt Nam’ của ông Biden,” ông Sanders nói với CNN hôm 02/05.

Tháng 03/1968, TT Johnson đã quyết định không tái tranh cử do công chúng ngày càng phẫn nộ đối với cách ông giải quyết Chiến tranh Việt Nam.

“Xét về nhiều phương diện, ông Lyndon John là vị tổng thống rất, rất tài ba,” ông Sanders nói. “Về đối nội, ông ấy đã ban hành một số đạo luật quan trọng. Năm 1968, ông ấy chọn không tranh cử vì quan điểm của ông về vấn đề Việt Nam bị phản đối.”

“Tôi hết sức lo ngại rằng do quan điểm về Israel và cuộc chiến này mà TT Biden cũng đang tự đặt mình vào vị thế khiến không chỉ thanh niên mà còn rất nhiều cử tri Đảng Dân Chủ rời xa ông.”

Cuộc khủng hoảng hiện tại có một số điểm tương đồng với thời Chiến tranh Việt Nam, khi cả hai cuộc khủng hoảng đều liên quan đến các cuộc biểu tình và sự chia rẽ trong nội bộ Đảng Dân Chủ. Dẫu vậy, nhiều người lập luận rằng có nhiều khác biệt đáng kể giữa hai bối cảnh này.

“Vào những năm 1960, phần lớn sự phản đối trên khắp đất nước đến từ chính sách quân dịch, theo đó rất nhiều lính Mỹ được điều động đến Việt Nam. Về điểm này thì đây không phải là những gì xảy ra ở Trung Đông,” nhà sử học David Pietrusza nói với The Epoch Times.

“Một điểm khác biệt nữa là vào năm 1968, việc đề cử ông Lyndon Johnson gặp phải sự phản đối mạnh mẽ. Người đầu tiên phản đối là ông Eugene Carthy, và sau đó là ông Bobby Kennedy. Hiện nay thì không xảy ra tình huống như vậy.”

Liệu lịch sử có lặp lại?

Cũng như năm 1968, Đảng Dân Chủ sẽ nhóm họp tại Chicago vào tháng Tám sắp tới để đề cử người ra ứng cử chức vụ tổng thống. Một số thành viên Đảng Dân Chủ lo lắng rằng những sự kiện bạo lực xảy ra hơn năm thập niên trước có thể sẽ lặp lại vào năm 2024.

Mặc dù vào năm 1968, Đảng Dân Chủ kiểm soát cả Tòa Bạch Ốc lẫn Quốc hội, nhưng đó vẫn là một năm đầy biến động đối với đảng này. Khi ủng hộ các chương trình Đại Xã hội (Great Society), Đảng Dân Chủ tự nhận thấy họ rơi vào tình trạng hỗn loạn trước thềm bầu cử, với việc TT Johnson không được chào đón ở Chicago.

Ngẫm nghĩ về kết quả xảy ra sau đó, TT Johnson đã bày tỏ sự thất vọng sâu sắc khi đảng của ông bỏ rơi ông.

“Cả đời tôi chưa bao giờ thấy mình thấp kém như vậy,” TT Johnson nói. “Quý vị có biết cảm giác ra sao khi đảng mà quý vị đã gắn bó cả đời hoàn toàn quay lưng lại với quý vị, khi biết rằng tên tuổi của quý vị sẽ luôn bị nhắc đến cùng với những tràng la ó và những lời thô tục?”

Khi Hội nghị Đảng Dân Chủ diễn ra vào cuối tháng Tám năm đó, những cuộc biểu tình phản đối Chiến tranh Việt Nam và giới quyền lực chính trị đang lan rộng. Giữa tình trạng bạo loạn và bạo lực trên đường phố Chicago, Phó TT Hubert Humphrey đã nhận được đề cử tổng thống. Điều này gây ra sự chia rẽ sâu sắc trong nội bộ Đảng Dân Chủ.

“Chắc chắn là có thể, và có lẽ thậm chí còn chắc chắn rằng chúng ta sẽ phải chứng kiến các cuộc biểu tình lớn tại Hội nghị Quốc gia Đảng Dân Chủ trong năm nay,” ông Pietrusza nói. “Tuy nhiên, tôi cho rằng phản ứng của cảnh sát năm nay sẽ không gây tranh cãi như phản ứng của cảnh sát Chicago hồi năm 1968.”

Trong cuộc tổng tuyển cử 1968, ông Humphrey đã thua trước ứng cử viên của Đảng Cộng Hòa Richard Nixon trong cố gắng chạy đua vào Tòa Bạch Ốc. Một số người quy kết thất bại này cho nỗi thất vọng của các cử tri đối với Đảng Dân Chủ khi nhận thấy rằng đảng này không làm gì để khôi phục luật pháp và trật tự.

Với những điểm tương đồng về mặt lịch sử như vậy, rất nhiều người đã cho rằng giờ đây TT Biden đang cố gắng dung hòa các cuộc biểu tình hiện tại nhằm giữ gìn quyền tự do diễn đạt, đồng thời nhắc nhở sinh viên rằng Hoa Kỳ là quốc gia được quản lý bằng luật pháp.

Khi nói đến cuộc xung đột Israel–Hamas, tổng thống cũng đã cố gắng đạt được sự cân bằng giữa việc ủng hộ Israel và sự thông cảm dành cho những người dân Palestine đang phải chịu đựng đau khổ ở Gaza. 

Tuy nhiên, sau nhiều tuần chịu áp lực từ các nhà phê bình, hôm thứ Ba (07/05), TT Biden đã đưa ra tuyên bố cứng rắn về việc chủ nghĩa bài Do Thái đang “dấy lên mạnh mẽ” tại các trường đại học và những nơi khác. Sự thù ghét đối với người Do Thái “vẫn hằn sâu trong tâm thức của quá nhiều người,” ông nói trong bài diễn văn tưởng nhớ cuộc diệt chủng Holocaust.

“Quá nhiều người đang phủ nhận, xem nhẹ, hợp lý hóa tính chất ghê rợn của cuộc diệt chủng Holocaust.”

Ông cho rằng người ta đã quên đi sự khủng bố mà Hamas gây ra vào ngày 07/10/2023.

“Hành vi này là thực sự ti tiện, và cần phải dừng lại ngay,” ông nói.

Món quà chính trị dành cho ông Trump?

Đảng Cộng Hòa xem những cuộc biểu tình đang chiếm lấy các khuôn viên trường đại học Hoa Kỳ là chiến thắng cho vấn đề bầu cử của họ. Nhìn chung thì họ đều có chung quan điểm về cuộc chiến này và bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ dành cho Israel. Họ đã kêu gọi TT Biden cử Vệ binh Quốc gia đến để chấm dứt tình trạng hỗn loạn tại các trường đại học.

Hôm 30/04, những người biểu tình ủng hộ Palestine đã chiếm cứ một tòa nhà tại Đại học Columbia. Sự việc xảy ra sau khi nhà trường bắt đầu đình chỉ các sinh viên không chịu rời khỏi các khu cắm trại biểu tình. Kỳ thực, không phải chỉ các thành viên Đảng Cộng Hòa mới khó chịu với những người biểu tình ủng hộ Palestine.

Ông Larry Summers – thành viên Đảng Dân Chủ từng giữ chức bộ trưởng ngân khố dưới thời cựu TT Bill Clinton – đã bày tỏ sự thất vọng trên nền tảng mạng xã hội X, chỉ trích ban lãnh đạo của các trường đại học.

“Là một người ủng hộ mạnh mẽ cho TT Biden và Đảng Dân Chủ, tôi biết rất rõ rằng ông Ronald Reagan đã khởi động sự nghiệp chính trị của mình để chống lại những ai cho phép xảy ra hỗn loạn ở Berkeley,” ông viết hôm 29/04.

“Các nhà lãnh đạo tại nhiều trường đại học hàng đầu của chúng ta đang tặng món quà chính trị cho ông Donald Trump và những người ủng hộ ông ấy.”

Các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine đã và đang nổ ra tại các khuôn viên trường đại học Hoa Kỳ kể từ giữa tháng Tư, trong đó cảnh sát đã bắt giữ hơn 2,000 người biểu tình cho đến nay. Trong một số trường hợp, lực lượng cảnh sát đã sử dụng đạn cao su, chất kích ứng hóa học, và đạn hạt tiêu để giải tán người biểu tình.

“Tôi nghĩ rằng điều quan trọng đối với chúng ta là bảo vệ tự do ngôn luận và chúng ta đang tạo ra tiền lệ nguy hiểm khi quy kết những người trẻ tuổi với mục đích đứng lên vì hòa bình là bất hợp pháp,” Dân biểu Delia Ramirez (Dân Chủ–Illinois) nói với các phóng viên.

“Và trước đây chúng ta đã từng làm điều này. Cũng như chúng ta từng thấy rằng họ đã đứng về phía lẽ phải.”

Khi được hỏi về tình trạng hỗn loạn tại Đại học Columbia, bà nói: “Tôi nghĩ tình hình thật phức tạp. Quý vị nghe các thanh niên đang nói rằng thế là quá đủ rồi.”

Mặc dù những yêu cầu của người biểu tình ở mỗi trường đại học là khác nhau, nhưng phần lớn người biểu tình đã kêu gọi các trường đại học cắt đứt liên hệ với các doanh nghiệp ủng hộ Israel.

Ông David Carlucci, chiến lược gia của Đảng Dân Chủ và là cựu thượng nghị sĩ tiểu bang New York, không đồng tình với những người cố gắng so sánh với tình huống năm 1968.

Ông nói với The Epoch Times: “So sánh những cuộc biểu tình này với các cuộc biểu tình phản đối chiến tranh Việt Nam cũng giống như so sánh cam với táo.”

Ông Carlucci cũng chỉ trích Đảng Cộng Hòa đã cố gắng khiến cho các cuộc biểu tình trông như thể đất nước đang rơi vào tình trạng hỗn loạn.

“Sự thật là, phản ứng của TT Biden đối với những cuộc biểu tình này không có gì khác ngoài thái độ nghiêm khắc. Cho đến khi Đảng Cộng Hòa có thể hoàn toàn liên kết những cuộc biểu tình này với ông Biden, vốn là điều sai lầm, thì tôi không xem những cuộc biểu tình này thuộc về trách nhiệm chính trị của ông ấy,” ông nói.

“Do ủng hộ Israel, ông ấy có thể mất đi sự ủng hộ từ các cử tri trẻ cực tả, nhưng những cử tri này sẽ không chuyển sang ủng hộ ông Donald Trump. Điều quan trọng cần nhớ là sẽ có 41 triệu cử tri đủ tư cách thuộc Thế hệ Z trong cuộc bầu cử năm 2024 và những người đang biểu tình chỉ chiếm một phần nhỏ trong số đó.”

Các cuộc thăm dò mới đây cho thấy rằng các cử tri trẻ – trụ cột chính trong khối cử tri trung thành của Đảng Dân Chủ, đóng vai trò quan trọng trong việc bầu chọn ông Biden hồi năm 2020 – đang rời xa vị tổng thống này.

Theo cuộc thăm dò gần đây của CNN do SSRS thực hiện, tổng thống hiện đang kém cựu Tổng thống Trump 11 điểm phần trăm trong số các cử tri từ 18 đến 34 tuổi trong cuộc so tài một đối một.

Tình thế tiến thoái lưỡng nan của TT Biden

Cô Willa Folmar, 31 tuổi, mới đây đã đến biểu tình tại Đại học New York để ủng hộ những sinh viên này. Cô cho biết cô lo ngại rằng các cuộc biểu tình trong khuôn viên trường đang gây bất lợi đến cơ hội cho TT Biden giành lại sự ủng hộ của giới trẻ Mỹ.

Bà Folmar, cư dân quận Brooklyn, nói với The Epoch Times: “Đảng Dân Chủ thực sự phải làm điều gì đó để chứng tỏ rằng họ đang lắng nghe giới trẻ vì giới trẻ là tương lai của đảng này và tương lai của đất nước.”

Tuy nhiên, chỉ có 2% số người trả lời trong cuộc thăm dò của Viện Chính trị tại Trường Harvard Kennedy hồi tháng Tư xếp “Israel/Palestine” là vấn đề hàng đầu, thấp hơn rất nhiều so với các chủ đề khác, chẳng hạn như kinh tế (11%), lạm phát (8%), phá thai (6%), và môi trường (5%).

Cuộc thăm dò mới đây của YouGov cũng cho thấy 53% người trưởng thành cho rằng quyết định của các ban giám hiệu trường đại học về việc đình chỉ và trục xuất một số người biểu tình ủng hộ Palestine là “đúng đắn” hoặc “chưa đủ nghiêm khắc”. Đối với những người trên 65 tuổi, con số đó lên đến 68%.

Mặc dù TT Biden hướng tới việc thu hút các cử tri trẻ tuổi, nhưng ông lại thận trọng không muốn khiến những nhóm khác rời xa, đặc biệt là những người ủng hộ mạnh mẽ luật pháp và trật tự.

Cư dân Manhattan Lance Bennet, 72 tuổi, nhận ra điều này và giải thích tình thế tiến thoái lưỡng nan mà tổng thống hiện đang phải đối diện.

“Tôi là một người ủng hộ Đảng Dân Chủ, và nếu ông Biden đánh mất lá phiếu này [của giới trẻ], thì ông ấy sẽ gặp rắc rối,” ông nói với The Epoch Times.

“Đây thực ra là tình huống bất khả kháng. Dù ông Biden chọn bên nào, thì ông ấy cũng sẽ phải gặp sự phản đối của bên kia.”