Bộ trưởng Quốc phòng: Úc sẽ không đầu hàng Bắc Kinh

Bộ trưởng Quốc phòng Úc Peter Dutton đã tuyên bố rằng Úc sẽ không từ bỏ chủ quyền để xoa dịu Bắc Kinh sau khi Trung Cộng phẫn nộ vì tiểu bang Victoria hủy bỏ thỏa thuận Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI).

Tuyên bố trên được đưa ra sau khi phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Cộng đe dọa sẽ trả đũa nếu Úc không rút lại quyết định đó.

Ông Dutton nói với Nine News hôm 23/04 rằng, “Chúng ta sẽ không thỏa hiệp các giá trị của chúng ta. Chúng ta sẽ không từ bỏ chủ quyền của chúng ta.”

“Chúng ta đang đứng lên để bảo vệ nhân phẩm của mình. Chúng ta có các mối bang giao rất quan trọng với nhiều quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc, nhưng chúng ta sẽ không thỏa hiệp với các nguyên tắc của Trung Cộng.”

Ông Dutton cũng nhắm vào nhà cầm quyền Trung Cộng về việc họ đã xây dựng các căn cứ quân sự trên Biển Đông và thực hiện các cuộc tấn công mạng nhằm vào Úc.

Ông nói: “Tất cả điều đó không phải là hành động của một người bạn.”

“Chúng ta cần chắc chắn rằng đúng là chúng ta đã có một mối quan hệ thương mại quan trọng, nhưng Trung Quốc cùng những nước khác cần hiểu rằng Úc sẽ không bị bắt nạt.”

Vào tối ngày 21/04, Bộ trưởng Ngoại giao Marise Payne đã tuyên bố hủy bỏ bốn thỏa thuận đã ký giữa tiểu bang Victoria với các quốc gia ngoại quốc, bao gồm Iran, Syria, và Trung Quốc.

Bà Payne nói: “Tôi xét thấy bốn thỏa thuận này hoặc là mâu thuẫn với chính sách đối ngoại của Úc hoặc là có hại cho quan hệ đối ngoại của chúng ta.”

Hai trong số những thỏa thuận này đã được ký kết giữa Thủ hiến Victoria đương thời, ông Daniel Andrews, và Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia của Bắc Kinh.

Thỏa thuận bị hủy bỏ đầu tiên là Biên bản Ghi nhớ được ký vào năm 2018, trong đó Victoria cam kết thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng trong Khuôn khổ Vành đai Kinh tế Con đường Tơ lụa của Bắc Kinh và Sáng kiến ​​Con đường Tơ lụa trên biển Thế kỷ 21, thường được gọi là Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI).

Thỏa thuận bị cắt bỏ thứ hai được ông Andrews ký vào năm 2019. Thỏa thuận thứ ba lẽ ra được ký vào năm 2020 nhưng đã không xảy ra.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Canberra đã chỉ trích hành động này, cho rằng hành động này là “vô lý và khiêu khích”, đồng thời, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Cộng Uông Văn Bân cũng thúc giục Úc rút lại quyết định này, nếu không Bắc Kinh sẽ có hành động đáp trả cương quyết.” 

Phó Lãnh tụ Đối lập Liên bang Richard Marles cho biết Úc cần phải bảo vệ các giá trị của mình nhưng chỉ trích cách tiếp cận trong chính sách đối ngoại của chính phủ, nói rằng họ cần “xử sự một cách lý trí”.

“Tuy nhiên, đó là một mối quan hệ gay go, và nó cần được giải quyết đúng cách,” ông nói.

“Quý vị cần xử sự một cách lý trí khi nói đến chính sách đối ngoại. Đây không phải là cái gì đó như là trò chơi,” ông Marles nói. “Thủ tướng không thực hiện chính sách ngoại giao, và chúng ta có một vị ngoại trưởng về cơ bản là đang trốn tránh.”

Các thỏa thuận BRI đã bị hủy bỏ dựa theo Đạo luật Quan hệ Đối ngoại của Úc năm 2020; đạo luật này đã được thông qua vào tháng 12/2020 trong bối cảnh gia tăng lo ngại về sự can thiệp của nước ngoài do Bắc Kinh hậu thuẫn.

Luật này đã đem lại cho bộ trưởng ngoại giao quyền vô hiệu hóa các thỏa thuận đã ký giữa các tổ chức ngoại quốc với các chính phủ địa phương và các trường đại học công của Úc.

Các chuyên gia dự đoán các thỏa thuận BRI của tiểu bang Victoria với Bắc Kinh sẽ là mục tiêu đầu tiên của luật này.

Các thỏa thuận gây tranh cãi khác có thể được xem xét kỹ lưỡng bao gồm các thỏa thuận giữa các thành phố kết nghĩa, các Viện Khổng Tử, và các mối liên kết đối tác học thuật.

BRI là quỹ cơ sở hạ tầng toàn cầu trị giá hàng nghìn tỷ USD của Bắc Kinh, đã đang bị cáo buộc là phương tiện để Trung Cộng mở rộng quyền bá chủ toàn cầu.

Một số nước đang phát triển đã phải vật lộn để trả các khoản vay theo BRI, và trong một số trường hợp, các nước buộc phải giao quyền kiểm soát các tài sản và cơ sở hạ tầng quan trọng cho Bắc Kinh.

Vào đầu tháng 04/2021, Ủy ban Âu Châu thông báo họ sẽ không hỗ trợ Montenegro trả khoản vay trị giá 1 tỷ Euro mà nước này đã vay Bắc Kinh để xây dựng đường cao tốc Bar-Boljare.