Bốn ưu tiên của chính phủ TT Biden trong mối bang giao Hoa Kỳ–Trung Quốc

Hôm 16/11, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan cho biết chính phủ Tổng thống (TT) Biden sẽ tập trung vào bốn lĩnh vực chính trong các cuộc gặp gỡ song phương trong tương lai với Trung Quốc.

Trong cuộc trao đổi diễn ra vài giờ sau hội nghị thượng đỉnh trực tuyến kéo dài ba tiếng rưỡi giữa TT Joe Biden và lãnh đạo Trung Cộng Tập Cận Bình, ông Sullivan cho biết tương lai của mối bang giao Hoa Kỳ– Trung Quốc có thể được phân định một cách chuẩn xác nhất qua việc ưu tiên bốn “nhóm” trong các cuộc gặp này.

Ông Sullivan cho biết trong một cuộc hội thảo qua mạng của Viện Brookings, rằng hợp tác Hoa Kỳ với Trung Quốc sẽ được mở rộng ở nhiều cấp độ để bảo đảm cạnh tranh giữa hai cường quốc này không trở thành xung đột.

Ông Sullivan nói: “TT Biden đã nêu rõ với Chủ tịch Tập rằng cần phải có một loạt các cuộc trao đổi về sự ổn định chiến lược… rằng việc đó cần được định hướng bởi các nhà lãnh đạo và được dẫn dắt bởi các nhóm có thẩm quyền cấp cao xuyên suốt các lĩnh vực an ninh, công nghệ, và ngoại giao của cả hai nước.”

Về “nhóm” đầu tiên, ông Sullivan nói hai nhà lãnh đạo sẽ làm việc cùng nhau về các vấn đề “cấp bách”, bao gồm tăng tỷ lệ chích ngừa COVID-19 trên toàn cầu và thực hiện thỏa thuận khí hậu COP26,.

Ông Biden và ông Tập cũng sẽ tập trung giải quyết những thách thức “trước mắt” như những vụ thử hỏa tiễn đang leo thang ở Bắc Hàn, và các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran.

Về ưu tiên thứ ba của chính phủ TT Biden, ông Sullivan cho biết việc trao đổi thông tin trực tiếp giữa Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh cũng sẽ được cải thiện để “giải quyết những khác biệt” về các vấn đề chính như Đài Loan một cách hiệu quả.

Ông nói: “Việc trao đổi thông tin rõ ràng, tránh sai lệch sẽ là một khía cạnh quan trọng và chuyên sâu trong quá trình hợp tác giữa các lực lượng quân đội, giữa các hội đồng an ninh quốc gia, và giữa các nhà ngoại giao của chúng ta.”

Cuối cùng, Trung Quốc và Hoa Kỳ sẽ nỗ lực giải quyết các vấn đề vướng mắc trong thỏa thuận thương mại Giai Đoạn Một, đồng thời giải quyết các hoạt động kinh tế “phi thị trường” của Bắc Kinh, ông Sullivan cho biết thêm.

Tối ngày 15/11, ông Biden và ông Tập đã trò chuyện với nhau trong khoảng ba tiếng rưỡi nhưng dường như không làm được gì nhiều để thu hẹp những khác biệt giữa hai siêu cường này, và không đạt được bất kỳ “đột phá” nào về các vấn đề mà cả hai quốc gia đều quan tâm.

Ông Biden cho biết Hoa Kỳ sẽ cố gắng “thúc đẩy một hệ thống quốc tế tự do, cởi mở, và công bằng,” nêu lên những lo ngại về lịch sử vi phạm nhân quyền và những hành vi vi phạm nhân quyền của Trung Cộng mà ông được biết ở Tân Cương, Tây Tạng, và Hồng Kông.

Theo Tòa Bạch Ốc, TT Biden đã sử dụng các cuộc hội đàm này như một cơ hội để “nói chuyện thẳng thắn và cởi mở” với ông Tập về các ý định và ưu tiên của chính phủ của ông trong một loạt các vấn đề.

“Chúng tôi không hy vọng bằng cách nào đó, cuộc gặp này sẽ là một khởi điểm quan trọng ở vị trí hiện tại của chúng ta trong mối bang giao giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Chúng tôi không trông mong có một sự đột phá và đã không có bất kỳ đột phá nào cả,” một quan chức chính phủ cao cấp nói với các phóng viên trong một cuộc gọi yêu cầu ẩn danh sau khi hội nghị thượng đỉnh kết thúc.