‘Bước tiến tổng lực’ của Trung Cộng cho vũ khí mới sau vụ thử hỏa tiễn siêu thanh

Các hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc trích lời của lãnh đạo Trung Cộng Tập Cận Bình tại một hội nghị gần đây cho biết quân đội Trung Quốc sẽ “khai phá một vùng đất mới” về việc phát triển các loại vũ khí mới và các trang thiết bị khác.

Ông Tập cho hay, “sự phát triển vượt bậc” về thiết bị quân sự và các loại vũ khí đã làm tăng đáng kể năng lực chiến lược của Trung Quốc. Đồng thời ông cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với chiến lược ưu tiên của quốc gia về các công nghệ then chốt và mới nổi như trí tuệ nhân tạo.

Trong những năm qua, Trung Cộng đã nỗ lực vượt qua Hoa Kỳ, tìm cách bỏ qua các chiến lược phát triển truyền thống bằng cách tiếp cận với các công nghệ mới hơn.

Một ví dụ đáng chú ý của chiến lược này là vụ thử nghiệm vũ khí siêu thanh của Trung Quốc được đưa tin hồi tháng Bảy, cho phép quân đội Trung Quốc tập trung phát triển công nghệ vũ khí thế hệ tiếp theo một cách hiệu quả mà không cần phải đầu tư vào việc cải tiến các hệ thống hỏa tiễn truyền thống và cũ hơn của họ.

Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc, ông Trương Hữu Hiệp (Zhang Youxia), kêu gọi “bước tiến tổng lực” nhằm đẩy nhanh tốc độ hiện đại hóa quân đội và tăng khả năng tự sản xuất, theo cùng một báo cáo vào ngày 26/10.

Ông Sam Kessler, một cố vấn về địa chính trị tại North Star Support Group, một công ty quản trị rủi ro đa quốc gia, cho biết: “Giới chức Trung Cộng tuyên bố rằng họ tìm cách tự chủ về công nghệ, và đã đến lúc đẩy nhanh việc hiện đại hóa mọi khía cạnh trong khả năng quân sự của họ, để thể hiện những gì họ nghĩ là một quân đội đẳng cấp thế giới.”

“Các xu thế này cho thấy đó là hướng đi mà Trung Cộng đang tiến tới; đồng thời nền kinh tế và hệ thống của họ đang được tái cấu trúc để đạt được những điều cần có.”

Hiện đại hóa của Trung Quốc cần công nghệ ngoại quốc

Trung Quốc hiện đang trải qua một thời kỳ hiện đại hóa quân sự mạnh mẽ. Nước này đang nhanh chóng khuyếch trương và hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của mình, đầu tư vào vũ khí chống vệ tinh, và thử nghiệm các loại vũ khí siêu thanh mang năng lực nguyên tử khác nhau; sự phát triển này đang dẫn trước Hoa Kỳ vài năm.

Ông Kessler nói rằng nhận xét của ông Tập thể hiện rằng Trung Quốc thiếu các cơ sở sản xuất và cung ứng nội địa cần thiết để duy trì những nỗ lực này.

Ông nói: “Trong trường hợp của họ, điều cốt lõi là Trung Cộng phải hợp nhất được năng lực sản xuất liên quan đến sản xuất vũ khí của họ.”

“Đối với họ, phát triển một cơ sở sản xuất trong nước và chuỗi cung ứng cho công nghệ như chất bán dẫn là một quá trình phức tạp để hoàn thiện.”

Việc sản xuất các hệ thống vũ khí hiện đại nhất của Trung Quốc đòi hỏi phải có chất bán dẫn tân tiến. Điều này khiến việc sản xuất các chất bán dẫn trở thành một vấn đề an ninh quốc gia.

Nhưng ngành công nghiệp chất bán dẫn của Trung Quốc không phát triển như của Hoa Kỳ và các đồng minh của họ, ông Kessler cho hay. Vì lý do này, Trung Cộng đã cố gắng có được nguồn cung cấp các công nghệ như vậy từ các công ty phương Tây, thường sử dụng các biện pháp gần như là phi pháp để che đậy mối liên kết giữa quân đội và các công ty tư nhân của Trung Quốc để nhập cảng các công nghệ này.

Trong khi luật xuất cảng của Hoa Kỳ ngăn chặn việc bán các chất bán dẫn tân tiến và công nghệ nhạy cảm cho ngoại quốc gây rủi ro cho an ninh quốc gia, bao gồm cả quân đội Trung Quốc, các chuyên gia và các nhà lập pháp nói rằng các luật này đã không đạt được mục đích của mình. Họ cho biết, điều này là do phần lớn công nghệ này được bán cho các công ty dân sự không rõ tên tuổi của Trung Quốc vốn không nằm trong phạm vi luật xuất cảng [của Hoa Kỳ], và sau đó mới chuyển giao cho quân đội của Trung Cộng.

Các nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa lập luận rằng ngay cả các công ty Trung Quốc bị Hoa Thịnh Đốn trừng phạt vẫn có quyền tiếp cận một số công nghệ của Hoa Kỳ. Họ cho thấy từ tháng Mười Một đến tháng Tư, Hoa Thịnh Đốn đã cấp giấy phép xuất cảng khoảng 103 tỷ USD cho các nhà cung cấp của hai công ty Trung Quốc trong danh sách đen là Huawei và Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Quốc tế (Semiconductor Manufacturing International Corp, SMIC).

Để ngăn cản không cho công nghệ nhạy cảm của Hoa Kỳ rơi vào tay Bắc Kinh, Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia Hoa Kỳ gần đây đã khởi động một chiến dịch cảnh báo về nỗ lực toàn diện của Trung Cộng nhằm mua lại các công nghệ của Hoa Kỳ có thể giúp nâng cao năng lực quân sự của Trung Quốc.

Theo ông Kessler, nhận thấy sự phản đối ngày càng tăng trên toàn cầu đối với tham vọng công nghệ của Bắc Kinh, Trung Cộng đang “rất tích cực” phát triển năng lực sản xuất trong nước.

Ông nói: “Trên thực tế, họ đã thực hiện tư duy chiến lược dài hạn để giải quyết vấn đề đó, chẳng hạn như bảo đảm quyền tiếp cận các khoáng sản và mỏ được sử dụng để phát triển vũ khí và công nghệ trên chính mảnh đất của mình.”

Mức độ phát triển vũ khí của Trung Quốc khiến Hoa Kỳ chú ý

Sự gia tăng sản xuất nội địa các công nghệ quan trọng và mới nổi như vậy – đồng nghĩa với những tiến bộ nhanh chóng thêm nữa trong các hệ thống vũ khí –  đang thách thức năng lực của Hoa Kỳ.

Vụ thử nghiệm về một phương tiện lướt siêu thanh mang năng lực nguyên tử vào cuối tháng Bảy đã được báo cáo – và được cho là đã gây bất ngờ đối với cộng đồng tình báo Hoa Kỳ – là một trong những ví dụ điển hình cho điều này.

Các thành viên Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện nói rằng cuộc thử nghiệm này có khả năng được hỗ trợ bởi các công nghệ của Hoa Kỳ mà quân đội Trung Quốc thu được.

Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, gọi vụ thử nghiệm này là một “sự kiện rất quan trọng”, và ví nó với một trong những thời khắc căng thẳng hơn của thời Chiến tranh Lạnh.

Ông Milley bày tỏ, “Tôi không biết liệu đó có phải là một khoảnh khắc Sputnik hay không, nhưng tôi nghĩ gần như là vậy. Sự kiện này thu hút sự chú ý tuyệt đối của chúng tôi.”

Việc Liên Xô phóng vệ tinh nhân tạo đầu tiên quay quanh trái đất – Sputnik, đã gây ra nhiều lo lắng và sợ hãi rằng Hoa Kỳ tụt hậu so với địch thủ thời Chiến tranh Lạnh về tiến bộ công nghệ.

Theo ông Kessler, nỗ lực của Trung Cộng để có được kiến thức và công nghệ cần thiết cho việc mở rộng lợi thế chiến lược của họ, cũng như cố gắng phát triển những công nghệ đó ở trong nước, có thể dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang mới. Giống như Sputnik đã dẫn đến “cuộc chạy đua không gian” và sự ra đời của NASA. Nỗ lực của Trung Cộng trong việc vượt qua quyền bá chủ quân sự của Hoa Kỳ có thể tạo ra những bước tiến về phát triển vũ khí toàn cầu.

Ông Kessler nói: “Đó là một vấn đề lớn đã được các nhà lãnh đạo và nhà tư tưởng trong cộng đồng tình báo Hoa Kỳ đưa ra trong giai đoạn 2008–2009. Họ đánh giá rằng sự cạnh tranh kinh doanh, tài chính, và công nghệ toàn cầu lớn hơn sẽ dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang mới và một thời kỳ cạnh tranh mới của các cường quốc.”

“Chúng tôi nhận thấy điều đó đã phát triển trong thập niên qua và tiếp tục có tác động lớn hơn đến bối cảnh chiến lược và ngoại giao toàn cầu.”