Cả cha và mẹ đều ảnh hưởng mạnh mẽ đến con cái

PARNELL DONAHUE

Cậu Alec từng là một vận động viên chạy đường dài cấp tiểu bang. Cậu bắt đầu chạy từ năm lớp bảy và tiếp tục đến hết trung học. Cậu đã giành chức vô địch tại tiểu bang khi còn là một học sinh trung học cơ sở.

Tôi đã quên lý do cậu đến gặp tôi vào ngày hôm đó, nhưng trong chuyến thăm ấy, cậu nói với tôi rằng cuối tuần sau, cậu sẽ thi đấu trong cuộc thi chạy việt dã của tiểu bang. Cậu ấy rạng rỡ và hào hứng nói rằng: “Cháu được dự đoán sẽ giành chiến thắng.”

Tôi nói: “Cha cháu hẳn phải rất tự hào về cháu.”

Cậu bé cúi nhìn xuống chân và khẽ nói, “Cha cháu chưa bao giờ xem cháu chạy.”

“Ôi, chú xin lỗi. Cha cháu sống ở xa à?”

“Không, ông ấy sống ở thị trấn, nhưng ông nói ông rất bận nên không thể đến xem một cuộc thi nào của cháu. Thực sự, cháu mới chỉ gặp cha hai lần từ khi cháu bắt đầu học trung học.” Sau đó, cậu bé cố gắng bào chữa cho cha mình, khi nói thêm: “Cha mẹ cháu ly hôn khi cháu chỉ mới 5 tuổi. Thật ra ông ấy không phải là một phần trong cuộc sống của cháu. Mặc dù, cháu ước gì ông ấy có thể ở bên cháu!”

“Chú rất lấy làm tiếc cho cha cháu,” tôi nói với cậu bé. “Ông ấy đang bỏ lỡ cơ hội hiểu con trai mình, như chú cảm nhận, thì cháu là một người con trai thực sự tuyệt vời!”

Tôi không thể tưởng tượng được điều gì đáng buồn hơn việc một người cha cố tình không hiểu con trai mình. Niềm vui mà những người cha như chúng ta cảm nhận được trước mỗi thành tích của con trẻ lớn lao hơn mọi niềm vui mà chúng ta có được từ thành quả của mình.

“Cháu muốn hiểu được các con của mình và trở thành một phần trong cuộc sống của bọn trẻ,” cậu Alec giải thích. Sau đó, cậu ấy gục đầu lần nữa và nói, “Nhưng, cháu đã nghe, và cũng đã đọc được rằng, những đứa trẻ rồi cũng trở thành các bậc cha mẹ, vậy nên cháu cho rằng cháu không thể thật sự kiểm soát được mình sẽ là một người cha như thế nào – nếu cháu có ngày sẽ là một người cha.”

“Chà, những gì cháu nói có lý ở một góc độ nào đó,” tôi đáp lời cậu ấy, “nhưng cháu có thể trở thành một người đàn ông hoặc một người cha mà cháu hằng mong ước, nếu cháu dành đủ sự quan tâm để trở thành người đàn ông và người cha mà cháu mong muốn và cần phải trở thành. Làm một người cha tốt là một công việc. Cháu biết cách làm điều đó, nếu không cháu sẽ không chạy vào cuối tuần tới. Chú thấy rằng cháu có đủ tình yêu cần thiết để trở thành bất kỳ kiểu đàn ông nào mà cháu mong muốn.”

Ảnh hưởng của người mẹ

Từ lâu đã có lời khuyên về cách trở thành một bậc cha mẹ tốt. Kinh Cựu Ước cảnh báo chúng ta rằng con trai không nên bị trừng phạt vì tội lỗi của cha mẹ mình (Đệ Nhị Luật 24:16), nhưng tội lỗi của cha mẹ thường giáng xuống các con. Hãy nghĩ đến Hội chứng kiêng cữ ở trẻ sơ sinh (NAS). Hội chứng này xảy ra khi trẻ sơ sinh của các bà mẹ nghiện ma túy bị tách rời khỏi nhau thai của mẹ khi sinh, dẫn đến trẻ sơ sinh dễ cáu kỉnh, run rẩy, nôn mửa, tiêu chảy, bú kém, quấy khóc, và thường co giật. Những em bé này cần ở trong phòng chăm sóc tích cực cho trẻ sơ sinh nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần. Theo một nghiên cứu được Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt thực hiện, trong năm 2016, hơn 31,000 trẻ sơ sinh bị hội chứng NAS đã được chăm sóc tại các bệnh viện Hoa Kỳ. Nhiều trẻ em trong số này sẽ không bao giờ có được sức khỏe tinh thần, sức khỏe tâm trí, hoặc sức khỏe thể chất bình thường. 

Trái với suy nghĩ của nhiều người, nhiều bà mẹ trong số những bà mẹ này không nghiện ma túy mà nghiện thuốc giảm đau, thuốc ức chế thần kinh, thuốc an thần, hoặc các loại thuốc khác do bác sĩ kê toa.

Bác sĩ sơ sinh Sabine Iben ở Cleveland cho biết: “Mặc dù một số trẻ em này sinh ra đã nghiện heroin hoặc các loại ma túy khác, nhưng khoảng một phần ba số trẻ đó có người mẹ là phụ nữ thuộc tầng lớp trung lưu – những người đã âm thầm nghiện thuốc kê theo toa cho các vấn đề như đau lưng mãn tính và trầm cảm.” 

Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) như virus u nhú ở người, một loại virus gây mụn cóc sinh dục và ung thư cổ tử cung, miệng, họng, và dương vật, có thể gây ra nhiều vấn đề đáng kể cho trẻ sơ sinh. Trong quá trình sinh nở, một người phụ nữ bị nhiễm bệnh có thể truyền virus sang con của mình, dẫn đến nhiều mụn cóc phát triển trong cổ họng, khí quản, và phổi của em bé. Việc loại bỏ những mụn cóc này rất khó, thường là không thể, và khả năng hô hấp có thể bị tổn hại đến mức dẫn đến tử vong.

Tương tự như vậy, một người mẹ mang thai có thể truyền cho con mình bệnh giang mai; bệnh này có thể ảnh hưởng đến tất cả các cơ quan của em bé, kể cả tim và não. Tại Hoa Kỳ, kể từ năm 2013, số trẻ sinh ra bị bệnh giang mai đã tăng lên hàng năm. Theo một nghiên cứu được Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh thực hiện, vào năm 2020, có 2,148 trẻ sinh ra bị bệnh giang mai bẩm sinh. Trong số này, 149 trẻ bị chết trong bụng mẹ hoặc tử vong vì bệnh giang mai trong thời kỳ sơ sinh. Trong thai kỳ, tất cả phụ nữ mang thai cần được xét nghiệm sớm bệnh giang mai và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

Ảnh hưởng của người cha

Ngay cả trước khi đứa con được sinh ra, thái độ và hành vi của người cha rất quan trọng đối với những người con của anh ấy. Một nghiên cứu năm 2021 ở Phần Lan chỉ ra rằng hành vi của người cha đối với thai nhi đang phát triển dự đoán mối quan hệ của anh ấy với đứa trẻ khi được 4 tháng tuổi. Thái độ của anh ấy cũng báo trước mối quan hệ cha–con trong tương lai.

Chúng ta đều biết rõ, nếu một người mẹ bị trầm cảm, thì những người con của cô ấy sẽ sớm trở nên trầm cảm, và khi cô ấy khỏe lại, thì những người con của cô ấy cũng sẽ khỏe lại. Một nghiên cứu năm 2011 do Tập san Nhi khoa công bố phát hiện rằng những người cha trầm cảm cũng dẫn đến những đứa trẻ trầm cảm. Do đó, việc điều trị chứng trầm cảm của cha hoặc mẹ sẽ giải quyết được chứng trầm cảm của con họ, và việc điều trị sớm có thể ngăn ngừa con họ bị trầm cảm.

“Các nghiên cứu về song sinh ở Hoa Kỳ và Âu Châu cho thấy rằng khoảng 45–65% nguyên nhân [đối với phát triển chứng nghiện rượu] là do các yếu tố di truyền,” theo bài viết về “Di Truyền Học và Chứng Nghiện Rượu” của hai tác giả Howard J. Edenberg và Tatiana Foroud đăng trên Tập san Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology.

Nghiện rượu thường là một vấn đề đối với cả nam và nữ giới và ảnh hưởng đến trẻ em theo nhiều cách. Có nhiều loại gen có thể dẫn đến nghiện rượu; hai trong số đó đã được xác định, là: ADH1B và ALDH2.

Nhưng quý vị hãy nhớ rằng, bằng cách tránh uống rượu có thể khắc phục được các vấn đề về các gene trên đây. Nghiện rượu là một chứng bệnh kinh hoàng và có thể dẫn đến nhiều vấn đề về thể chất, cảm xúc, đặc biệt là các vấn đề về tài chính và làm tăng nguy cơ ly hôn. Những người nghiện rượu có xu hướng ly hôn, do bạo hành vợ chồng, hoặc ngược đãi vợ–chồng và/hoặc con cái.

Có nhiều nghiên cứu khẳng định vai trò quan trọng của cả cha và mẹ trong việc truyền bệnh cho các con của họ. Nhưng một nghiên cứu gần đây chỉ ra một điều mà hầu hết những người cha sẽ thích nghe. Theo kết quả của nghiên cứu này, trò chơi vật lộn giữa cha và con có liên hệ đến khả năng trẻ em phát triển trí nhớ ngắn hạn tốt hơn, ít gặp các vấn đề về trí nhớ ngắn hạn hơn, và khả năng ghi nhớ ngắn hạn cao hơn. Nghiên cứu này bổ sung thêm bằng chứng ngày càng vững chắc về tầm quan trọng của bất kỳ trò chơi nào giữa cha và con hoặc các hoạt động khác được thực hiện cùng nhau trong việc phát triển trí nhớ.

Hãy là cha mẹ tốt

Vì vậy, trở lại với trường hợp của cậu bé Alec. Tôi không biết tại sao cha của cậu Alec lại quyết định bỏ rơi cậu ấy, nhưng tôi biết rằng vào tuần kế đó, cậu Alec đã về nhất cuộc thi chạy việt dã ở tiểu bang. Lần thứ hai, cậu là quán quân vô địch của tiểu bang! Tôi gặp cậu ở vạch đích để chúc mừng, nhưng trước khi tôi kịp bắt tay, thì cậu ấy đã ôm tôi khi người còn ướt đẫm mồ hôi.

Trong giây lát, cậu ấy đã biết cảm giác được làm một đứa con trai [trong vòng tay cha], và một lần nữa tôi được nhắc nhở rằng làm cha là như thế nào. Và giống như hầu hết các cuộc gặp gỡ giữa cha và con trai, tôi nghĩ rằng người cha tình nguyện như tôi đây là người được hưởng lợi nhiều nhất.

Cảm ơn cháu rất nhiều, Alec, vì đã chia sẻ buổi sáng hôm đó với chú.

Nếu quý vị biết một cậu bé hoặc cô bé không có người cha hoặc người mẹ “thật sự”, thì hãy trở thành người cha hoặc người mẹ của đứa trẻ đó – dù chỉ trong một phút. Quý vị sẽ vô cùng ngạc nhiên khi thấy mình được cảm kích nhiều như thế nào và quý vị sẽ thấy tuyệt vời ra sao. 

Cầu Chúa tiếp tục ban phước lành cho quý vị và gia đình.

Tiến sĩ Parnell Donahue là một bác sĩ nhi khoa, cựu chiến binh, tác giả của bốn quyển sách, blog ParentingWithDrPar.com, và là người dẫn chương trình “Parenting Matters” (Cẩm nang nuôi dạy con) của đài WBOU. Ông và vợ mình, bà Mary, có bốn người con trưởng thành; tất cả đều có học vị Tiến sĩ, hai trong số đó cũng là bác sĩ. Quý vị có thể liên lạc với ông qua trang web Parenting-Matters.com.