Cá chép làm sao để hóa rồng?

Tương truyền, tại vùng đất Thần Châu có một dòng sông linh thiêng tên gọi Hoàng Hà; trung du Hoàng Hà có ngọn núi cao tên Long Môn. Năm xưa khi ông Đại Vũ trị thủy, đã xẻ núi cho nước chảy xuyên qua đá, tạo nên một vách núi cao hùng vĩ; vì chỉ có Thần Long mới có thể vượt qua nên dân gian gọi đó là “Long Môn”.

Người ta nói, cá chép nếu có thể nhảy qua Long Môn thì sẽ hóa rồng. Nhưng Long Môn là vách đá cao sừng sững, sông Hoàng Hà đổ đến đây tuôn trào như thác, cá chép muốn bơi ngược thác nước hùng vĩ ấy mà nhảy qua Long Môn thì quả thực còn khó hơn lên Trời. Có lẽ phải mất hàng ngàn năm, hàng ức vạn năm mới có thể xuất sinh một con cá chép như vậy.

Vì thế mà có câu chuyện kể rằng:

Kể từ ngày cá chép hóa rồng, rất nhiều cá chép khác trên sông Hoàng Hà phấn khởi mà kết bầy bơi ngược dòng đến dưới Long Môn. Cho dù thác nước hung hãn thế nào thì vẫn luôn có vô số con cá chép liều mình nhảy lên, và cho dù có rơi xuống đến trầy da tróc vảy thì chúng cũng không hề bỏ cuộc.

Thế nhưng đã rất nhiều năm trôi qua, không một con cá chép nào có thể chạm đến Long Môn. Quá thất vọng, chúng bèn kéo nhau đến gặp vua Thủy Tề, xin vua Thủy Tề hạ Long Môn thấp xuống, bởi nếu không sẽ chẳng có con cá nào thành rồng được.

Sau một hồi tranh luận làm rung chuyển thủy cung, cuối cùng vua Thủy Tề cũng đồng ý hạ Long Môn thấp xuống để tất cả cá chép đều có thể dễ dàng nhảy qua. Lẽ dĩ nhiên, tất cả chúng đều được trở thành rồng.

Lúc đầu, đàn cá chép rất hân hoan vui sướng vì cuối cùng chúng đã toại nguyện – đó quả là kỳ tích mà phải trải qua hàng ức vạn năm mới có thể xuất hiện một lần.

Nhưng sau một thời gian, chúng nhìn nhau và tự hỏi: Rốt cuộc thì làm rồng và làm cá chép có gì khác nhau? Tất nhiên không con nào có thể trả lời được vì tất cả chúng đều giống hệt như nhau.

Thế là đàn cá chép lại cùng nhau gặp vua Thủy Tề để than vãn, rằng chúng phải nhọc sức vượt Long Môn để hóa rồng; vậy mà trở thành rồng rồi lại chẳng có gì thú vị hơn khi làm cá chép.

Vua Thủy Tề cười lớn và nói rằng:

– Kỳ thực, trong các ngươi chưa có ai trở thành rồng cả. Long Môn mà các ngươi dễ dàng nhảy qua thật ra lại là giả. Ta thấy các ngươi đáng lẽ phải nỗ lực một phen gian khó, nâng cao tiêu chuẩn bản thân… vậy mà các ngươi không chịu cố gắng, lại còn đến gặp ta kêu ca. Bởi vậy ta đã che đi Long Môn thật và dựng lên Long Môn giả để các ngươi thỏa nguyện; chứ Long Môn thật được tạo thành bởi linh khí của trời đất, đừng nói là ta, ngay Ngọc Hoàng Thượng Đế cũng không hạ xuống cho các ngươi đâu!

Cuối cùng, vua Thủy Tề nói:

– Nếu tất cả cá chép đều thành rồng dễ dàng, thì ‘rồng’ rốt cuộc cũng chỉ là một tên gọi khác của loài cá chép mà thôi. Các ngươi muốn biết rồng thật sự khác cá chép thế nào, thì chỉ có một cách duy nhất là bằng mọi giá vượt qua Long Môn thật. Khi đó, Rồng hay Cá thì các ngươi sẽ phân biệt ra ngay.

Tất cả cá chép đều có cơ hội trở thành rồng, nhưng thành hay bại lại là do bản thân nỗ lực như thế nào, không phải là bởi tiêu chuẩn ấy có hạ thấp hay không. Nếu quả thực tiêu chuẩn được hạ thấp rồi, thì dẫu có “đạt”, vẫn chỉ là mang một tên gọi khác của chính mình mà thôi. Do đó, cá chép muốn hóa rồng thì chỉ còn cách là nỗ lực bơi ngược dòng mà nhảy qua Long Môn. 

Quan ải Long Môn cũng giống như những thử thách trên đường đời, mỗi lần vượt qua là một lần thành tựu. Cá chép khát khao được hóa rồng, nhưng vì sao lại không dám vượt qua? Vấn đề không phải là Long Môn cao hay thấp, mà là cá chép có đủ can đảm để dấn thân, trải qua một phen gian khổ hay không. Cũng như vậy, chẳng phải chướng ngại lớn nhất của mỗi người chính là nhân tâm hay sao? 

Khi bầy cá thấy Long Môn quá cao, khó có thể vượt qua, chúng liền kéo nhau tới để xin vua Thủy Tề hạ thấp tiêu chuẩn xuống.  

Long Môn giả cho người ta ảo giác về sự thành công, còn Long Môn thật là cảnh giới thực sự của sinh mệnh, hoàn toàn không mơ hồ hay giả tạo – muốn đạt được nó thực sự cần có sự nỗ lực phi thường.

Sẽ không có thành công nào trải hoa hồng; bước qua được trở ngại mới có thể đắc được những điều vô giá. Rốt cuộc thì, cá bơi dưới nước, rồng bay trên Trời. Long Môn vẫn luôn ở đó, cơ hội hóa rồng vẫn dành cho bất cứ ai có đủ dũng khí để vượt qua…