Các nhà kinh tế hàng đầu: Nguy cơ suy thoái giảm, lạm phát của Hoa Kỳ năm 2024 ở mức vừa phải

Andrew Moran

Nền kinh tế Hoa Kỳ có thể sớm tuyên bố sứ mệnh đã hoàn thành khi đất nước có thể đang tiến tới một kịch bản hạ cánh nhẹ nhàng được nhiều người mong đợi. Theo báo cáo mới của nhóm các nhà kinh tế hàng đầu, rủi ro suy thoái kinh tế đã giảm bớt, trong khi thị trường lao động vẫn vững chắc và lạm phát ở mức vừa phải.

Mười sáu nhà kinh tế trưởng từ các tổ chức tài chính lớn nhất Hoa Kỳ đã đóng góp vào bản dự báo do Ủy ban Tư vấn Kinh tế (ECA, Economic Advisory Committee) của  Hiệp hội Ngân hàng Hoa Kỳ đề ra. Họ lưu ý rằng xác suất suy thoái đã giảm trong sáu tháng qua, mặc dù vẫn ở mức khoảng 30% trong bối cảnh rủi ro chính sách và địa chính trị.

Trong những tháng gần đây, nhiều cuộc thăm dò ý kiến các nhà kinh tế, nhà phân tích thị trường, và chiến lược gia đã nêu bật kỳ vọng suy thoái giảm mạnh – thái độ trái ngược hoàn toàn so với chỉ một năm trước. Hội đồng nghị hội hoàn toàn từ bỏ lời cảnh báo suy thoái của mình, trong khi nhiều ngân hàng dự đoán triển vọng tăng trưởng khiêm tốn.

Các nhà kinh tế của ECA dự báo tăng trưởng kinh tế thực ở mức 1.7% vào năm 2024 và 1.8% vào năm 2025.

Về mặt lạm phát, ủy ban dự đoán lạm phát sẽ tiếp tục tiến dần tới mức mục tiêu 2% của Fed (Hệ thống Dự trữ Liên bang). Sử dụng chỉ số lạm phát ưa thích của ngân hàng trung ương – chỉ số giá Chi tiêu Tiêu dùng Cá nhân (PCE, personal consumption expenditures) – ECA dự đoán PCE sẽ giảm xuống mức 2.4% vào cuối năm nay và đạt mức 2.1% vào cuối năm 2025.

Về thị trường lao động, các nhà kinh tế trưởng tin rằng tình trạng suy thoái đang diễn ra vì số việc làm [tạo ra] được dự báo sẽ đạt trung bình 139,000 việc làm mỗi tháng vào năm 2024 và 117,000 việc làm vào năm 2025. Tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng lên 4.1% vào cuối năm nay và không thay đổi nhiều trong tương lai gần.

“Sự kết hợp giữa tăng trưởng bền vững và lạm phát vừa phải trong năm ngoái là điều bất thường trong lịch sử và là đáng mừng,” bà Simona Mocuta, chủ tịch ủy ban và là nhà kinh tế trưởng tại State Street Global Advisors (SSGA, Cố vấn Toàn cầu của State Street Corporation), cho biết. “Các yếu tố dường như đã sẵn sàng để mở rộng phiên bản nhẹ nhàng hơn của tình hình này vào năm 2024, mặc dù chúng ta không nên xem việc nền kinh tế sẽ diễn biến như vậy là điều đương nhiên. Những rủi ro đối với triển vọng là có tính hai mặt nhưng linh hoạt. Ủy ban nhận thấy rủi ro đối với dự báo tăng trưởng là khá cân bằng, nhưng rủi ro đối với dự báo lạm phát vẫn nghiêng về hướng tăng.”

Dự báo mới nhất được đưa ra sau khi ước tính cuối cùng về tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP, gross domestic product) quý 4/2023 đã được công bố.

Theo Cục Phân tích Kinh tế, nền kinh tế Mỹ tăng trưởng cao hơn dự kiến ​​3.4% trong giai đoạn từ tháng Mười đến tháng Mười Hai, được thúc đẩy nhờ chi tiêu chính phủ và chi tiêu tiêu dùng cao hơn.

Hướng tới quý đầu tiên của năm nay, mô hình ước tính GDPNow của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Atlanta dự đoán mức tăng trưởng 2.1%. Mô hình Nowcast của New York Fed Staff đang dự đoán mức tăng trưởng 1.9%. Mô hình Nowcast của St. Louis Fed cho thấy mức tăng 1.3% trong khoảng thời gian từ tháng Một đến tháng Ba.

Những bình luận ngược chiều về câu chuyện hạ cánh nhẹ nhàng

Vào tháng Một, Tòa Bạch Ốc tuyên bố rằng kịch bản hạ cánh nhẹ nhàng được mong đợi đã được tạo ra thành công.

Bộ trưởng Ngân khố Janet Yellen nói với CNN: “Những gì chúng ta đang chứng kiến bây giờ, tôi nghĩ chúng ta có thể mô tả là cuộc hạ cánh nhẹ nhàng và tôi hy vọng tình hình này sẽ tiếp tục.”

Tuy nhiên, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã không nhanh chóng tuyên bố chiến thắng khi nhắc lại rằng liệu nền kinh tế có hạ cánh nhẹ nhàng hay không vẫn là điều chưa chắc chắn.

Mặc dù việc hướng tới nhiệm vụ kép của ngân hàng trung ương – là việc làm ở mức tối đa và giá cả ổn định – đang “tiến tới trạng thái cân bằng tốt hơn”, ông Powell vẫn tin rằng còn quá sớm để tuyên bố chiến thắng.

Điều đó nói lên rằng, ngay cả khi Fed đã thiết kế được một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng, các nhà hoạch định chính sách khó có thể đưa ra tuyên bố mang tính khẳng định trước công chúng.

Ông tuyên bố trong bài diễn văn về chính sách tiền tệ nửa năm một lần trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện rằng ngân hàng trung ương sẽ không tuyên bố chiến thắng.

“Chúng tôi sẽ lẳng lặng làm công việc của mình và cố gắng cung cấp những gì công chúng đang mong đợi ở chúng tôi. Chúng tôi sẽ không tuyên bố chiến thắng như thế.”

Sự đồng thuận của EAC là Fed sẽ tiến hành cắt giảm lãi suất ba phần tư điểm phần trăm (0.75%) trong năm nay, bắt đầu từ giữa năm 2024.

Cách tiếp cận với lãi suất

Bà Mocuta cho biết: “Ủy ban tin rằng việc giảm bớt áp lực tiền lương và những tiến bộ nhận thấy trong lạm phát sẽ cho phép Fed bắt đầu giảm bớt mức độ hạn chế trong lập trường chính sách của họ vào cuối năm nay.”

Điều này phù hợp với Bản tóm lược các Dự báo Kinh tế cập nhật của ngân hàng trung ương vào tháng Ba. Fed vẫn có ý định cắt giảm lãi suất ba lần trong năm 2024, dự báo lãi suất chính sách trung bình là 4.6% vào cuối năm.

Các nhà đầu tư cũng đang dự đoán ba lần cắt giảm lãi suất, với lần giảm đầu tiên xảy ra tại cuộc họp chính sách của  Ủy ban Thị trường Mở Liên bang vào tháng Sáu.

Theo CME Fed Watch Tool, thị trường tương lai báo hiệu 61% cơ hội xoay quanh 25 điểm cơ bản vào tháng Sáu.

Trong khi ông Powell và các đồng nghiệp khẳng định rằng họ cảm thấy thoải mái với việc giữ lãi suất ở mức cao lâu hơn cho đến khi mối đe dọa lạm phát được đánh bại, các chuyên gia lưu ý rằng tổ chức này cuối cùng sẽ buộc phải kích hoạt việc cắt giảm lãi suất.

“Điểm mấu chốt là Fed có vẻ thoải mái với việc cho phép lạm phát tăng nóng hơn dự kiến ​​trước đó trong năm nay, nhằm đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2.0% thông qua một loạt đợt cắt giảm lãi suất dần dần vào năm tới và xa hơn nữa,” ông John Lynch, giám đốc đầu tư CIO tại Comerica Wealth Management, cho biết trong một ghi chú. “Hãy nhớ rằng khi Fed cắt giảm lãi suất, họ thường làm như vậy bởi vì đó là việc mà họ phải làm, sẽ kèm với những rủi ro ngắn hạn liên quan đến biến động kinh tế và thị trường.”

Xuất hiện trước Câu lạc bộ Kinh tế New York, Thống đốc Christopher Waller đã lưu ý trong các nhận xét được chuẩn bị sẵn rằng ngân hàng trung ương “không vội cắt giảm lãi suất chính sách” vì dữ liệu kinh tế mới nhất cho ông thấy rằng “việc giữ nguyên lãi suất ở mức hạn chế như hiện nay có lẽ sẽ lâu hơn so với suy nghĩ trước đây là điều khôn ngoan để giúp giữ lạm phát ở quỹ đạo bền vững với mức 2%.”

Ông Waller nói thêm: “Chúng ta đang ở trong tình thế mà nếu nới lỏng quá nhiều hoặc quá sớm, chúng ta có thể thấy lạm phát quay trở lại, và nếu nới lỏng quá muộn, chúng ta có thể gây ra những tổn hại không đáng có đối với việc làm và sinh kế của người dân.”

“Chúng tôi muốn cẩn thận.”

Các cơ quan tiền tệ đã bày tỏ lo ngại về việc lặp lại vết xe những năm 1980 khi Chỉ số Giá Tiêu dùng tăng tốc trở lại trong suốt thập niên đó – buộc ngân hàng trung ương Hoa Kỳ phải tăng và cắt giảm lãi suất quỹ liên bang chuẩn liên tục.