Các nhà lãnh đạo Bờ Tây ký thỏa thuận khí hậu tại San Francisco

JILL MCLAUGHLIN

Thống đốc California Gavin Newsom đã tăng cường các cuộc tấn công vào các công ty dầu mỏ và tuyên bố hôm 07/10 rằng ông sẽ tăng mạnh gấp đôi các kế hoạch năng lượng sạch trong khi gia hạn thỏa thuận hành động khí hậu với Oregon, Washington, và tỉnh bang British Columbia (của Canada).

Các nhà lãnh đạo cho biết cả bốn khu vực đang phải đối mặt với hạn hán, nắng nóng, và khói bụi từ các vụ cháy rừng lớn. Bằng cách ký kết thỏa thuận Hợp tác Duyên hải Thái Bình Dương (Pacific Coast Collaborative, PCC) cập nhật, họ đã lên kế hoạch chuyển đổi tích cực hơn sang phát thải carbon thấp, đầu tư vào các trạm sạc xe điện dọc các tiểu bang, và mạng lưới điện sạch.

Ông Newsom cho biết nỗ lực thay thế nhiên liệu hóa thạch bằng năng lượng tái tạo là về kinh tế học và cạnh tranh trong lĩnh vực năng lượng, đặc biệt là trong bối cảnh giá xăng tăng.  

“Đây không phải là về năng lượng điện,” ông Newsom nói. “Đây là về sức mạnh kinh tế. Đây là về việc thống trị ngành công nghiệp toàn cầu lớn tiếp theo.”

Ông Newsom khẳng định, ngành công nghiệp xe điện là một ngành công nghiệp và cơ hội trị giá hàng ngàn tỷ dollar.

California đã ban hành một số biện pháp khí hậu quyết liệt nhất của quốc gia vào tháng trước (09/2022). Trong kế hoạch chi tiêu của tiểu bang cho năm 2022–2023 có 54 tỷ USD cho các chương trình và quy định mới về năng lượng sạch. Hồi tháng Tám, tiểu bang cũng đã quyết định loại bỏ dần việc bán xe hơi chạy bằng xăng mới vào năm 2035.

Trong khi đó, người tiêu dùng California đã chứng kiến ​​mức tăng giá xăng kỷ lục trong năm nay và tháng trước đã được yêu cầu cắt giảm việc sử dụng điện của họ khi tiểu bang phải chật vật để giữ cho đèn sáng trong đợt nắng nóng kéo dài. Các nhà lập pháp cũng đã quyết định vào mùa hè này là sẽ kéo dài tuổi thọ của nhà máy điện hạt nhân cuối cùng của tiểu bang để tránh tình trạng mất điện trong tương lai.

Giá nhiên liệu dự kiến ​​sẽ tiếp tục leo thang sau thông báo ngày 05/10 của Tổ chức Các nước Xuất cảng Dầu mỏ (OPEC), một tổ chức gồm 23 quốc gia nhóm họp để quyết định lượng dầu thô sẽ bán trên thị trường thế giới. OPEC có kế hoạch cắt giảm sản lượng toàn cầu 2 triệu thùng/ngày. California nhận được hơn một nửa nguồn cung cấp dầu từ ngoại quốc.

Ông Newsom cho biết đây là bằng chứng thêm về lý do tại sao Bờ Tây cần thống trị ngành năng lượng xanh.

“Chúng ta sẽ không nhượng ngành đó cho các khu vực pháp lý khác, các khu vực khác của đất nước này cũng như toàn cầu,” ông Newsom nói. “Chúng ta muốn thống trị ngành đó.”

Ông Newsom cũng kêu gọi một phiên họp đặc biệt của Cơ quan lập pháp Tiểu bang California để “giải quyết lòng tham của các công ty dầu mỏ,” ông viết trên Twitter. “Giá xăng quá cao. Đã đến lúc ban hành thuế lợi tức phụ thu trực tiếp đối với các công ty dầu mỏ đang móc sạch túi quý vị ở trạm xăng.” Phiên họp này dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 05/12.

Một số chuyên gia trong ngành cảnh báo một mức thuế lợi tức phụ thu như vậy có thể gây thêm chi phí cho người tiêu dùng và gây bất ổn cho các doanh nghiệp kinh doanh dầu mỏ.

Lãnh đạo Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện tiểu bang James Gallagher (Cộng Hòa–Thành phố Yuba) đã kêu gọi thống đốc ngay lập tức rút lại đề xướng này.

“Lý do duy nhất khiến Phiên Lập pháp Đặc biệt sẽ được bảo đảm là đình chỉ thuế xăng, giảm phí và các quy định khiến cho xăng ở California đắt hơn rất nhiều, và cho phép tăng sản lượng để giảm giá xăng,” ông Gallagher nói trong một bức thư gửi ông Newsom và ban lãnh đạo Đảng Dân Chủ.

Ông Gallagher trích dẫn một báo cáo cho biết người dân California phải trả nhiều hơn khoảng 2.50 USD cho mỗi gallon so với người tiêu dùng ở các tiểu bang khác, mà theo ông đã đạt mức giá kỷ lục mới, và kêu gọi kiểm toán chi tiêu thuế xăng của tiểu bang.

Khu vực Duyên hải Thái Bình Dương là nơi sinh sống của khoảng 57 triệu người, tạo ra khoảng 3.5 ngàn tỷ USD mỗi năm cho hàng hóa và dịch vụ. Bản hợp tác khí hậu cũng đại diện cho các thành phố Vancouver, Seattle, Portland, San Francisco, Oakland, và Los Angeles.

Các nhà lãnh đạo đã gặp nhau để ký thỏa thuận tại đỉnh Presidio Tunnel của San Francisco, một công viên mới mở tại một căn cứ quân sự cũ nhìn ra vịnh.

Thống đốc Washington Jay Inslee cho biết nghị trình khí hậu là chiến lược phát triển kinh tế tốt nhất. Ông nói, chiến lược tốt nhất trong tương lai là đưa mọi người vào việc chế tạo pin lithium-silicon để lưu trữ năng lượng tái tạo và pin quang năng.

“Chúng ta đã nhìn thấy, chúng ta đã ngửi thấy, chúng ta đã phải hứng chịu làn khói đó,” ông Inslee nói. “Chúng tôi hiểu những gì làn khói đó đang làm đối với cộng đồng của chúng tôi. Chúng tôi hiểu những gì nó đang làm đối với sức khỏe của con em chúng tôi. Chúng tôi hiểu rõ bất lợi kinh tế của nó đối với nền kinh tế của chúng tôi.”

Thống đốc Oregon Kate Brown, người không thể tái tranh cử vì giới hạn nhiệm kỳ, cho biết liên minh có thể dẫn đầu quốc gia trong hành động vì khí hậu.

“Chúng tôi hoàn toàn có thể tạo ra sự thay đổi,” bà Brown nói. “Bờ Tây, bờ biển bên trái, bờ biển đẹp nhất – quý vị muốn gọi chúng tôi là gì cũng được. Chúng tôi có thể lãnh đạo quốc gia.”

Oregon có kế hoạch chuyển đổi sang năng lượng sạch 100% vào năm 2041, vốn là mục tiêu tham vọng nhất trong cả nước.

Cuộc đua thống đốc năm nay ở Oregon có thể quyết định liệu các chính sách của bà Brown có được duy trì hay không. Ứng cử viên Đảng Cộng Hòa Christine Drazan cho vị trí thống đốc, người đã hứa sẽ thu hồi một số lệnh bắt buộc, hơi được ưu ái hơn khi giành chiến thắng trong các cuộc thăm dò mới nhất. Một trong những đối thủ của bà là thành viên Đảng Dân Chủ Tina Kotek, chủ tịch Hạ viện tiểu bang, người đã đóng vai trò hàng đầu trong việc thông qua nhiều chính sách khí hậu của Oregon.

Thủ hiến British Columbia John Horgan cho biết những đám cháy chưa từng có đã quét sạch các thành phố trong khi các đợt nắng nóng ảnh hưởng sâu sắc đến người dân.

Tuy nhiên, báo cáo theo mùa vừa được công bố của Cơ quan Phòng chống Cháy rừng British Columbia cho biết khu vực này đã trải qua các vụ cháy và thiệt hại ở mức thấp hơn mức trung bình vào năm 2022. Cơ quan này đã phải yêu cầu một số người đi di tản nhưng không có thành phố nào bị thiệt hại nghiêm trọng do cháy rừng.

“Để giải quyết những thách thức đó, chúng ta phải hợp tác, chúng ta phải làm việc cùng nhau,” ông Horgan nói.

Khu vực này đã áp dụng các tiêu chuẩn nhiên liệu carbon thấp và trang bị thêm cho các tòa nhà bằng năng lượng sạch. Họ cũng đã đầu tư vào thủy điện, ông nói thêm.

“British Columbia được may mắn với lượng thủy điện dồi dào, tất nhiên, đã tàn phá các thung lũng hoàn chỉnh và dân cư di dời khi chúng được xây dựng,” ông Horgan nói. “Nhưng bây giờ, 50 hoặc 60 năm sau, năng lượng xanh, sạch sẽ là xương sống của tất cả các giải pháp thay thế mà chúng tôi đang đưa ra phía trước — có thể là phong năng, quang năng, và các công nghệ khác.”

Ông Horgan cho biết tỉnh bang British Columbia rất vui được chia sẻ điều đó với Hoa Kỳ và thế giới.

Ông Horgan nói: “Đó là sự đổi mới, làm việc với mọi người từ khắp năm châu, sẽ đưa chúng ta đến nơi chúng ta cần đến.”