Các tình huống chiến tranh: Cuộc chiến về não bộ

Nicole James

Theo ông Nathan Beauchamp-Mustafaga, một chuyên gia về Trung Quốc tại Rand Corporation, cuộc chiến não bộ đang nhanh chóng trở thành hiện thực, với việc Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) dẫn đầu nhiệm vụ “định hình hoặc thậm chí kiểm soát tư duy nhận thức và khả năng ra quyết định của kẻ thù.”

Ông Beauchamp-Mustafaga lập luận rằng chiến tranh từ trên bộ, trên biển, và trên không đang tiến vào “lãnh địa của tâm trí con người”, với việc ngành khoa học não bộ quân sự (military brain science, MBS) hiện đang tìm cách tấn công não của những người tham chiến, khiến họ trở nên không thể tấn công.

Hiện tại MBS có nhiều dạng khác nhau, gồm vũ khí hóa học, tác nhân sinh học, và năng lượng định hướng.

Theo ông James Giordano, giáo sư tại khoa thần kinh học và hóa sinh tại Trung tâm Y tế Đại học Georgetown kiêm giám đốc Chương trình Nghiên cứu Đạo đức Thần kinh tại Trung tâm Đạo đức Sinh học Lâm sàng Pellegrino, những vũ khí này có thể làm xáo trộn các tế bào đơn lẻ cho đến toàn xã hội.

Ông Giordano nêu ra Hội chứng Havana như một ví dụ có thể đúng về một loại vũ khí năng lượng định hướng. Hội chứng Havana là một tập hợp các triệu chứng y tế không giải thích được mà nhân viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ gặp phải lần đầu tiên ở Cuba hồi đầu năm 2016. 

Vũ khí Năng lượng Định hướng sử dụng năng lượng điện từ tương tự các đồ dùng như lò vi sóng, nhưng với công suất cao hơn nhiều. Các loại vũ khí này gồm các laser năng lượng cao, vũ khí vi sóng công suất cao, và vũ khí sóng milimet.

Chính phủ Hoa Kỳ chưa từng xác nhận bất kỳ trường hợp nào liên quan đến tổn thương não của nhân viên tình báo và ngoại giao Hoa Kỳ ở ngoại quốc là do các thế lực ngoại quốc gây ra. Theo tờ Washington Times, các trường hợp báo cáo đã được ghi nhận ở Trung Quốc, Cuba, Nga, Ba Lan, Georgia, Serbia, Việt Nam, Ấn Độ, Colombia, Pháp, Thụy Sĩ, và Đài Loan.

Tuy nhiên, MBS cũng đứng đầu danh sách đầu tư cho các nhà khoa học do Quỹ Khoa học Tự nhiên Quốc gia Trung Quốc viện trợ, và nghiên cứu gần đây cho thấy các học giả Trung Quốc đang trên đà thâm nhập vào lĩnh vực mới này.

Trong một bài nghiên cứu được công bố của hai nhà nghiên cứu Kim Hải (Hai Jin) và Hầu Lập Quân (Li-Jun Hou) từ Khoa Phẫu thuật Thần kinh của Bệnh viện Trường Chinh (Changzheng) ở Thượng Hải và nhà nghiên cứu Vương Chính Quốc (Zheng-Guo Wang) từ Đại học Quân Y ở Trùng Khánh, họ lập luận rằng “tổn thương não, can thiệp vào não, và tăng cường não có thể mang đến một loạt thay đổi cơ bản đối với khái niệm chiến đấu và phương pháp chiến đấu, tạo ra một phong cách chiến đấu “chiến tranh não bộ” hoàn toàn mới và tái định nghĩa chiến trường.”

Họ thảo luận về khả năng phát triển nhiều loại vũ khí can thiệp vào các mô não để gây mất trí hoặc tạo ra sự sợ hãi và trầm cảm thông qua nhiều loại âm thanh, cũng như tạo ra các chiến thuật tâm lý để thúc đẩy đầu hàng tự nguyện.  

Kiểm soát tâm trí trong chiến tranh

Một báo cáo của Hoa Kỳ được đăng trên trang Sáng kiến Đe dọa sinh học của Trung Cộng có nhan đề “Liệt kê, Nhắm mục tiêu và Đánh sập chương trình Tấn công Thần kinh của Đảng Cộng sản Trung Quốc” tiết lộ rằng Trung Quốc đã tạo ra một loại vũ khí tấn công thần kinh mới để gây ra các vấn đề về thần kinh và gây gián đoạn tâm trí của các binh sĩ.

Vào cuối những năm 1990, Trung Quốc đã đưa ra chiến lược chiến tranh không tiếp xúc và vào năm 2014, chiến lược ba tác chiến của họ đã được phát triển. Chiến lược này đã sử dụng các chiến thuật chiến tranh tâm lý, truyền thông, và pháp lý để thao túng ý chí của người dân, kiểm soát dư luận, và sử dụng các cuộc chiến pháp lý để đạt được mục tiêu của mình.

Một ví dụ về điều này đã được nhìn thấy trong chiến thuật chiến lược Biển Đông, gồm tuyên bố quyền sở hữu các vùng lãnh thổ tranh chấp, sử dụng tuyên truyền, và thuê mướn trọng tài quốc tế.

Hiện nay Trung Quốc cũng đang tìm cách phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực khoa học não bộ với mục tiêu là đến năm 2030 sẽ trở thành quốc gia dẫn đầu trong lĩnh vực này. Cuba và Trung Quốc cũng đang hợp tác nghiên cứu năm sản phẩm công nghệ thần kinh. 

Theo bà Maria C. Werlau, người đồng sáng lập kiêm Giám đốc của tổ chức tư vấn bất vụ lợi Dự án Xã hội Tự do/Lưu trữ Cuba, từ những năm 1960, Cuba đã có một chương trình chính phủ tập trung vào kiểm soát tâm trí và nghiên cứu thần kinh.

Bà nói: “Các chương trình kiểm soát tâm trí và khoa học thần kinh của Cuba bắt đầu từ những năm 1960 và đã được sử dụng để tra tấn các đối thủ chính trị và tù nhân chiến tranh của Hoa Kỳ tại Việt Nam.” 

“Kể từ những năm 1980, chương trình này đã phát triển các loại thuốc và phương pháp điều trị thần kinh mới bằng cách thực hành thử nghiệm về độ an toàn đáng nghi ngờ, nhưng những thiếu sót về đạo đức và những cáo buộc tội ác đã khiến chương trình này mang tai tiếng.” 

Chính phủ Hoa Kỳ đã cấm mọi hoạt động xuất cảng và chuyển giao cho Học viện Khoa học Quân y Trung Quốc, cũng như các tổ chức khác mà họ tin rằng đang nghiên cứu vũ khí kiểm soát não bộ.

Không biết được Trung Quốc đã đạt được tiến bộ công nghệ nào

Tuy nhiên, ít ai biết được Trung Quốc đã trở nên tân tiến như thế nào trong lĩnh vực MBS. Theo một bài báo của tờ Washington Times hồi năm 2021, ba báo cáo đã nêu ra rằng việc nghiên cứu vũ khí não bộ của Trung Quốc đã được tiến hành một vài năm.

Một trong những báo cáo có tiêu đề “Tương lai của Khái niệm về Uy quyền Quân sự” tuyên bố chiến tranh đã thay đổi trọng tâm từ việc tiêu diệt các nhân lực vật lực sang việc khiến các mục tiêu đó không thể sử dụng được.

Báo cáo viết, “Chiến tranh đã bắt đầu chuyển từ việc theo đuổi việc tiêu diệt thân thể con người sang việc làm tê liệt và kiểm soát đối thủ.” 

Hiện tại, ở những nơi khác trên thế giới, Giao diện Não bộ – Máy điện toán (BCI) đang được phát triển. BCI là những máy điện toán cho phép binh lính điều khiển các thiết bị hoàn toàn bằng cách suy nghĩ về những gì họ muốn máy móc thực hiện.

Hiện tại, nghiên cứu đang xem xét làm thế nào để những thiết bị nhỏ bé này có thể đi vào máu của một quân nhân và sau đó được nam châm dẫn đường đến các vùng não cụ thể. Suy nghĩ của người lính tiến hành theo giả thuyết để điều khiển hệ thống vũ khí cách xa hàng ngàn dặm.

Công ty Neuralink của ông Elon Musk đã thiết kế một BCI có tên gọi Link nhằm hỗ trợ những người khuyết tật.

Theo ông Musk, thiết bị Neuralink đã được thiết kế để điều trị các tình trạng như mù lòa, tê liệt, và trầm cảm. Mặc dù Neuralink đã phát hành một video hồi năm 2021 cho thấy một con khỉ đang gõ máy điện toán do lệnh truyền từ  xa, nhưng họ vẫn còn một chặng đường dài để cho ra đời một sản phẩm được phát triển hoàn chỉnh.