Các vụ kiện cáo buộc Instagram gây hại cho sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên

JACKSON ELLIOTT 

Theo lời các vụ kiện mới chống lại Instagram, thì một số sản phẩm gây nghiện bắt nguồn từ những chiếc màn hình chứ không phải từ ống chích.

Như đã nêu trong các tài liệu của người tố cáo, thì Meta, công ty mẹ của Instagram trong nhiều năm đã biết rằng mạng lưới của họ đã gây ra chứng nghiện làm tổn hại đến sức khỏe tâm thần của trẻ em.

Vụ kiện của tám người dùng Instagram ở độ tuổi thanh thiếu niên trong đó có cô Laura Ashman, cô Chesapeake Dowdy, và cô Brianna Perez yêu cầu bồi thường thiệt hại dựa trên cáo buộc rằng Instagram đã thờ ơ và che giấu các rủi ro về an toàn. Ba người được nêu tên này nói rằng họ đã bắt đầu sử dụng Instagram từ hồi 13 tuổi hoặc trước đó.

Công ty luật Motley Rice đã kiến nghị lên các tòa án của California kết hợp những vụ kiện này lại vì chúng có những khiếu nại giống nhau.

Theo đơn kiện được đệ trình lên Tòa Thượng thẩm California và cho Quận San Mateo, thì ảnh hưởng gây nghiện của Instagram đối với thanh thiếu niên giống như chứng nghiện ma túy nặng.

Theo lời các đơn kiện, cảm giác thèm ăn không thể kiểm soát, thay đổi giờ ngủ, tự làm hại bản thân, chán ăn, lo lắng, và tự tử đều bắt nguồn từ việc sử dụng ứng dụng mạng xã hội này.

“Không gì trong số đó là ngẫu nhiên cả. Đây là một mô thức mà Instagram hiểu được vì họ đã nghiên cứu nó. Và đó cũng là một mô thức mà họ đã chọn cách lờ đi bởi vì họ làm như vậy là vì lợi ích của bản thân,” ông Previn Warren, một đối tác của Motley Rice, cho biết.

Ứng dụng thao túng sức khỏe tâm thần

Các đơn kiện nói rằng, cô Ashman, cô Dowdy, và cô Perez đã chứng kiến việc nghiện Instagram đã phá hủy sức khỏe tâm thần của mình.

Cả ba người họ đều bắt đầu sử dụng ứng dụng từ khi 12 tuổi hoặc trước đó. Kể từ đó, câu chuyện của họ rơi vào vòng xoáy thảm khốc, theo lời đơn kiện.

Cô Ashman nói trong đơn kiện của mình rằng cô phát hiện ra mình đã bị nghiện ứng dụng này. Cô dành đến 10 giờ mỗi ngày để lướt xem các bài đăng trên Instagram. Vì dành quá nhiều thời gian cho ứng dụng này, nên cô đã trốn học, bị chứng rối loạn ăn uống, tự làm hại bản thân, và đã cố gắng tự tử ba lần, đơn kiện của cô nêu rõ.

Điểm số của cô xuống dốc nhanh chóng, và cô đã chiến đấu với gia đình khi họ cố ngăn cô dùng điện thoại, đơn kiện cho biết.

“Ở thời điểm hiện tại, cô Laura mang trên mình những vết sẹo ở trên cánh tay và chân do hành động tự làm hại mình. Khi đang học năm thứ nhất đại học, Laura đã cố gắng tự kết liễu cuộc đời mình; đây là lần đầu tiên trong số ba lần thử như vậy,” đơn kiện viết.

Cô Dowdy và cô Perez cũng có những câu chuyện tương tự liên quan đến chứng nghiện ngập, rối loạn ăn uống, trầm cảm, cũng như điều trị tâm thần và tâm lý sâu rộng.

Đơn kiện của cô Perez yêu cầu ông Mark Zuckerberg, đồng sáng lập kiêm CEO của Nền tảng Meta, trước đây gọi là Facebook, công ty mẹ của Instagram, phải chịu trách nhiệm.

Đơn kiện của cô Perez viết, “Phương châm của ông Zuckerberg là ‘tiến nhanh và phá vỡ mọi thứ’. Như chứng minh dưới đây, ông ta và các công ty của ông ta đã thành công trong việc phá vỡ tuổi thơ của cô gái trẻ này.”

Đơn kiện cáo buộc rằng theo các tài liệu nội bộ, thì Meta biết Instagram gây ra những ảnh hưởng này đối với thanh thiếu niên.

Đơn kiện của cô Ashland viết, “Các Bị Đơn che giấu sự thật rằng, theo các nghiên cứu nội bộ của họ, Instagram ‘làm cho các vấn đề về hình ảnh cơ thể trở nên tồi tệ hơn đối với một trong ba cô gái tuổi teen’ và ‘kết quả sức khỏe tâm thần liên quan đến điều này có thể trở nên nghiêm trọng’. Hơn nữa, Bị Đơn từ lâu đã hiểu được rằng sản phẩm của họ có sức mạnh trong việc thao túng sức khỏe tâm thần của người dùng.”

Các đơn kiện trên đưa ra hàng chục trang mô tả cách Instagram thiết kế một trang web biến chứng nghiện ngập thành lợi nhuận, biết về tác hại của nó, nhưng vấn tiếp thị nó cho thanh thiếu niên. Nghiên cứu này bao gồm cả các tài liệu của người tố giác do cô Frances Haugen, một nhân viên của Meta cung cấp và nghiên cứu khoa học.

Suy nghĩ của thanh thiếu niên

Theo các đơn kiện trên, thì các tác hại của Instagram bắt đầu từ não bộ. Bộ não của thanh thiếu niên không có cùng mức độ kiểm soát xung động, sự trưởng thành về cảm xúc, khả năng phục hồi, và khả năng ra quyết định như của người trưởng thành. Khi các hormone như dopamine làm cho thanh thiếu niên cảm thấy hạnh phúc, họ thường không dừng lại được và đánh giá.

“Do đó, các em rất dễ có cảm giác vật vã sau khi bị trúng dopamine và đặc biệt rất dễ ‘chữa trị’ cơn nghiện ấy bằng cách sử dụng thêm – điều này khiến các em trở thành mục tiêu dễ dàng của một hệ thống dựa trên phần thưởng như Instagram,” đơn kiện cho biết.

Ngoài ra, đơn kiện nói rằng bộ não của thanh thiếu niên phản ứng mạnh mẽ với sự đồng thuận của bạn đồng trang lứa. Là một trang web mạng xã hội, Instagram vận hành dựa trên “các lượt thích” bài đăng từ bạn bè.

Đơn kiện cho hay, “Một số tính năng sản phẩm khác được Instagram sử dụng nhìn chung đều dẫn đến kết quả tiêu cực về sức khỏe tâm thần đối với thanh thiếu niên, một phần vì chúng được thiết kế để khiến nhóm người đó nghiện sản phẩm và một phần vì chúng săn đón mong muốn được công nhận giá trị và nhu cầu so sánh về mặt xã hội của thanh thiếu niên.”

Các thông báo của Instagram, cách hệ thống nhắn tin của ứng dụng này hoạt động, cách dòng tin của nó biến mất ngay sau khi rời khỏi ứng dụng, và cách thiết kế của dòng tin, đều nhằm mục đích kéo người dùng trở lại ứng dụng, các đơn kiện cáo buộc.

Tất cả các tính năng này kéo thanh thiếu niên quay trở lại dùng ứng dụng và khuyến khích họ cuộn xuống dòng tin của mình càng lâu càng tốt, đơn kiện nêu rõ.

“Sự nghiện ngập một phần được thúc đẩy bởi các thuật toán tạo nên sức mạnh cho Instagram, vốn được thiết kế để tạo ra sự thôi thúc phải cuộn xuống xem liên tục trong nhiều giờ cho đến cuối,” các đơn kiện viết.

Các nhà thiết kế của Instagram hiểu những điều này – khi thiết kế một trang web sử dụng những chiến thuật này để kiếm tiền, các đơn kiện lập luận.

Ông Warren nói, nếu các công ty mạng xã hội có thể giữ chân thanh thiếu niên, thì họ có thể có được sự phát triển lâu dài.

Ông nói: “Họ đã làm việc rất chăm chỉ để xây dựng một lượng lớn giới trẻ tham gia vào nền tảng này vì đó là cách chắc chắn nhất để phát triển cơ sở người dùng của họ, và nếu cơ sở người dùng này tăng lên, thì doanh thu quảng cáo của họ cũng tăng lên.

Ông lưu ý rằng tuyên bố này đến từ nghiên cứu của chính Instagram.

Ứng dụng gây nghiện

Theo đơn kiện trên, Instagram đã lợi dụng tính dễ bị tổn thương của não bộ để khuyến khích sự nghiện ngập. Các nhà thiết kế đã tạo ra tính năng cuộn xuống để xem của Instagram nhằm mang đến những tin tức đầy hứng thú mà người dùng không thể đoán trước.

Theo các nhà nghiên cứu, những phần thưởng không thể đoán trước hấp dẫn và dễ gây nghiện hơn những phần thưởng có thể đoán trước.

“Dòng cuộn tin vô hạn góp phần vào tính gây nghiện của Instagram bằng cách cung cấp cho người dùng một luồng kích thích vô tận có thể kích hoạt dopamine, giữ chân họ sử dụng sản phẩm, khiến chọ ngày càng nghiện nặng hơn,” đơn kiện nêu rõ.

Các nhà nghiên cứu đã làm cho Instagram trở thành một ứng dụng gây nghiện, bởi vì thời gian dành cho ứng dụng nhiều hơn đồng nghĩa với việc thu được nhiều tiền quảng cáo hơn.

“Mục tiêu là để thúc đẩy ‘sự tiếp xúc’ nhiều hơn nữa, nghĩa là nhiều lượt xem quảng cáo hơn và nhiều doanh thu hơn cho Bị Đơn,” các đơn kiện viết.

Các đơn kiện cho rằng việc tập trung vào phong cách sống và hình ảnh của Instagram khiến ứng dụng này trở nên tồi tệ hơn các ứng dụng gây nghiện khác.

Người tố cáo Frances Haugen trình bày trước Quốc hội hồi tháng 10/2021, “Nghiên cứu riêng của Facebook cho biết Instagram thực sự tệ hơn rất nhiều so với TikTok hay Snapchat hay Reddit, bởi vì TikTok là để làm những điều thú vị với bạn bè của quý vị. Snapchat là về khuôn mặt và gia tăng tính thực tế. Reddit thì mơ hồ về ý tưởng. Nhưng Instagram là về cơ thể và so sánh lối sống.”

Ông Warren nói, ứng dụng tập trung vào hình ảnh của Instagram làm sai lệch nhận thức của thanh thiếu niên về cơ thể của họ. Khi thanh thiếu niên sử dụng quá mức các bộ lọc chỉnh ảnh, thì điều đó có thể làm hỏng khả năng nhìn nhận con người thật của họ.

“Tôi thậm chí không biết mình trông như thế nào nữa,” ông nhớ lại một phụ nữ trẻ nghiện Instagram đã nói với ông.

Ông Warren nói, tổn thương tinh thần này dẫn đến chứng chán nản cơ thể, khi mà thanh thiếu niên tưởng tượng mình bị thừa cân hoặc xấu xí. Ông nói thêm rằng, trong một số trường hợp, nó có thể dẫn đến chứng phiền muộn về giới tính (cảm thấy không thoải mái về cấu tạo cơ thể của mình).

Ông Warren cho hay: “Tình trạng mặc cảm về cơ thể mà họ đang gặp phải là điều vô cùng đáng lo ngại.”

Chịu trách nhiệm cho các tài khoản là thanh thiếu niên

Ông Warren cho biết những vụ kiện đầu tiên này có thể sẽ là khởi đầu của một loạt các đơn kiện có cùng khiếu nại với một bên.

Khoảng 9% trong số 1.3 tỷ người dùng Instagram dưới 17 tuổi, tức là khoảng 117 triệu người dùng ở tuổi teen.

Vụ kiện hội đồng cho phép nhiều người cùng kiện một công ty về những tổn hại nghiêm trọng bởi những lý do giống nhau. Tuy nhiên, mỗi đơn kiện được đệ trình riêng lẻ.

Ông Warren nói: “Vào lúc nào đó, hệ thống tòa án sẽ kết hợp những đơn kiện đó và cho phép áp dụng một phương thức hiệu quả.”

Ông nói thêm rằng, hiện tại, ông không thể đoán được rằng các nguyên đơn có thể đưa ra phán quyết cao như thế nào, nếu họ chiến thắng.

Trong các vụ kiện liên quan đến việc làm, đôi khi mọi người có thể nhận được hơn 100,000 USD tiền bồi thường cho tổn thương tâm lý.

Ông Warren so sánh trường hợp này với các vụ kiện chống lại ngành công nghiệp thuốc lá vì các sản phẩm có hại.

“Các tòa án không nên giải quyết sản phẩm này khác với việc họ giải quyết thuốc lá, thuốc lá điện tử, opioid, hoặc bất cứ thứ gì,” ông nói. “Đây là một sản phẩm nguy hiểm có tác động hóa học lên não bộ của những người trẻ tuổi, và không thích hợp khi nó tự nhiên xuất hiện trên một chiếc điện thoại thông minh.”

The Epoch Times đã liên lạc với Meta, nhưng không nhận được phản hồi.