California đối mặt với mức thâm hụt kỷ lục 68 tỷ USD và ‘tình trạng khẩn cấp về ngân sách tài khóa’ tiềm ẩn

Travis Gillmore

Do “sự sụt giảm nguồn thu nghiêm trọng”, California đang phải đối mặt với thâm hụt ngân sách 68 tỷ USD, và con số này có thể  lên hơn 155 tỷ USD trong năm năm tới, theo dự báo cập nhật gần đây nhất do Văn phòng Phân tích Lập pháp phi đảng phái công bố hôm 07/12. 

Theo báo cáo của văn phòng này, các vấn đề về ngân sách nảy sinh sau khi số tiền thu thuế thu nhập trong tài khóa 2022–2023, kết thúc vào ngày 30/06, giảm 25% so với năm trước đó.

Hơn nữa, các khoản thu thuế thường đến hạn vào tháng Tư đã bị trì hoãn cho đến tháng Mười năm nay do các khoản miễn trừ của liên bang và tiểu bang được đưa ra sau khi các cơn bão mùa đông ảnh hưởng đến tiểu bang này. Việc trì hoãn này đã khiến các quan chức tiểu bang khó xác định quy mô thâm hụt sớm hơn để đề ra các ưu tiên ngân sách phù hợp.

Với mức thâm hụt dự kiến ​​là 68 tỷ USD cho năm tài khóa 2024–2025, cộng với mức thâm hụt hoạt động 30 tỷ USD trong những năm tiếp theo, các nhà lập pháp sẽ cần phải giảm chi tiêu, tăng nguồn thu, hoặc cả hai việc này để lấp đầy khoảng thâm hụt.

Để giải quyết vấn đề này thì cần phải cắt giảm các chương trình, trong đó có các chương trình về giáo dục và các dịch vụ cốt lõi khác. Báo cáo này đã xác định có khoảng 8 tỷ USD nằm trong các phương án chi tiêu tạm thời sẽ được xem xét cắt giảm trong tài khóa 2024–2025.

Các nhà phê bình cho rằng sự gia tăng chi tiêu của tiểu bang này đã góp phần gây ra các vấn đề về ngân sách. 

“Thống đốc Newsom và các nhà lập pháp Đảng Dân Chủ đã biến khoản thặng dư 100 tỷ USD thành khoản thâm hụt 68 tỷ USD chỉ trong 2 năm,” lãnh đạo thiểu số Thượng viện Brian W. Jones (Cộng Hòa–San Diego) cho biết trong thông cáo báo chí hôm 07/12. “Đáng báo động hơn nữa, dự báo thâm hụt trong 5 năm tới là một con số đáng kinh ngạc 155 tỷ USD, [tất cả] là nhờ những khoản bội chi mà Đảng Dân Chủ đã nhồi nhét vào một số khoản ngân sách gần đây.”

Báo cáo cho thấy sự bất ổn của thị trường tài chính vào năm 2022 và đầu năm 2023 – bao gồm sự bất ổn do việc sụp đổ của Ngân hàng Silicon Valley gây ra – và lãi suất cao hơn là  một phần nguyên nhân.

Theo báo cáo, chi phí đi vay cao hơn đã ghìm chân thị trường địa ốc, vì tiền trả nợ mua nhà trung bình hàng tháng cho những ngôi nhà ở California đã tăng từ $3,500 lên $5,400 trong năm qua.

Các nhà phân tích cho hay: “Nói chung, kinh nghiệm trong vài năm qua cho thấy nền kinh tế và nguồn thu của California đặc biệt nhạy cảm với các hành động của Hệ thống Dự trữ Liên bang.”

Ông Newsom dự kiến ​​​​sẽ công bố đề nghị ngân sách của mình cho tài khóa 2024–2025 trước hạn chót ngày 10/01.