Cẩm nang nuôi dạy con: Ưu tiên tạo niềm vui trong gia đình

PARNELL DONAHUE

Thời gian sinh sống tại tiểu bang Wisconsin, gia đình chúng tôi đã tận dụng thời tiết lạnh giá của tháng Hai bằng cách ra ngoài và nấu ăn trên mặt hồ. Vào ngày Valentine, hồ nước đã được phủ bằng một lớp băng dày khoảng 40 đến 50 cm nên chúng tôi không sợ băng vỡ. Chúng tôi đã mời những gia đình mà chúng tôi quen biết và mượn dụng cụ nướng từ những vị khách này. Mỗi năm, chúng tôi phục vụ từ 12 đến 15 tá bánh mì kẹp thịt.

Đa số họ chưa từng trượt băng trước đây, trong khi một số bạn trẻ thì thành thạo. Người lớn chỉ tận hưởng nắng ấm và xem người khác biểu diễn trượt băng. Những người bạn đến từ Philippines nói rằng mặc dù thời tiết rất lạnh nhưng đó là bữa tiệc tuyệt vời nhất mà họ từng tham dự.

Nói chung, đây là thời khắc tuyệt vời cho tất cả mọi người. Vì sao? Không phải vì thời tiết lạnh giá, hay vì băng tuyết, cũng không phải vì thức ăn. Đó chính là vì tình bạn thân thiết của một nhóm người sẵn sàng đối mặt với thời tiết khắc nghiệt và tận hưởng cuộc sống. 

Nhà giáo dục trẻ em Maria Montessori đã từng nói, “Vui chơi là công việc của trẻ con.” 

Chơi ngoài đồng cỏ, chơi trong tuyết hoặc chơi trong rừng đã được chứng minh là có thể giúp trẻ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý kiểm soát cảm xúc và điều chỉnh hành vi. 

Cha mẹ nào cũng biết rằng vận động là một cách kiểm soát cân nặng hiệu quả. Mô mỡ trong cơ thể được ví như bình xăng trong xe hơi. Bạn lái xe càng nhiều, xăng trong bình càng vơi đi; và bạn vận động càng nhiều, thì lượng mỡ tích tụ trên cơ thể bạn càng ít đi.

Cũng có nhiều người lớn e ngại mùa đông và nghĩ đó là lúc mình nên ngồi trong chiếc ghế bành đung đưa bên lò sưởi và than vãn về thời tiết lạnh giá. Nhưng trẻ em sẽ luôn nghĩ khác. Tại tiểu bang Wisconsin này, chúng tôi thường thấy những đứa trẻ đến trường chỉ với chiếc áo thun, cũng không có áo khoác, và tôi cho rằng các cháu đã không vâng lời mẹ chúng. 

Bạn không cần có một cái hồ cạnh nhà hay giày trượt băng để vui chơi trong mùa đông. Tuyết kia đang tạo ra vô số thiên thần tuyệt vời. Nếu tuyết rơi trên một ngọn đồi, bạn có thể trượt tuyết hoặc đi xe trượt tuyết; bạn thậm chí không cần xe trượt tuyết, chỉ cần lấy một hộp bìa cứng và làm thành xe trượt của riêng bạn. Còn gì thú vị hơn khi bạn tự mình đắp một người tuyết, một pháo đài tuyết, hoặc làm lều tuyết? 

Nhà của chúng tôi ở Brentwood có một ngọn đồi lớn ngay sau nhà. Cứ mỗi lần tuyết rơi, những đứa trẻ hàng xóm háo hức cùng bố mẹ và một vài chú chó sẽ lên đồi kéo xe trượt tuyết, xe trượt băng và các tấm bìa cứng. Ai cũng biết rằng đến tối tuyết sẽ tan gần hết, nhưng điều đó không ngăn được niềm vui.

Không phải mọi thành phố đều có những ngọn đồi phủ đầy tuyết, nhưng sân trượt băng và sân bóng rổ thì ở đâu cũng có. Và mỗi ngày, dù mùa đông hay mùa hè, đều là một ngày tuyệt vời để gia đình bạn đi dã ngoại.

Vào tháng Giêng lạnh giá cũng như tháng Bảy nóng nực, hươu sao, gà tây hoang dã, sóc, và tất cả các loại chim thường xuất hiện ở hầu hết các tiểu bang; vợ tôi, Mary, và tôi đã từng nhìn thấy một con linh miêu đi ngang qua nhà, rồi vài ngày sau, một con cáo đỏ đến thăm sân nhà của chúng tôi. Hãy để mắt và tai của bạn rộng mở để có thể bắt gặp những sinh vật xinh đẹp này bất cứ khi nào bạn ra ngoài, và mỗi phút bạn ra ngoài sẽ đều trở thành một chuyến dã ngoại.

Nếu thực sự may mắn, bạn sẽ có một bộ bách khoa toàn thư với nhiều thông tin về các loài động thực vật bản địa mà bạn nhìn thấy trên đường đi. Nếu không, tìm kiếm trực tuyến cũng có thể hữu ích. Nếu bạn được cha mẹ hoặc ai đó sẵn sàng giải thích về những điều bạn đã khám phá ra thì thật tuyệt vời. Hoạt động dã ngoại sẽ tự nhiên khiến cho việc học trở nên thú vị.

Vận động cơ thể đem lại niềm vui và vô số lợi ích cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Đó là lý do vì sao Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ  AAP và Giải Bóng đá Quốc gia NFL đã kêu gọi trẻ em vận động nhiều hơn. NFL PLAY 60 là chiến dịch chăm sóc sức khỏe và sức khỏe thanh thiếu niên của giải đấu quốc gia, khuyến khích trẻ em vận động thể chất ít nhất 60 phút mỗi ngày. NFL đã cung cấp cho hơn 38 triệu trẻ em các nguồn lực cần thiết để thúc đẩy mức độ hoạt động của trẻ em bằng cách hỗ trợ các chương trình tại hơn 73,000 trường học và xây dựng hơn 265 khu tập thể dục dành cho thanh thiếu niên trên khắp nước Mỹ. Trang web NFL 60 (NFL.com/causes/play60/) sẽ cung cấp cho bạn thông tin rất cần thiết.

Vì trẻ em dành phần lớn thời gian ở trường nên nhà trường có trách nhiệm khuyến khích hoạt động thể chất và dành thời gian cho trẻ vui chơi. Theo cựu giáo sư tiểu bang Georgia Olga Jarrett, “Có một giả định rằng nếu bạn để trẻ em học lâu hơn, chúng sẽ học được nhiều hơn. Thật là sai lầm.”

Giáo sư Jarrett giải thích rằng không có nghiên cứu nào ủng hộ quan điểm cho rằng điểm thi tăng lên bằng cách giữ trẻ trong lớp lâu hơn, nhưng có rất nhiều bằng chứng cho thấy giờ giải lao đem lại nhiều lợi ích cho trẻ em về mặt nhận thức, cảm xúc xã hội và thể chất. Nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em có thời gian vui chơi sẽ được cải thiện trí nhớ, có khả năng tập trung chú ý hơn, kỹ năng lãnh đạo và đàm phán tốt hơn, đồng thời giải quyết xung đột cũng tốt hơn.

Vì những hướng dẫn sai lầm mà nhiều trường học không còn tổ chức giờ giải lao. Nếu trường học của con bạn không có, hãy quy tụ bạn bè của bạn và đến thăm hiệu trưởng, giám đốc, và hội đồng nhà trường. Nếu họ không muốn tổ chức giờ giải lao cho học sinh, bạn hãy tìm một trường học khác hoặc cho con bạn trải nghiệm giáo dục tại gia (homeschooling).

Chúng ta có thể viết lại một câu ngạn ngữ như sau: Gia đình dành nhiều thời gian vui chơi cùng nhau sẽ càng yêu thương nhau hơn. Vui chơi có thể là chất keo gắn kết các thành viên trong gia đình. Cha mẹ sẽ là người quản trò, còn con cái thì học được cách tôn trọng lẫn nhau cũng như tôn trọng cha mẹ. Các con cũng học được cách tuân theo những quy tắc của cuộc chơi và những hậu quả nếu phá vỡ một nguyên tắc, dù là đơn giản. 

Một điều thú vị rằng hầu như người lớn và trẻ em đều yêu thích những thứ liên quan đến hoạt động như các trò chơi thể thao. Còn trò chơi đố chữ, đóng kịch, đắp người tuyết, làm nhà trên cây và làm xe đua mô hình đều đòi hỏi trí tưởng tượng và óc sáng tạo cũng như hoạt động thể chất. Trẻ em học cách suy nghĩ, cách giao tiếp, cách phối hợp và giữ gìn sức khỏe về tinh thần và thể chất thông qua những hoạt động vui chơi.

Người lớn không nhất thiết phải giám sát mọi trò chơi của con cái. Các bé cũng nên học chơi với bạn bè trang lứa một cách độc lập. Từ đó các em sẽ học được kỹ năng lãnh đạo và làm việc theo nhóm, thậm chí sẽ tự mình sáng tác ra những trò chơi với những quy tắc thắng thua của riêng mình. Các bé sẽ tìm ra những điểm khác biệt của bản thân và phát triển khả năng hòa hoãn và bảo vệ quan điểm nếu cần thiết.

Hãy tận hưởng cuộc sống gia đình của bạn, hãy vui chơi với con trẻ, và Chúa sẽ tiếp tục ban phước lành cho bạn và gia đình của bạn.

Tiến sĩ Parnell Donahue là một bác sĩ nhi khoa, cựu chiến binh, tác giả của bốn quyển sách, blog ParentingWithDrPar.com, và là người dẫn chương trình “Parenting Matters” (Cẩm nang nuôi dạy con) của đài WBOU. Ông và vợ mình, bà Mary, có bốn người con trưởng thành, tất cả đều có học vị Tiến sĩ, hai trong số đó cũng là bác sĩ. Quý vị có thể liên lạc với ông qua trang Parenting-Matters.com.