Canada: Thủ tướng Trudeau thu hồi Đạo luật về Các trường hợp Khẩn cấp

Hôm 23/02, Thủ tướng Justin Trudeau đã thông báo rằng ông sẽ thu hồi việc sử dụng Đạo luật về Các trường hợp Khẩn cấp, cho biết tình hình đã không còn là tình trạng khẩn cấp nữa.

Thủ tướng Trudeau ngay từ đầu đã bảo vệ việc viện dẫn đạo luật này, nói rằng “Đó là điều cần thiết và có trách nhiệm phải làm” và có bằng chứng cho thấy các cá nhân muốn “phá hoại và thậm chí làm tổn hại đến nền dân chủ của Canada”.

Ông đã ra thông báo này trong một cuộc họp báo ở Ottawa hôm 23/02 khi Thượng viện đang tranh luận về việc có nên xác nhận quyết định của chính phủ về việc viện dẫn đạo luật này hay không. Hạ viện hôm 21/02 đã thông qua một kiến ​​nghị bằng một cuộc bỏ phiếu theo quan điểm đảng phái để thông qua các biện pháp trong đạo luật.

Thủ tướng Trudeau đã viện dẫn đạo luật này hôm 14/02 để ứng phó với các cuộc biểu tình và chặn đường, tuyên bố tình trạng khẩn cấp về trật tự công cộng.

Việc áp dụng đạo luật này đã cấp cho chính phủ liên bang quyền phong tỏa tài khoản ngân hàng của người biểu tình và những người ủng hộ mà không cần lệnh của tòa án, cũng như khả năng buộc các công ty kéo xe phải đưa xe tải đậu ở trung tâm thành phố Ottawa ra khỏi đó kể từ ngày 29/01 – điều mà họ đã từ chối làm trước đó. 

Mặc dù hủy bỏ đạo luật, nhưng ông Trudeau cho biết một ủy ban quốc hội vẫn sẽ được thành lập để xem xét tuyên bố tình trạng khẩn cấp. Một cuộc điều tra cũng sẽ được thiết lập trong vòng 60 ngày để xem xét điều gì đã xảy ra, theo quy chế của đạo luật.

Ông Trudeau nói: “Điều quan trọng là chúng ta phải hiểu đầy đủ hơn về điều gì đã dẫn đến việc coi thường luật pháp và sự đe dọa cho nền dân chủ của chúng ta. Chúng tôi cần bảo đảm các thể chế của chúng ta được chuẩn bị và sẵn sàng trong tương lai.”

Mục tiêu của Đoàn Xe Tự Do xuyên quốc gia là yêu cầu dỡ bỏ tất cả các quy định bắt buộc và hạn chế về COVID-19. Ban đầu, đoàn xe được khởi xướng bởi các tài xế xe tải phản đối các quy định bắt buộc chích ngừa của chính phủ liên bang vào giữa tháng Một đối với những tài xế xe tải đi qua biên giới Hoa Kỳ.

Khi các cuộc biểu tình loang rộng hơn với các cuộc chặn đường tại một số cửa khẩu biên giới Canada–Hoa Kỳ, làn sóng các ca nhiễm Omicron đang rút dần và các tỉnh bắt đầu dỡ bỏ các hạn chế, chẳng hạn như loại bỏ giấy thông hành vaccine.

Trước khi Đạo luật về các trường hợp khẩn cấp được ban hành, tuyến đường biên giới Canada–Hoa Kỳ nhộn nhịp nhất – tại Cầu Ambassador nối Windsor, Ont. với Detroit, Mich. – đã mở cửa trở lại ngày 14/02 sau khi bị phong tỏa khoảng một tuần và sau khi cảnh sát bắt giữ để giải tỏa khu vực

Các cuộc phong tỏa tại các cửa khẩu biên giới ở B.C. (British of Columbia) và Alberta cũng kết thúc ngay sau đó, và cuộc biểu tình lớn duy nhất còn lại là ở Ottawa.

Cảnh sát đã giải tán tất cả những người biểu tình ra khỏi trung tâm thành phố Ottawa vào cuối tuần 19–20/02, và tiến hành canh giữ khu vực để kiểm soát và ngăn chặn các cuộc biểu tình khác hình thành gần Đồi Quốc hội.

Với việc các tuyến đường bị chặn được giải tỏa khi Đạo luật về Các trường hợp Khẩn cấp được ban hành hoặc ngay sau đó, cuộc biểu tình lớn duy nhất còn lại là ở Ottawa.

Sau khi Ottawa không còn người biểu tình, chính phủ cho biết đạo luật này vẫn cần thiết để bảo đảm các cuộc biểu tình hoặc chặn đường mới sẽ không trở lại, với việc Thủ tướng Trudeau nói rằng các tài xế xe tải đang tái tập trung bên ngoài Ottawa và có ý định tạo thêm các cuộc chặn đường.

Vào ngày 23/02, Thủ tướng Trudeau được hỏi chuyện gì đã thay đổi từ hôm 21/02, khi Hạ viện thông qua kiến ​​nghị, 

Ông Trudeau cho biết, “Sáng nay, với sự tham vấn của các lực lượng cảnh sát và các chuyên gia an ninh khác nhau, chúng tôi đã kết luận rằng những công cụ mà các lực lượng cảnh sát khác nhau của chúng ta có trong trạng thái bình thường là đủ để tiếp tục duy trì luật pháp và trật tự ở đất nước này, sau khi nó đã được khôi phục.”

Ông Trudeau nói rằng các hành vi vi phạm pháp luật trong vòng 10 ngày Đạo luật có hiệu lực sẽ vẫn bị hệ thống tư pháp theo dõi, nhưng các biện pháp như phong tỏa tài khoản ngân hàng hiện đang được dỡ bỏ.

Trước đó vào cùng ngày, Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada (RCMP) đã tuyên bố rằng họ đã liên lạc với các tổ chức tài chính để dỡ bỏ việc phong tỏa các tài khoản.

Thủ tướng Trudeau cho biết các nhà chức trách cần nhiều công cụ hơn để ứng phó với các phong trào được tổ chức qua mạng xã hội.

“Tôi nghĩ rằng có những phản hồi về cách mà cảnh sát các khu vực tài phán địa phương của chúng ta có thể ứng phó với một số mối đe dọa không phổ biến trong những năm qua. Việc những đám đông có động cơ bất thường huy động thông qua mạng xã hội là điều mà chúng ta cần suy nghĩ và bảo đảm rằng họ có các công cụ để có thể quản lý.”

Ông Trudeau cũng đề cập đến sự cần thiết phải ngẫm nghĩ về vai trò của “thông tin sai lệch”, “tin giả”, tiền và ảnh hưởng của ngoại quốc trong “nỗ lực phá hoại hoặc thậm chí gây mất ổn định nền dân chủ của chúng ta.”

Lãnh đạo Đảng Bảo Thủ lâm thời Candice Bergen đã phản ứng trước thông báo này trong một tuyên bố.

Bà nói: “Thông báo hôm nay là bằng chứng cho thấy Thủ tướng đã sai khi viện dẫn Đạo luật về Các trường hợp Khẩn cấp.”

“Không có gì thay đổi giữa thứ Hai [hôm qua, 21/02] và hôm nay ngoài một loạt các mối lo ngại từ công dân Canada, dư luận xấu, và sự chế giễu của quốc tế.”

Bà Bergen nói thêm rằng đảng của bà sẽ tìm kiếm câu trả lời, đặc biệt là liên quan đến việc khi nào chính phủ sẽ công bố kế hoạch của mình để “chấm dứt các quy định bắt buộc và hạn chế phi khoa học.”