Chấp nhận béo phì là một ý tưởng nguy hiểm

Tờ New York Post gần đây đã đưa tin, các nước có tỷ lệ béo phì cao như Anh Quốc có gần 90% trường hợp tử vong do COVID-19, so với các nước ít béo phì hơn như Việt Nam.

Về mặt y học, những người béo phì có nhiều khả năng bị nhiễm COVID-19, mắc bệnh nặng hơn, và có nhiều khả năng truyền virus hơn những người không béo phì. Nhưng đó chỉ là một phần của vấn đề. COVID-19 cũng đã làm gia tăng tình trạng béo phì trên toàn quốc vì lệnh phong tỏa và buộc phải gián đoạn cuộc sống bình thường.

Vào năm 2019 trước khi COVID-19 diễn ra, có hơn 40% người lớn bị béo phì ở Hoa Kỳ theo dữ liệu từ Hệ thống Giám sát các Yếu tố Nguy cơ Hành vi của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC). Một báo cáo năm 2018 của Trung tâm Thống kê Y tế Quốc gia cho thấy cân nặng trung bình của đàn ông Mỹ trong giai đoạn 2015–2016 là 197.9 pound và phụ nữ là 170.6 pound, lần lượt tăng từ 172.2 pound và 144.2 trong những năm 1976–1980. Một số người nói đùa rằng đó là tổng sản phẩm quốc nội của Hoa Kỳ.

Và COVID-19 đã khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn. Một cuộc khảo sát của Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ năm 2020 cho thấy hơn một nửa số người Mỹ trưởng thành được phỏng vấn đã tăng cân trong đại dịch; hai trong số năm người tăng trung bình 29 pound và 10% tăng hơn 50 pound. Rõ ràng, béo phì là một vấn đề có tác động tương hỗ với COVID-19.

Khi người Mỹ hiện có trọng lượng nặng chưa từng thấy, các phong trào chấp nhận cơ thể và béo phì tuyên bố rằng béo phì là tốt; vấn đề duy nhất là sự chấp nhận đó của xã hội là vô trách nhiệm. Chắc chắn mọi người không nên kỳ thị vì không phù hợp với quan niệm thể chất lý tưởng, nhưng béo phì hầu như không phải chỉ về thẩm mỹ. CDC cho biết những người có cân nặng quá mức gặp nguy cơ tử vong cao hơn, tăng huyết áp, cholesterol LDL và triglyceride cao, tiểu đường loại 2, bệnh mạch vành, đột quỵ, bệnh đường mật, thoái hóa khớp, ngưng thở khi ngủ, và nhiều bệnh ung thư. 

Ý tưởng “béo nhưng vừa vặn” đã nổi trội trong những năm gần đây là nguy hiểm và sai sự thật.

Béo phì đang ảnh hưởng đến thanh niên 

Theo Cancer Research UK, béo phì hiện nay đặc biệt nổi bật ở những người thuộc thế hệ Millennials (nhóm người sinh từ 1990 đến 2010), họ đang trở thành thế hệ nặng cân nhất trong lịch sử. Vì vậy, nhiều Millennials hiện đang thừa cân, dường như một hiện tượng “bình thường mới” đã trở thành tiêu chuẩn lý tưởng. Một số người hỏi liệu những thân hình lớn hơn có phải là sự nổi loạn văn hóa chống lại xã hội một cách thẳng thắn như nhuộm tóc xanh, xỏ lưỡi đeo khuyên mắt rắn, và đổi giới tính khác hay không.

Đáng buồn thay, các bệnh ung thư liên quan đến béo phì theo sau tình trạng béo phì ở người trẻ. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ đã đề cập về một nghiên cứu năm 2019 về các bệnh ung thư liên quan đến béo phì xuất hiện trên tạp chí Lancet: “Millennials có nguy cơ bị một số bệnh ung thư cao gấp đôi so với những người Baby Boomers (nhóm người sinh từ 1946 đến 1964) ở cùng độ tuổi.” 

Tỷ lệ mắc bệnh ung thư đa u tủy, đại trực tràng, tử cung, túi mật, thận và tuyến tụy cao hơn ở người lớn từ 25 đến 49 tuổi. Các nhà nghiên cứu viết: “Nguy cơ phát triển ung thư liên quan đến béo phì dường như đang liên tục tăng lên trong các nhóm trẻ hơn ở Hoa Kỳ.

Lý do béo phì và hậu quả

Có những lý do rõ ràng cho sự gia tăng béo phì ở người Mỹ và thanh niên. Thực phẩm nhiều chất béo, chế biến sẵn và việc tiếp thị chưa bao giờ phổ biến hơn thế. “Làm việc tại nhà” thường có nghĩa là “ăn vặt tại nhà” trong thời gian giãn cách xã hội kéo dài cả năm. Nhiều trung tâm thể chất đã bị đóng cửa, và “văn hóa màn hình” ít vận động đã lấn át các hoạt động giải trí ngoài trời đối với nhiều người ngay cả trước COVID-19.

Theo CDC, béo phì khiến gần 1/3 số người từ 17 đến 24 không đủ tiêu chuẩn tham gia quân đội Hoa Kỳ; đây là một thực tế chưa được báo cáo đầy đủ. Chi phí chăm sóc y tế liên quan đến béo phì ở Hoa Kỳ khoảng 147 tỷ USD hàng năm.

Không chỉ người nộp thuế và quân đội phải gánh chịu hậu quả. Theo U.S. News & World Report, những người béo phì tiêu nhiều tiền hơn cho việc chăm sóc sức khỏe của họ mỗi năm so với những người có thể trạng bình thường, và có thu nhập thấp hơn theo Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia.

Không nên xấu hổ về tình trạng béo phì; điều này có thể khiến người béo phì không tham gia các cuộc thăm khám và điều trị chăm sóc sức khỏe quan trọng. Nhưng cũng không nên chấp nhận béo phì, đặc biệt là trong giai đoạn COVID-19, khi chỉ xem đó là những thay đổi vô hại về kích cỡ cơ thể hoặc tình trạng không kiểm soát được. Không ai sinh ra đã béo phì và mối liên quan của nó với việc ăn quá nhiều là gần 100%.

Tác giả Martha Rosenberg là cựu copywriter quảng cáo, có kinh nghiệm trong ngành  tiếp thị. Cô Martha đã giảng dạy về các chiến thuật tiếp thị thuốc tại một trường y ở Chicago và là thành viên của cơ quan báo chí FDA. Cuốn sách của cô “Born with a Junk Food Deficiency: How Flaks, Quacks, and Hacks Pimp the Public Health” chỉ ra những điều diễn ra tại hậu trường ngành công nghiệp thực phẩm và dược phẩm.