Chuyên gia: Tại sao Nhật Bản lại xem tình trạng khẩn cấp của Đài Loan là của mình?

JESSICA MAO

Theo một cuộc thăm dò gần đây, hơn 90% người Nhật trưởng thành tin rằng Nhật Bản nên chuẩn bị cho một phản ứng khẩn cấp trong trường hợp Bắc Kinh quyết định xâm lược Đài Loan. 

Theo một cuộc thăm dò từ ngày 27/05 đến 29/05 của hãng thông tấn Nhật Bản Nikkei Asia về vấn đề Nhật Bản nên chuẩn bị như thế nào cho một cuộc xâm lược Đài Loan tiềm tàng từ phía Trung Quốc, 50% số người được hỏi cho rằng Nhật Bản nên làm càng nhiều càng tốt trong phạm vi luật hiện hành; và 41% nói rằng Nhật Bản nên cải thiện khả năng ứng phó của mình, bao gồm cả việc sửa đổi hiến pháp của đất nước khi cần thiết. Tổng cộng hơn 90% cho biết họ tin rằng Nhật Bản cần chuẩn bị trong trường hợp Đài Loan gặp tình trạng khẩn cấp, trong khi 60% cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với việc Nhật Bản có khả năng phản công của riêng mình.

Trong trường hợp xảy ra tình trạng khẩn cấp ở Đài Loan, Nhật Bản có thể thực hiện hành động phù hợp với các quy định của Luật Hòa bình và An ninh – vốn cho phép Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (JSDF) cung cấp các hoạt động hỗ trợ cần thiết trong một tình huống có ảnh hưởng quan trọng đến hòa bình và an ninh của Nhật Bản hoặc đe dọa đến hòa bình và an ninh quốc tế.

Cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng đã công khai bày tỏ sự ủng hộ Đài Loan.

Trong một cuộc gặp qua video hôm 22/03 với bà Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen), Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc, Thủ tướng Abe nói: “Năm ngoái, tại một cuộc hội thảo do một tổ chức cố vấn Đài Loan tổ chức, tôi đã nói rằng nếu Đài Loan gặp bất trắc, thì Nhật Bản cũng gặp bất trắc, và liên minh Nhật–Mỹ cũng gặp bất trắc. Tất nhiên, đây là một cách thể hiện cảm giác cấp bách của riêng tôi, và bản thân tôi cũng ủng hộ khái niệm về một khu vực Ấn Độ Dương–Thái Bình Dương tự do và cởi mở.”

3 lý do Nhật Bản muốn giúp đỡ Đài Loan

Vậy tại sao Nhật Bản lại ủng hộ Đài Loan một cách mạnh mẽ?

Trong một cuộc phỏng vấn với The Epoch Times hôm 01/06, ông Tô Tử Vân (Su Tzu-Yun), một chuyên gia nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Quốc gia Đài Loan, cho biết có ba lý do chính.

Ông Tô cho biết lý do đầu tiên là bảo vệ giá trị chung của nền dân chủ, vì hệ thống dân chủ hiện đang bị chủ nghĩa độc tài Trung Cộng đe dọa, và rõ ràng là Trung Cộng đang cố gắng bành trướng quyền cai trị độc đoán của mình.

Theo ông, Trung Cộng “sử dụng các phương tiện dân chủ để phá hoại nền dân chủ, và sử dụng quyền tự do ngôn luận để phá hoại quyền tự do ngôn luận.”

“Đúng như cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói, Trung Cộng phá hủy thương mại tự do thông qua thương mại tự do; nói cách khác, thông qua cạnh tranh không lành mạnh. Do đó, những hành vi xấu xa này của Trung Cộng đều theo cùng một cách, bất kể là ở khía cạnh kinh tế, chính trị, hay quân sự,” ông nói thêm, đồng thời cho biết rằng Trung Cộng đã xâm nhập vào tất cả các nước dân chủ lớn, bao gồm cả các quốc gia Liên minh Âu Châu, Hoa Kỳ, và Úc.

Ngoài ra, ông Tô cho biết Trung Cộng đang xuất cảng mô hình chuyên chế kỹ thuật số của mình, chẳng hạn như xuất cảng công nghệ giám sát sang một số chế độ quân chủ ở Trung Đông, khiến các quốc gia dân chủ lo ngại.

Ông nói tiếp rằng Trung Cộng hoạt động như một thành viên vô trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Họ muốn phá hủy sự ổn định của xã hội quốc tế dựa trên luật lệ bằng cách tạo ra một bộ quy tắc khác.

Ông Tô cho biết, khi mời Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), ban đầu Hoa Kỳ hy vọng rằng Trung Cộng sẽ tiến hành cải tổ chính trị sau khi đã đạt được nhiều tiến bộ trong phát triển kinh tế. Tuy nhiên, thay vì bước đi trên con đường đúng đắn, Trung Cộng đã đi lệch ngày càng xa khỏi nền dân chủ, gây ra một mối nguy cho nền văn minh nhân loại.

“Theo quan sát của tôi, đây không chỉ đơn thuần là vấn đề Eo biển Đài Loan, cũng không phải là một vấn đề được gọi là tái thống nhất. Vấn đề Eo biển Đài Loan là sự cạnh tranh giữa nền dân chủ và chủ nghĩa độc tài, và đó chính là điểm mấu chốt.”

Theo ông Tô, lý do thứ hai cho thái độ ủng hộ của Nhật Bản đến từ sự suy tính của họ về lợi ích an ninh quốc gia.

Nhật Bản dựa vào tuyến hàng hải đi từ Biển Đông qua vùng biển xung quanh Đài Loan để chở về nước 90% dầu thô và 76% khí đốt tự nhiên. Ông Tô cho biết, họ thậm chí còn phụ thuộc nhiều hơn vào tuyến hàng hải này xét về hoạt động xuất cảng sang Âu Châu.

Ông Tô giải thích thêm, “Đó là lý do vì sao giới tinh hoa chính trị của Nhật Bản tin rằng ‘nếu Đài Loan gặp bất trắc, thì Nhật Bản cũng gặp bất trắc.’ ‘Huyết mạch hàng hải’ của nước này thực sự phụ thuộc vào an ninh của Đài Loan.”

Ông tin rằng chủ nghĩa bành trướng quân sự của Trung Cộng là một lý do khác để Nhật Bản ủng hộ Đài Loan.

Ông Tô nói, Trung Cộng đã trở thành một mối đe dọa thực sự cho hòa bình thế giới, bởi vì đảng này bị ám ảnh với toan tính bành trướng quân sự; họ nghĩ rằng chỉ làm vậy mới bảo đảm được an ninh quốc gia.

Phe dân chủ hiện đã hình thành một liên minh mạnh hơn dưới sự đe dọa của Trung Cộng.

Ông Tô giải thích, “Cuộc xâm lược Ukraine của ông Putin là một phép so sánh rất tốt. Ông ấy đã đạt được một điều mà cả ông Trump lẫn ông Biden đều không làm được – đó là đoàn kết toàn bộ khối NATO.”

Nới lỏng kiểm soát xuất cảng thiết bị quốc phòng

Một bài báo ngày 28/05 từ The Japan Times tiết lộ rằng chính phủ Nhật Bản đang thảo luận về việc nới lỏng hơn nữa các biện pháp kiểm soát xuất cảng thiết bị quốc phòng, với hy vọng tăng cường hợp tác với các đồng minh và tăng cường khả năng răn đe Trung Cộng.

Năm 2014, Nhật Bản đã thiết lập Ba Nguyên tắc về Chuyển giao Công nghệ và Thiết bị Quốc phòng như là bước đầu tiên để nới lỏng lệnh cấm xuất cảng, nhưng việc xuất cảng vũ khí sát thương vẫn bị cấm.

Theo các nguyên tắc này, xuất cảng sang các nước không cùng phát triển vũ khí với Nhật Bản chỉ giới hạn trong các thiết bị phục vụ nhiệm vụ cứu nạn, vận chuyển, cảnh báo, giám sát, và rà phá bom mìn.

Ông Tô nói với The Epoch Times rằng hiện không có hợp tác quân sự trực tiếp giữa Đài Loan và Nhật Bản. Giả định là, đến cuối cùng khi mà Nhật Bản nới lỏng các quy tắc xuất cảng của mình, thì Đài Loan có thể suy tính mua tàu ngầm Nhật Bản.

Ông nói: “Hiệu suất của các tàu ngầm Nhật Bản là tuyệt vời, và chúng sẽ là công cụ phòng thủ rất quan trọng cho Đài Loan khi chiến đấu trong cuộc chiến không đối xứng [với Trung Cộng] này.”

“Loại thứ hai mà Đài Loan xem xét là thiết bị tác chiến điện tử, vì công nghệ điện tử của Nhật Bản cũng rất tân tiến,” ông Tô tiếp tục. “Và có một loại hợp tác khác tương đối dễ đạt được trong ngắn hạn, đó là hợp tác tình báo chiến lược.”

Ông Tô tin rằng Đài Loan và Nhật Bản có thể bắt đầu hợp tác an ninh kinh tế trước, trước khi tiến hành hợp tác quân sự.

Ông giải thích, “Điều này là vì chúng tôi muốn bảo đảm hợp tác song phương được thiết lập trên cơ sở vững chắc và ổn định.”