Chuyên gia: Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường có thể bị mất thực quyền trên cương vị mới

Mary Hong 

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã được xác nhận là người đứng đầu cơ quan giám sát tài chính mới của Trung Quốc – Ủy ban Tài chính Trung ương (CFC) – sau khi chủ trì một cuộc họp tài chính hôm 20/11. Tuy nhiên, một nhà quan sát Trung Quốc suy đoán rằng Phó Thủ tướng Hà Lập Phong (He Lifeng) có thể làm lu mờ quyền lực của ông Lý trong ủy ban này. 

Ông Hà, người được bổ nhiệm làm giám đốc văn phòng Ủy ban Tài chính Trung ương hồi đầu tháng này, cũng là Bí thư Đảng ủy Ủy ban Công tác Tài chính Trung ương.

Theo Tân Hoa Xã, Ủy ban Tài chính Trung ương giám sát lĩnh vực tài chính của đất nước, trong khi Ủy ban Công tác Tài chính Trung ương đảm trách việc thúc đẩy luận điệu hoặc hệ tư tưởng cộng sản của Bắc Kinh.

Hai ủy ban này được thành lập theo kế hoạch của lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình nhằm cải tổ bộ máy của Trung Cộng và thể chế nhà nước. Kế hoạch cải tổ này được công bố hồi tháng Ba.

Để khẳng định uy quyền tuyệt đối của mình đối với Đảng và nhà nước, ông Tập Cận Bình đã cho thực hiện kế hoạch cải tổ này nhằm mục đích phát triển và bảo đảm “sự lãnh đạo của Đảng” bằng cách thành lập một số ủy ban nhằm tạo thuận tiện cho tiến trình “hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa” trong đa dạng các lĩnh vực, như tài chính, khoa học và công nghệ, công tác xã hội, v.v.

Quốc Vụ viện bị gạt sang một bên

Ông Lý và ông Hà đều là thân tín của ông Tập.

Trong cuộc họp đầu tiên với Ủy ban Tài chính Trung ương, ông Lý nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng một quốc gia có nền tài chính vững mạnh.

Chuyên gia về Trung Quốc Vương Hách (Wang He) nói với ấn bản Hoa ngữ của The Epoch Times rằng ông Tập thực hiện công cuộc cải tổ nhằm mục đích tăng cường quyền kiểm soát chính trị của Đảng, và do đó, kế hoạch này đã cắt giảm nhiều chức năng của Quốc Vụ viện, một cơ quan mà từ trước đến nay đóng vai trò là cơ quan hành chính cao nhất, đảm trách việc thực thi pháp luật và giám sát bộ máy hành chính của chính quyền.

Ông nói, “Ông Tập mới là người ra quyết định thực sự của Ủy ban Tài chính Trung ương.”

Với tư cách là giám đốc văn phòng, ông Hà trực tiếp quản lý các công việc cụ thể và có thể “làm cho thực quyền của ông Lý Cường bị lu mờ.”

Ông nói thêm rằng mặc dù ông Hà là cấp dưới của ông Lý nhưng ông Hà có xu hướng nắm quyền kiểm soát việc thực thi các chính sách kinh tế của ông Tập.

Trước đó, ông Hà đảm nhận vai trò lãnh đạo văn phòng Ủy ban Tài chính và Kinh tế Trung ương, cơ quan hoạch định chính sách kinh tế hàng đầu của Đảng, kế nhiệm cựu Phó Thủ tướng Lưu Hạc. Hôm 29/10, Tân Hoa Xã tiết lộ rằng ông Hà đã trở thành ‘tân bá chủ’ trong lĩnh vực kinh tế của ông Tập Cận Bình.

Trước khi nghỉ hưu, ông Lưu Hạc đã phục vụ ông Tập với tư cách là người đóng vai trò chủ chốt trong các cuộc đàm phán thương mại của Bắc Kinh với Hoa Thịnh Đốn dưới thời chính phủ cựu Tổng thống Trump.

Sau khi ông Hà lên tiếp nhận vị trí của ông Lưu, ông đã cử hành phiên đối thoại kinh tế cấp cao Trung Quốc–Pháp với Tham tán Pháp Emmanuel Bonne tại Bắc Kinh vào ngày 29/10. Ông cũng đã tổ chức các cuộc thảo luận với Bộ trưởng Ngân khố Hoa Kỳ Janet Yellen tại San Francisco trước Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á–Thái Bình Dương (APEC).

Tuy nhiên, ông Vương Hách vẫn hoài nghi về năng lực và chuyên môn kinh tế và tài chính của ông Hà. Ông nói, “Ông ấy không có kinh nghiệm. Việc tăng cường kiểm soát và giám sát [của Trung Cộng] có thể dẫn đến rủi ro cao hơn trong lĩnh vực tài chính.”

Theo một cố vấn chính sách nói với Reuters với điều kiện ẩn danh, ông Hà được xem là một quan chức bàn giấy nhiều hơn, “chủ yếu thực hiện” các chính sách của ông Tập.

Trong một bản tin năm 2019 của The New York Times, ông Hà đảm trách một dự án xây dựng lớn – được mệnh danh là “Manhattan của Trung Quốc” – ở Thiên Tân. Ra mắt vào năm 2009, dự án nhằm mục đích thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở miền bắc Trung Quốc. Tuy nhiên, do nền kinh tế trì trệ, nhiều tòa nhà chọc trời vẫn bị bỏ hoang, mười năm sau mà 4/5 diện tích văn phòng vẫn bị bỏ trống.

Theo cổng thông tin Trung Quốc Sina, người dân địa phương hiện gọi dự án Thiên Tân là “thị trấn ma”.

Bản tin có sự đóng góp của Ninh Hải Chung