Chuyện lạ Việt Nam: Ngân hàng nhà nước mất hơn 100 ngàn USD mà không biết !

Hoạt động ngân hàng trên thế giới bắt buộc phải tuân thủ chặt chẽ các quy định về tiền tệ, về giao nhận, vận chuyển tiền mặt; vì thế cướp tiền ngân hàng là chuyện không dễ xảy ra. Thế mà xảy ra chuyện lạ tại Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Hưng Yên, bị mất hơn 100 ngàn USD mà không hề hay biết.

Ngân hàng bị mất hơn 100 ngàn USD mà không biết nguyên nhân

Mấy ngày nay Tòa án tỉnh Hưng Yên đang mở phiên tòa xét xử lại vụ án bị mất hơn 100 ngàn USD tại Ngân hàng nhà nước (NHNN) chi nhánh Hưng Yên từ năm 2015.

Có 6 bị cáo trong vụ án là Nguyễn Thị Lệ – nguyên thủ quỹ, Trịnh Anh Thuân – nguyên nhân viên kiểm ngân, Vũ Viết Thu – nguyên giám đốc, Nguyễn Văn Quê – nguyên giám đốc, Vũ Thị Lộc – nguyên phó giám đốc và Đặng Thị Hằng – nguyên trưởng phòng tiền tệ và kho quỹ NHNN chi nhánh Hưng Yên, họ bị cáo buộc vì thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Chuyện là trong tháng 9-10/2015, NHNN Chi nhánh Hưng Yên phát hiện rất nhiều vụ mất tiền cũ, là tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông của các đợt, trị giá hơn hơn 100,000 USD tiền cũ.

Ngoài ra, từ 2009-2015, NHNN chi nhánh Hưng Yên còn phát hiện kho quỹ mất hơn 20,000 USD loại tiền đủ tiêu chuẩn lưu thông. Như vậy, tổng cộng cả tiền cũ và mới tại NHNN Chi nhánh Hưng Yên đã bị mất là 120,000 USD.

Quy trình tiêu hủy tiền cũ có đủ chặt chẽ?

Tại Việt Nam, tiền mặt lưu thông qua một thời gian sẽ bị rách, cũ nát, hư hỏng – gọi là tiền cũ, tức là “tiền không đủ tiêu chuẩn  lưu thông”. Các ngân hàng thương mại trong tỉnh sẽ gom tiền đó, kiểm đếm đóng gói theo loại tiền với số lượng 1,000 tờ thành 1 bó, rồi nộp về chi nhánh NHNN tỉnh. Sau đó, ngân hàng thương mại rút tiền sẽ nhận tiền mặt mới từ kho của NHNN để chi trả cho khách hàng. Khi NHNN địa phương gom được nhiều tiền cũ thì sẽ chuyển về kho quỹ của NHNN Trung ương để làm thủ tục tiêu hủy “tiền không đủ tiêu chuẩn  lưu thông” này.  

Quy trình tiêu hủy tiền cũ này được quy định rất chặt chẽ, vậy mà năm 2015 kho quỹ của NHNN Trung ương mới phát hiện thiếu gần 100 ngàn USD trong số 50 triệu USD tiền cũ do Chi nhánh NHNN Hưng Yên chuyển về. Được biết, các bó tiền cũ có mệnh giá cao, thường là loại 200,000 VNĐ, 500,000 VNĐ đã bị rút lõi bên trong, nếu chỉ nhìn bằng mắt thường thì sẽ không phát hiện được. Tuy gọi là tiền cũ nhưng tiền đó mang ra thị trường vẫn tiêu được bình thường.

Số tiền bị rút lõi này nếu là loại mệnh giá 200,000 VNĐ sẽ tương đương 10 bao tải tiền, là một khối lượng rất lớn. Trong khi tại các kho tiền đều có camera giám sát theo dõi, đều có người giám sát, mỗi lần mở đóng kho quỹ tiền đều phải có 3 người, vậy mà vẫn mất được tiền thì mới là chuyện lạ!

Còn lạ kỳ hơn nữa là đến nay cơ quan điều tra vẫn không xác định được nguyên nhân mất tiền, mất ở khâu nào, ai lấy. Vì thế tất cả 6 bị cáo bị bắt trong vụ việc này chỉ bị tội thiếu trách nhiệm gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của nhà nước.

Dưới con mắt các chuyên gia tiền tệ thì câu chuyện này khiến họ liên tưởng đến hoạt động ngân hàng thời còn rất thô sơ của thế kỷ trước. Điều này sẽ ảnh hưởng không ít đến lòng tin của người gửi tiền vào ngân hàng.

Vấn đề ở đây xét cho cùng đó là cần phải nâng cao đạo đức nghề nghiệp và lương tri con người khi làm việc ở những nơi mà hàng ngày tiếp xúc với tiền bạc, để tránh những mất mát đáng tiếc thế này.