Có gì trong thỏa thuận mức trần nợ và ai sẽ hưởng lợi
Lawrence Wilson
Được công bố hôm 29/05, Đạo luật Trách nhiệm Tài khóa năm 2023 chấm dứt mối bất đồng kéo dài nhiều tháng giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng Hòa–California) về các điều khoản tăng giới hạn vay. Thỏa thuận này sẽ đình chỉ hạn mức nợ 31.4 ngàn tỷ USD của đất nước cho đến ngày 01/01/2025.
Dưới đây là nội dung khái lược về các điều khoản chính của Đạo luật Trách nhiệm Tài khóa năm 2023 và ai sẽ được – hoặc mất – từ đạo luật này.
Đình chỉ mức trần nợ
Hoa Kỳ gần đạt đến giới hạn vay theo luật định là 31.4 ngàn tỷ USD hồi tháng Một. Bế tắc chính trị xảy ra sau đó, xoay quanh vấn đề Đảng Cộng Hòa (GOP) sẽ đồng ý tăng mức trần nợ bao nhiêu, trong bao lâu, và theo những điều khoản nào.
Đề nghị ban đầu của GOP là tăng hạn mức nợ lên 1.5 ngàn tỷ USD, hoặc cho đến cuối tháng 03/2024, tùy theo điều kiện nào đến trước.
Đề nghị này của Đảng Cộng Hòa đã được đưa vào Đạo luật Giới hạn, Tiết kiệm, Tăng trưởng, mà Hạ viện do Đảng Cộng Hòa kiểm soát đã thông qua hồi tháng Tư. Dự luật này cũng bao gồm việc cắt giảm chi tiêu và các điều khoản khác nhằm giảm chi tiêu liên bang và kích thích nền kinh tế.
Việc đình chỉ mức trần nợ khác với việc tăng mức trần nợ vì thỏa thuận đình chỉ nợ này có giới hạn về thời gian, chứ không phải về số tiền nợ của Hoa Kỳ. Theo quy định này, Bộ trưởng Ngân khố có thể vay theo mức cần thiết để trả lãi cho khoản nợ quốc gia và thực hiện các sáng kiến chi tiêu đã được Quốc hội thông qua.
Tuy nhiên, trong khi Đảng Cộng Hòa yêu cầu tăng hạn mức nợ ngắn hạn, thì mục tiêu thực sự của họ đã là giảm chi tiêu, điều họ đã đạt được. Và hạn mức mới này sẽ được cố định ở bất kỳ mức nợ nào khi thời hạn đình chỉ nợ kết thúc, vì vậy biện pháp này chỉ đơn thuần là dập tắt cuộc chiến về mức trần nợ tiếp theo trong 19 tháng.
Các mức giới hạn và cắt giảm
Dự luật này giảm khoảng 1 tỷ USD khỏi chi tiêu tùy ý phi quốc phòng cho năm 2024, tương đương khoảng 0.2%. Mức chi tiêu quốc phòng sẽ chỉ tăng 1% trong năm 2025. Sau đó, dự luật này còn quy định các mục tiêu chi tiêu, dẫu các quy định này không phải là giới hạn chi tiêu có thể buộc phải thi hành.
Theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ, bất kỳ khoản cắt giảm chi tiêu nào đều bị tăng thêm bởi lạm phát, vốn vẫn duy trì ở mức 4.9%, vì vậy điều này dường như không phải là một chiến thắng cho Đảng Dân Chủ.
Đảng Cộng Hòa cũng đã hứa sẽ không giảm chi tiêu quân sự, khoản chi tiêu sẽ tăng nhẹ vào năm 2024 theo các điều khoản của thỏa thuận này. Tuy nhiên, các chương trình dành cho cựu chiến binh phi quốc phòng sẽ giảm xuống mức hồi năm 2022.
Theo Tòa Bạch Ốc, thỏa thuận này sẽ dẫn đến việc chi tiêu ít hơn khoảng 1 ngàn tỷ USD so với dự kiến trong 10 năm. Giảm thâm hụt tài khóa là một mục tiêu cho cả hai đảng.
IRS
IRS mất 20 tỷ USD tài trợ trong Đạo luật Trách nhiệm Tài khóa, đây là một chiến thắng phần nào cho Đảng Cộng Hòa.
GOP đã từng hy vọng hủy bỏ toàn bộ 80 tỷ USD được phân bổ cho IRS thông qua Đạo luật Giảm Lạm Phát. Tổng thống cho biết khoản tài trợ này là cần thiết để hiện đại hóa IRS nhằm truy tìm những người giàu gian lận thuế. Đảng Cộng Hòa đã lo ngại rằng số tiền này sẽ được sử dụng để tạo ra một đội quân kiểm toán viên sách nhiễu những thường dân Mỹ và các doanh nghiệp nhỏ.
GOP đã quyết định chuyển 10 tỷ USD mỗi năm trong hai năm vào các hạng mục chi tiêu tùy ý phi quốc phòng khác.
Medicaid, SNAP, TANF
Giới hạn độ tuổi về yêu cầu làm việc kèm theo các phúc lợi của Chương trình Trợ cấp Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) sẽ tăng lên.
Giải pháp là những người khỏe mạnh không phải là cha mẹ đang nhận các quyền lợi của Chương trình Trợ cấp Dinh dưỡng Bổ sung trong độ tuổi từ 50 đến 54 làm việc 20 giờ một tuần. Giới hạn độ tuổi trước đây là 49 tuổi. Yêu cầu này sẽ được thực hiện dần dần trong hơn ba năm.
Các cựu chiến binh, những người vô gia cư, và những người thuộc chương trình chăm sóc tạm thời như các trẻ em được miễn trừ yêu cầu làm việc này.
Tòa Bạch Ốc cho biết tổng số người nhận trợ cấp SNAP nên duy trì không thay đổi.
Không có thay đổi đối với Medicaid.
Một số thay đổi đã được thực hiện đối với chương trình Trợ cấp Tạm thời cho các Gia đình Túng thiếu (TANF). Tòa Bạch Ốc cho biết các thay đổi này “phù hợp với các nguyên tắc của Tổng thống” và sẽ “duy trì khả năng của các tiểu bang để tiếp tục trợ giúp các trẻ em dễ bị tổn thương và các gia đình dễ bị tổn thương.”
Cấp phép và biến đổi khí hậu
Đảng Cộng Hòa muốn sửa đổi quy trình cấp giấy phép khoan dầu và khí đốt tự nhiên, và điều khoản đó đã được đưa vào thỏa thuận. Dự luật này tạo ra một cơ quan lãnh đạo để quản lý quy trình và bảo đảm quy trình này được hoàn thành trong vòng chưa đầy hai năm.
Một số thành viên Đảng Dân Chủ cũng ủng hộ điều khoản này, vì vậy đây là chiến thắng một phần cho cả hai đảng cũng như cho ngành nhiên liệu hóa thạch.
Đảng Cộng Hòa hy vọng sẽ cắt giảm tài trợ cho các sáng kiến khí hậu của chính phủ TT Biden bằng cách lấy lại ngân sách từ Đạo luật Giảm Lạm Phát. Tòa Bạch Ốc nói rằng họ đã thành công trong việc chống lại sự cắt giảm này.
Thu hồi tiền cứu trợ COVID
Khoảng 30 tỷ USD tiền cứu trợ COVID chưa sử dụng sẽ được thu hồi từ các tiểu bang. Đó là phần chiến thắng khác cho Đảng Cộng Hòa. Số tiền này bằng khoảng một nửa so với những gì GOP đã hy vọng, và một phần số tiền đó sẽ được chuyển trở lại các khoản chi tiêu phi quốc phòng khác.
Dự án NextGen, một sáng kiến nhằm tạo ra sự giao thoa tiếp theo giữa vaccine và phương pháp điều trị COVID, sẽ không bị ảnh hưởng.
Ngăn chặn việc ngừng hoạt động
Dự luật bao gồm động lực khuyến khích Quốc hội đưa ra ngân sách năm 2024 kịp thời. Nếu Quốc hội không thông qua toàn bộ 12 dự luật phân bổ cần thiết để phê chuẩn ngân sách liên bang vào cuối năm tài khóa, thì ngân sách sẽ bị giảm xuống dưới mức năm 2023.
“Đó là một động lực quan trọng,” một quan chức Tòa Bạch Ốc nói. “Có rất nhiều người trong Quốc hội không muốn thấy quốc phòng giảm xuống dưới mức của năm 2023.”
Không rõ bên nào có thể hưởng lợi nhiều hơn từ điều khoản đó, nhưng điều đó có thể có tác dụng tránh một cuộc chiến khác chính trị kéo dài trong năm nay.
