Cựu Thống đốc Nikki Haley tuyên bố ra tranh cử tổng thống năm 2024

TOM OZIMEK

Hôm 14/02, cựu Thống đốc Tiểu bang South Carolina Nikki Haley đã chính thức tuyên bố tham gia cuộc đua cho đề cử tổng thống của Đảng Cộng Hòa vào năm 2024 qua một video, trở thành người thách thức lớn đầu tiên của cựu Tổng thống (TT) Donald Trump.

Bà Haley nói trong video mà bà đã chia sẻ trên mạng xã hội và trên trang chiến dịch mới ra mắt của mình, “Tôi là Nikki Haley và tôi đang tranh cử cho chức tổng thống.” 

Bà Haley, người từng là đại sứ Hoa Kỳ của chính phủ cựu TT Trump tại Liên Hiệp Quốc, dự trù trình bày các kế hoạch tranh cử của mình trong một bài diễn văn ở Charleston, South Carolina, hôm 15/02.

Cứng rắn với Trung Quốc

Bà đã nêu bật kinh nghiệm về chính sách ngoại giao của mình trong video nói trên khi cảnh báo về các mối đe dọa đối với vị thế nổi bật của Mỹ trên trường quốc tế.

Bà nói: “Trung Quốc và Nga đang giành được ưu thế. Họ đều nghĩ chúng ta có thể bị bắt nạt, bị ăn mấy cú đá. Quý vị nên biết điều này về tôi: Tôi không dung thứ cho những kẻ bắt nạt. Và khi quý vị đáp trả, họ sẽ đau hơn nếu quý vị mang giày cao gót.” 

“Ở Trung Quốc, họ phạm tội diệt chủng,” bà nói, trong khi ở Iran “họ sát hại chính người dân của mình vì dám thách thức chính phủ.”

Bà tiếp tục: “Điều đó giúp [chúng ta] trân quý thực tế rằng ngay cả trong thời điểm tồi tệ nhất, chúng ta vẫn may mắn được sinh sống ở Mỹ.”

Hồi tháng 05/2022, bà Haley nói rằng Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc gây tranh cãi phải điều tra việc Trung Quốc tiến hành hành vi “diệt chủng” người thiểu số; nếu không thì một chuyến thăm theo kế hoạch của ủy viên Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tới quốc gia này sẽ chỉ là “một màn phô trương công khai nữa của Trung Quốc”.

Chính quyền Trung Quốc đã bị cáo buộc phạm các tội ác ở Tân Cương.

Sau khi Cao ủy Liên Hiệp Quốc về nhân quyền là bà Michelle Bachelet đến thăm Tân Cương, bà Haley đã gọi chuyến công du này là một “màn ăn mừng chiến thắng về tuyên truyền toàn diện của cộng sản và là một sự sỉ nhục cho mọi nạn nhân của nạn diệt chủng.”

Đẩy lùi chủ nghĩa xét lại của cánh tả

Đối với vấn đề quốc nội, bà Haley cho biết bà sẽ đẩy lùi những nỗ lực của “phe cánh tả xã hội chủ nghĩa” nhằm “viết lại” lịch sử nước Mỹ. Có lẽ Bà đang đề cập đến chiến dịch thiên tả miêu tả bối cảnh thành lập Hoa Kỳ bị chìm trong nạn phân biệt chủng tộc chứ không phải là phản đối chế độ nô lệ và bảo vệ các quyền tự do cá nhân.

Bà Haley đã lưu ý rằng Đảng Cộng Hòa đã thua về phiếu bầu phổ thông ở bảy trong số tám cuộc bầu cử tổng thống gần đây nhất và điều này “phải thay đổi.”

Phác thảo các ưu tiên về chính sách của mình, bà Haley nói, “Đã đến lúc có một thế hệ lãnh đạo mới – gây dựng lại trách nhiệm tài khóa, bảo vệ biên giới của chúng ta, và củng cố đất nước của chúng ta, niềm tự hào của chúng ta, và mục đích của chúng ta.” 

Với thông báo này, bà Haley đã trở thành người thách thức trực tiếp đầu tiên của ông Trump bên phía Đảng Cộng Hòa – nơi dự kiến sẽ có nhiều thành viên khác tham gia cuộc đua này trong tương lai.

Các thành viên Đảng Cộng Hòa nổi tiếng khác được cho là đang suy xét ra tranh cử vào năm 2024 bao gồm Thống đốc Florida Ron DeSantis, cựu Phó Tổng thống Mike Pence, Thượng nghị sĩ Tim Scott (Cộng Hòa–South Carolina), Thống đốc New Hampshire Chris Sununu, và cựu Thống đốc Arkansas Asa Hutchinson.

‘Ông Trump không thể tin tưởng bà ấy’

Thông báo của bà đã vấp phải một phản ứng chỉ trích từ ông Sebastian Gorka, một đồng minh của ông Trump đồng thời là cựu Phó Phụ tá của vị cựu tổng thống này.

Ông nói trong một bài đăng trên Twitter, “Hồi tháng 04/2021, bà @NikkiHaley nói với các phóng viên rằng bà sẽ không bao giờ tranh cử chống lại cựu Tổng thống Trump, mà bà sẽ ủng hộ tổng thống cũ của mình trong chiến dịch tái tranh cử của ông ấy. [Vậy mà] 5 phút trước, bà đã tuyên bố chiến dịch tranh cử Tổng thống của mình. Cựu TT Trump không thể tin tưởng bà ấy. Quý vị có thể tin tưởng bà ấy không?”

Hồi tháng 11/2022, bà Haley cho biết bà đang suy xét về việc khởi động cuộc tranh cử tổng thống năm 2024.

Bà Haley nói trong một lần xuất hiện tại một cuộc họp của Liên minh Do Thái Đảng Cộng Hòa, “Nhiều người đã hỏi liệu hiện giờ tôi có định tranh cử tổng thống khi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ đã kết thúc hay không, tôi sẽ xem xét vấn đề này một cách nghiêm túc và tôi sẽ sớm thông báo với quý vị.” 

Trở lại năm 2021, bà đã cam kết không tranh cử ở vị thế đối đầu với ông Trump.

“Tôi sẽ không tranh cử nếu TT Trump ra tranh cử,” bà Haley nói vào thời điểm đó.

Vào ngày 25/11/2022, ông Trump đã khởi động nỗ lực tái tranh cử năm 2024.

Ông Trump nói trong một bài diễn văn tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago của ông ở Florida, “Để giúp Hoa Kỳ vĩ đại và vinh quang trở lại, tối nay tôi tuyên bố ứng cử Tổng thống Hoa Kỳ.” 

Cựu tổng thống này nhấn mạnh rằng đây sẽ không phải là chiến dịch tranh cử của ông mà là “chiến dịch tranh cử của chúng ta,” khi nói rằng lực lượng duy nhất “đủ mạnh để đánh bại đại nạn tham nhũng mà chúng ta đang chống lại chính là quý vị – những người dân Mỹ.”

“Chúng ta sẽ cùng nhau đánh bại các thế lực tham nhũng nhất và những lợi ích cố thủ nhất có thể hình dung được. Đất nước chúng ta đang ở trong một tình trạng vô cùng tồi tệ. Chúng ta đang ở trong tình cảnh rất khó khăn.”

Khi có tin đồn rằng bà Haley sẽ bước vào cuộc đua tổng thống này, hồi tháng Một, bà đã nói, “Nếu tôi tranh cử, tôi sẽ tranh cử chống lại ông Joe Biden. Đó là điều tôi đang chú tâm vào, bởi vì chúng ta không thể có nhiệm kỳ thứ hai của ông Joe Biden.”

Trong video hôm 14/02 của mình, bà Haley đã nhắm vào các chính sách của ông Biden.

Bà nói: “Thành tích của ông Joe Biden yếu kém vô cùng. Nhưng điều đó cũng không có gì là ngạc nhiên cả. Giới quyền uy Hoa Thịnh Đốn đã khiến chúng ta thất vọng hết lần này đến lần khác. Đã đến lúc có một thế hệ lãnh đạo mới.”