Đảng Cộng Hòa chỉ trích nỗ lực của Ủy ban 06/01 nhằm điều tra hình sự cựu Tổng thống Trump
Các thành viên quan trọng của Đảng Cộng Hòa đang khuyên Bộ Tư pháp (DOJ) không theo đuổi một cuộc điều tra hình sự đối với cựu Tổng thống (TT) Donald Trump sau khi Ủy ban Ngày 06/01 thông báo về ý định mở một cuộc điều tra như vậy. Đảng Cộng Hòa nói rằng hành động này sẽ tập trung vào những vấn đề sai trái và sẽ được xem là một quyết định “có động cơ chính trị”.
Trong một bản tóm tắt pháp lý hôm 02/03, Ủy ban Ngày 06/01 tuyên bố rằng do những nỗ lực nhằm thách thức kết quả của cuộc bầu cử năm 2020 của mình – điều mà nhiều người cho rằng đầy rẫy hành vi gian lận cử tri – nên ông Trump “có thể đã tham gia vào các hành vi phạm tội và/hoặc gian lận.”
Một số thành viên Đảng Dân Chủ thúc đẩy một cuộc điều tra của DOJ về ông Trump, đã thất vọng vì Tổng chưởng lý Merrick Garland đã không hướng quyền lực lớn của ông sang một cuộc điều tra chuyên sâu về cuộc biểu tình “Ngăn chặn việc Đánh cắp [phiếu bầu]” Ngày 06/01 và các sự kiện dẫn đến cuộc biểu tình này.
Tuy nhiên, ông Garland, người có lẽ đã lo ngại rằng một cuộc điều tra có vẻ như quá mang tính chính trị sau quyết định gây tranh cãi lớn của mình về việc khởi động thủ tục tố tụng hình sự đối với cựu cố vấn Tòa Bạch Ốc Steve Bannon, dường như đã do dự trong việc thực hiện một cuộc điều tra về ông Trump.
Giữa tháng 12/2021, Ủy ban Ngày 06/01 cũng khuyến nghị một cáo buộc bất tuân chỉ thị của Quốc hội đối với Trưởng ban tham mưu Mark Meadows của ông Trump. Mặc dù Hạ viện đã bỏ phiếu để chuyển cáo buộc đó lên Bộ Tư pháp, nhưng ông Garland vẫn chưa đưa ra quyết định về việc có theo đuổi một bản cáo trạng hình sự khác hay không.
Dân biểu Adam Schiff (Dân Chủ–California), một thành viên của ủy ban do Đảng Dân Chủ chi phối này, đã bật cười khi được hỏi liệu một cuộc điều tra về ông Trump của Ủy ban Ngày 06/01 có thể gây trở ngại cho một cuộc điều tra tiềm năng của DOJ hay không.
Ông Schiff nói với đài NBC trong một cuộc phỏng vấn rằng: “Tôi thực lòng hy vọng chúng ta đã quan tâm đến việc đó nhiều hơn. Bởi vì việc đó có nghĩa là Bộ Tư pháp đã xem xét một loạt các hành vi vi phạm pháp luật tiềm ẩn rộng lớn hơn bất kỳ hành vi nào mà tôi biết có dấu hiệu có thể đang diễn ra.”
Mặt khác, các thành viên Đảng Cộng Hòa đang khuyên ông Garland không nên tiến hành một cuộc điều tra hình sự về ông Trump.
Thượng nghị sĩ Mike Braun (Cộng Hòa–Indiana) cho biết một nỗ lực như vậy “có thể sẽ khiến ông phải hứng chịu nhiều vết nhơ chính trị nhất có thể.”
Ông Braun nói: “Đối với tôi, nó có động cơ chính trị rõ ràng.”
Trong Bài diễn văn Thông điệp Liên bang, TT Joe Biden đã cố gắng thể hiện chính phủ của mình như là một chính phủ ôn hòa. Ông thúc đẩy một vài chính sách quan trọng của cựu TT Trump, trong đó có bảo vệ biên giới phía nam, giữ việc làm và các ngành công nghiệp ở Hoa Kỳ, và bảo vệ cảnh sát khỏi những nỗ lực nhằm cắt giảm ngân sách hoặc loại bỏ họ của cánh tả.
Ông Braun gợi ý rằng nếu ông Biden sử dụng DOJ để điều tra cựu đối thủ tổng thống của mình, thì điều này sẽ phá hủy mọi quan niệm về chủ trương ôn hòa từ phía Tòa Bạch Ốc của ông Biden.
“Ít nhất một nửa đất nước sẽ nói rằng tất cả đều mang động cơ chính trị,” ông Braun nói.
Thượng nghị sĩ Thom Tillis (Cộng Hòa–North Carolina) cũng đã chỉ trích Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (Dân Chủ–California) vì quyết định trước đó của bà: chặn các lựa chọn của Đảng Cộng Hòa khỏi ủy ban này, một quyết định mà ông Tillis ngụ ý là khiến ủy ban này trở nên đảng phái hơn nhiều trong mắt người Mỹ.
Bà Pelosi đã từ chối đưa các lựa chọn của Lãnh đạo Thiểu số Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng Hòa–California) — gồm các Dân biểu Jim Jordan (Cộng Hòa–Ohio) và Jim Banks (Cộng Hòa–Indiana) — vào ủy ban. Thay vào đó, bà đã bổ nhiệm các Dân biểu Adam Kinzinger (Cộng Hòa–Illinois) và Liz Cheney (Cộng Hòa–Wyoming), những người từ lâu đã thẳng thắn chỉ trích ông Trump và kể từ đó đã bị Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng Hòa khiển trách vì vai trò của họ trong ủy ban này.
“Tôi không ngại xem xét các sự kiện,” ông Tillis nói. “Nhưng tôi nghĩ rằng Chủ tịch Hạ viện Pelosi đã không thực hiện quy trình công bằng mà theo đó các thành viên này cuối cùng được bổ nhiệm. Nó sẽ được hiểu là có động cơ chính trị.”
“Từ một phía, mọi người sẽ nhìn nhận lời giới thiệu cuộc điều tra đó lên DOJ là sự kết tội, còn phía bên kia sẽ coi đó là sự tiếp nối của một cuộc săn phù thủy. Ủy ban này của Hạ viện có cơ sở lập luận thấp hơn nhiều so với bất cứ điều gì mà cuối cùng sẽ dẫn đến việc tiến tới một cuộc điều tra liên bang và kết án.”
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Cộng Hòa–South Carolina), một cựu đối thủ của ông Trump, người đã trở nên thân thiết hơn với vị tổng thống này trong những năm gần đây, bày tỏ quan điểm tương tự trong một tuyên bố với The Hill.
Ông Graham nói: “Tôi không thấy bất cứ điều gì đưa ra từ ủy ban này mà không bị ảnh hưởng bởi chính trị.”
Trước đây, ủy ban này đã nhắm mục tiêu vào các thành viên Đảng Cộng Hòa đứng đầu, chẳng hạn như ông McCarthy, ông Jordan, và Dân biểu Scott Perry (Cộng Hòa–Pennsylvania), những người đã từ chối hợp tác với ủy ban này.
Chuỗi các quyết định để trát đòi hầu tòa các thành viên Đảng Cộng Hòa mà không chất vấn các lãnh đạo Đảng Dân Chủ như bà Pelosi, người có ảnh hưởng lớn trong việc chuẩn bị an ninh cho Điện Capitol trước cuộc biểu tình, đã làm tăng thêm các cáo buộc về hành vi đảng phái trong ủy ban này.
Trong bản tóm tắt pháp lý ngày 02/03, ủy ban này chỉ ra rằng họ sẽ đề nghị các cáo buộc hình sự chống lại cựu Tổng thống Trump.
Tuy nhiên, cuối cùng thì, việc quyết định mở cuộc điều tra của DOJ hoàn toàn thuộc về tổng chưởng lý, mặc dù ông Biden có thể khuyên ông ấy theo đuổi hoặc không theo đuổi một bản cáo trạng. Nếu ông Trump bị truy tố, thì đây sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ một tổng thống phải đối mặt với thủ tục tố tụng hình sự.
Mặc dù các tổng thống khác đã bị đàn hặc vì bị cáo buộc phạm tội hoặc hành vi sai trái – một quy trình thuộc về cơ quan lập pháp chứ không phải với cơ quan tư pháp – nhưng không tổng thống nào bị truy tố hoặc kết tội tại tòa án dân sự.
Trong vụ bê bối Watergate, nhiều người phản đối Tổng thống Richard Nixon đã thúc đẩy khiến ông bị truy tố. Tuy nhiên, cuối cùng thì ông Nixon đã không phải đối mặt với các cáo buộc hình sự và được phép rời Oval Office mà không có cáo trạng.
Việc bắt đầu các thủ tục như vậy đối với ông Trump lúc này sẽ đánh dấu một khởi đầu lớn đối với hệ thống tư pháp và có thể gây ra một cuộc chiến chính trị gay gắt giữa những người ủng hộ ông và những người phản đối ông.