Dạy con thích ứng tốt bất chấp đại dịch

Gần đây một người bạn đã kể với tôi, “Mẹ tôi đang suy nghĩ nghiêm túc về việc học tại nhà vào mùa thu này.” Đây quả là một bất ngờ, vì họ đã chọn cách giáo dục truyền thống (trường lớp) cho con cái những năm gần đây dù trước đó đã cho con học ở nhà.

Vì tò mò, tôi hỏi bạn mình rằng mẹ cô có thấy cách học truyền thống khác với cách giáo dục từ xa mà đa số gia đình đã trải qua trong mùa xuân 2020 vừa rồi không. Cô ấy nói, “Hoàn toàn khác!” 

Mẹ cô đã đi đến kết luận rằng cố gắng làm theo yêu cầu của các giáo viên khó hơn nhiều so với việc tự mình làm giáo viên để định hướng giáo dục tại nhà. Hiểu rõ điều này và để đề phòng khả năng gián đoạn việc học trên lớp, người mẹ đã quyết định tự dạy con ở nhà.

Theo những tin tức gần đây, người mẹ này là một trong số nhiều người lựa chọn giáo dục tại nhà. Điều này có chút ngạc nhiên, đặc biệt là vì nhiều bậc cha mẹ đã quá căng thẳng với việc bắt buộc học tại nhà khi xảy ra dịch bệnh viêm phổi Trung Cộng. Nhiều người thực sự có thể tiếp tục gặp khó khăn khi họ cố gắng sắp xếp công việc, cuộc sống, và bây giờ là dạy học.

Tiến sĩ Peter Gray phân tích một số lợi ích trong một bài báo gần đây trên tờ Psychology Today.

Bài báo của Gray dựa trên một cuộc khảo sát của tổ chức “Let Grow”, cuộc khảo sát đã đặt câu hỏi cho các bậc cha mẹ và con cái về trải nghiệm của họ trong khoảng thời gian có lệnh đóng cửa. Các kết quả từ cuộc khảo sát của ông đã làm rõ một điều đáng khích lệ rằng con cái chúng ta thật sự có khả năng thích nghi với những biến động xã hội: 

1. Những đứa trẻ thư giãn

Gần 50% trẻ em được khảo sát cho biết bây giờ chúng “điềm tĩnh” hơn so với khi đến trường học, trong khi chỉ 25% cảm thấy ngược lại.

2. Những đứa trẻ sáng tạo

Gray lưu ý, “Trước đại dịch, do quá bận rộn với các môn học, bài tập, và những hoạt động sau giờ học, trẻ em có rất ít cơ hội để cảm thấy buồn chán.” Tuy nhiên khi những thứ này không còn nữa và khi sự buồn chán bắt đầu, trẻ em sẽ tự nhiên tìm cách lấp đầy khoảng thời gian của chúng. Cuộc khảo sát cho thấy nhiều đứa trẻ bắt đầu có sở thích mới, ưa thích hoạt động ngoài trời, theo đuổi những hoạt động thể chất, và thậm chí là làm việc nhà.

3. Những đứa trẻ hiệu quả 

Mặc dù nhiều trẻ em thấy việc học từ xa là một thử thách, nhưng chúng phát hiện ra rằng chúng có thể hoàn thành bài vở của mình nhanh hơn nhiều. Theo báo cáo của Gray, thời gian trung bình dành cho bài tập là “chỉ có 3 giờ”; một số trẻ em cho rằng ở nhà có “ít xao nhãng hơn và ít lãng phí thời gian hơn” so với lớp học.

Với những điểm nổi bật này, tôi nghĩ rằng đây chính xác là những gì chúng ta muốn thấy ở con cái mình: biết tự điều chỉnh tốt, vui vẻ, độc lập, và là cá nhân có ích, biết chịu trách nhiệm. Những đứa trẻ học được những điều này khi còn nhỏ sẽ bước vào tuổi trưởng thành một cách sẵn sàng hơn.

Những năm gần đây chúng ta thường than phiền rằng những thiếu niên phát triển trong hệ thống từ mẫu giáo đến lớp 12 (K-12) của chúng ta không thể trưởng thành và không học tập đúng mức nếu không có những lời khen hoặc giải thưởng. Bây giờ khi đột nhiên bị đẩy ra khỏi môi trường K-12 đã được nuôi dưỡng trong nhiều năm, chúng như thể thức dậy và trở thành những đứa trẻ bình thường, hoạt động suông sẻ hơn. 

Những ngày qua có nhiều cuộc thảo luận về việc liệu trường học có nên mở cửa lại hay không, và bây giờ có vẻ như nhiều trường sẽ vẫn đóng cửa một thời gian nữa, quay lại với các kế hoạch học tập từ xa hoặc kết hợp. Kết quả của cuộc khảo sát trên có lẽ sẽ là một điều tốt. Có thể các bậc phụ huynh sẽ nhận ra họ thích mẫu người mà con cái họ đang trở thành khi xa rời cơ sở trường lớp. Có thể các bậc phụ huynh thậm chí sẽ nhận ra con cái họ có thể nhận được một nền giáo dục tốt hơn, hiệu quả hơn khi ở nhà.

Dù trong trường hợp nào, cha mẹ cũng nên xem xét các phương án có trước mắt, sau đó chọn cách có thể đem đến cho con trẻ nền giáo dục tốt nhất. Khi làm vậy, có lẽ ý tưởng của John Taylor Gatto về những yếu tố tạo nên một nền giáo dục tốt sẽ giúp ích. Trong cuốn “Dumbing us down”, ông giảng giải như sau:

“Cho dù giáo dục là gì đi nữa, nó cũng phải khiến bạn trở thành một cá nhân có tính cách riêng, không phải một người chỉ biết nghe lời; tạo cho bạn một tinh thần căn bản để đối phó với những thách thức lớn; cho phép bạn tìm được những giá trị dẫn dắt đường đời của bạn; làm cho bạn giàu có về mặt tinh thần, một người luôn yêu thích những điều mình đang làm, nơi mà mình ở, người ở cùng mình; nó sẽ dạy bạn điều quan trọng: làm sao để sống và làm sao để chết.”

Khi đưa ra quyết định về việc học hành vào phút chót, chúng ta nên ngẫm nghĩ về câu nói trên của Gatto và tự hỏi bản thân: phương án nào có thể giúp con cái chúng ta đạt được những điều này tốt nhất?

Theo Annie Holmquist