Đề xướng tăng thuế quan xe điện, pin, vi mạch điện tử của Trung Quốc từ 01/08

Bill Pan

Hôm 22/05, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ cho biết rằng một loạt hàng nhập cảng của Trung Quốc, bao gồm vi mạch điện tử của máy điện toán và xe điện, sẽ phải đối mặt với mức thuế quan tăng mạnh bắt đầu từ tháng Tám tới.

Thông báo này được đưa ra một tuần sau khi Tổng thống (TT) Joe Biden ra lệnh tăng gấp 4 lần thuế suất đối với xe điện nhập cảng từ Trung Quốc từ mức 25% hiện nay lên 100%, nằm trong cố gắng của chính phủ nhằm giải quyết tình trạng Trung Quốc sản xuất quá nhiều xe điện giá rẻ. 

Đối với pin xe điện lithium-ion và các bộ phận pin, thuế suất sẽ tăng từ 7.5% lên 25% trong năm 2024, trong khi thuế đối với pin không dành cho xe điện sẽ tăng từ 7.5% lên 25% trong năm 2026. Chất bán dẫn do Trung Quốc sản xuất sẽ tăng gấp đôi từ 25% lên 50% vào năm 2025.

Ngoài ra, khẩu trang, ống chích, và kim chích trước đây được miễn thuế nhập cảng từ Trung Quốc thì nay sẽ phải đối mặt với mức thuế mới là 25% và 50% trong năm nay. Trong khi đó, thuế đối với găng tay y tế và găng tay phẫu thuật sẽ tăng từ 7.5% lên 25% vào năm 2026.

Trong thông báo được gửi đến Cơ quan Ghi danh Liên bang, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ đề xướng rằng mức tăng vào năm 2024 sẽ có hiệu lực từ ngày 01/08 và mức tăng vào năm 2025 và 2026 sẽ có hiệu lực vào ngày 01/01 của năm tương ứng.

“Hôm nay, tôi đang thực hiện cam kết của mình để đối phó với các hành vi thương mại không công bằng của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa bằng cách đưa ra đề xướng chính thức để điều chỉnh thuế quan,” Đại sứ Katherine Tai cho biết trong tuyên bố. “Tổng thống đã chỉ thị tôi thực hiện tăng thuế đáng kể đối với các sản phẩm chiến lược được nhắm mục tiêu, và đây là bước quan trọng để thực hiện tầm nhìn đó.”

Các đề xướng tăng thuế quan hiện đang bước vào thời gian lấy ý kiến công chúng kéo dài 30 ngày. Cơ quan thương mại liên bang cho biết họ muốn có ý kiến đóng góp của công chúng về tác động của các thay đổi được đề xướng đối với nền kinh tế Hoa Kỳ và liệu thuế nhập cảng được đề xướng đối với vật tư y tế này có nên được đặt ở mức cao hơn hay không.

Thời gian lấy ý kiến công chúng sẽ kết thúc vào ngày 28/06.

Thông báo hôm 22/05 đã làm leo thang cuộc chiến xe điện ngày càng gay gắt, vốn là điều khiến lưỡng đảng lo ngại trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng Mười Một.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, Trung Quốc chiếm 60% doanh số bán xe điện trên toàn cầu. Các công ty Trung Quốc như BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất đất nước này, đã bán xe ra toàn thế giới trên khắp Á Châu, Nam Mỹ, và Âu Châu. BYD và những công ty khác có thể sẽ thiết lập cơ sở sản xuất ở Mexico để mở đường vào Mỹ, và một số người đã đưa ra cảnh báo về điều này.

Cựu TT Donald Trump –  người sắp tái đấu với TT Biden vào tháng Mười Một tới – đã nêu ra những cố gắng của các nhà sản xuất xe hơi Trung Quốc trong việc lắp ráp xe điện tại các nhà máy ở Mexico và bán vào Hoa Kỳ, một kế hoạch mà ông mô tả là “cuộc tắm máu” đối với ngành công nghiệp xe hơi Mỹ.

Những chiếc xe như vậy sẽ được miễn thuế theo các điều khoản hiện hành của hiệp định thương mại Mỹ–Mexico–Canada. Cựu TT Trump cam kết giải quyết vấn đề này bằng cách áp thuế 100% đối với xe hơi Trung Quốc đi qua biên giới phía Nam.

“Chúng tôi sẽ áp dụng mức thuế 100% đối với mỗi chiếc xe hơi đi qua biên giới, và người ta sẽ không thể bán những chiếc xe đó nếu tôi đắc cử!” ứng cử viên của Đảng Cộng Hòa nói tại cuộc vận động tranh cử ở bên ngoài thành phố Dayton, Ohio.

TT Biden –  người cam kết thực hiện mục tiêu đầy tham vọng là có 50% tổng doanh số bán xe mới ở Mỹ là xe điện vào năm 2030 – đã ra tín hiệu rằng ông sẽ không chấp nhận sự thống trị của Trung Quốc đối với Hoa Kỳ trong chuỗi cung ứng xe điện.

“[Sản phẩm của] Trung Quốc hiện nay quá nhiều để phần còn lại của thế giới có thể hấp thụ được công suất quá lớn này. Những hành động mà Trung Quốc thực hiện ngày nay có thể làm thay đổi giá cả thế giới,” Bộ trưởng Ngân khố Janet Yellen cho biết trong chuyến công du tới Bắc Kinh hồi đầu năm nay. “Khi thị trường toàn cầu tràn ngập các sản phẩm giá rẻ một cách cố ý của Trung Quốc, thì khả năng tồn tại của các công ty Mỹ và ngoại quốc khác trở nên không chắc chắn.”

Chính phủ của TT Biden cũng đang cố gắng thúc đẩy sản xuất pin và xe điện trong nước. Ví dụ, khoản giảm thuế 7,500 USD cho việc mua xe điện chỉ áp dụng cho xe sản xuất tại Hoa Kỳ không có linh kiện của Trung Quốc. Đạo luật Giảm Lạm Phát nổi tiếng của ông cũng phân bổ hàng tỷ dollar để khuyến khích doanh số bán xe điện và trợ giúp các nhà máy sản xuất pin và xe điện địa phương trên khắp đất nước, mặc dù sẽ phải mất nhiều năm trước khi các cơ sở này hoạt động hết công suất.

Một số nhà lập pháp còn tiến thêm một bước khi đề xướng rằng TT Biden nên thẳng thừng cấm tất cả xe điện của Trung Quốc. Trong số đó có Thượng nghị sĩ Sherrod Brown (Dân Chủ–Ohio), người cho rằng lệnh cấm như vậy là cần thiết để bảo vệ ngành công nghiệp xe hơi của Mỹ khỏi “sự gian lận được chính phủ hậu thuẫn” của Trung Quốc.

“Ohio đều biết rất rõ cách Trung Quốc trợ cấp bất hợp pháp cho các công ty của mình, khiến công nhân của chúng ta mất việc làm và phá hoại toàn bộ các ngành công nghiệp, từ thép đến sản xuất quang năng,” ông viết trong thư gửi TT Biden. “Hoa Kỳ phải cấm xe điện của Trung Quốc ngay bây giờ, đồng thời ngăn chặn một lượng lớn xe hơi do chính phủ Trung Quốc trợ cấp đang đe dọa việc làm trong lĩnh vực xe hơi ở Ohio cũng như an ninh kinh tế và an ninh quốc gia của chúng ta.”