Đích ngắm tiếp theo của Trung Cộng: Các doanh nghiệp tài chính trong nước

Hành động của Bắc Kinh chống lại khu vực tài chính của Trung Quốc sẽ gây nhiều áp lực suy thoái hơn đối với các tài sản ở Trung Quốc

Cuộc điều tra của ông Tập Cận Bình đối với các tổ chức tài chính ở Trung Quốc, và các mối quan hệ bị cáo buộc của họ với các công ty tư nhân lớn nhất, sẽ làm tăng quyền lực chính trị của ông ta, nhưng lại gây hại cho tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Sau khi nhắm mục tiêu vào các lĩnh vực truyền thông, giáo dục, trò chơi điện tử, và công nghệ ở Trung Quốc, làm mất hàng tỷ USD trong quá trình này, Trung Cộng đang chuẩn bị chống lại các công ty tài chính của Trung Quốc.

Theo một bài báo độc quyền của tạp chí Wall Street Journal do bà Lingling Wei viết, ông Tập “đang tập trung vào các mối quan hệ mà các ngân hàng quốc doanh và các công ty tài chính lớn khác của Trung Quốc đã thiết lập với những công ty lớn trong khu vực tư nhân, mở rộng nỗ lực của ông ta nhằm kiềm chế các thế lực tư bản trong nền kinh tế.”

Hành động này sẽ làm suy giảm hơn nữa hoạt động đầu tư của ngoại quốc vào Trung Quốc và gia tăng áp lực thúc đẩy dòng vốn tháo chạy ra ngoại quốc.

Nhà đầu tư nổi tiếng Catherine Wood của Ark Invest đã cảnh báo hôm 12/10 về một cuộc suy thoái kinh tế sắp tới ở Trung Quốc đang ngày càng trở nên rõ nét. Bà cảnh báo rằng một cuộc suy thoái như vậy có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế thế giới, gây áp lực lên thị trường hàng hóa.

Bà Wood nói: “Tôi thực sự nghĩ rằng các nhà hoạch định chính sách tại Trung Quốc đang bắt đầu đùa với lửa. Chúng ta sẽ nhìn lại giai đoạn này sau sáu tháng nữa và nói, ‘Chẳng phải lúc đó đã thấy rõ là sẽ có một cuộc suy thoái lớn và ngoài dự kiến ở Trung Quốc hay sao?’”

Vào năm 2020, Quỹ Ark Innovation trị giá 19.7 tỷ USD của bà Wood đã đứng đầu bảng xếp hạng của các quỹ đầu tư cổ phần của Hoa Kỳ về hiệu quả hoạt động.

Ông Tập đang tiến hành các cuộc rà soát lớn, được công bố vào tháng Chín, đối với 25 tổ chức tài chính nhà nước đóng vai trò trung tâm của nền kinh tế Trung Quốc.

Theo các nguồn tin của Wall Street Journal, các cuộc rà soát sẽ tập trung vào các mối quan hệ được cho là quá chặt chẽ giữa các ngân hàng quốc doanh, cơ quan quản lý tài chính, và các quỹ đầu tư, cùng các công ty tư nhân lớn nhất, đặc biệt là những công ty nằm trong tầm ngắm của Trung Cộng, bao gồm Tập đoàn Evergrande, Didi Global Inc., và Ant Group của Trung Quốc.

Trong khi tiền từ các ngân hàng quốc doanh đã giúp các nhóm này đánh bại các đối thủ ngoại quốc, thì dường như ông Tập vẫn nghi ngờ về cách thức mà các khoản đầu tư được tài trợ cho các đối thủ đầy quyền lực dưới hình thức các tỷ phú Trung Quốc nổi tiếng, những người đôi khi bị xem là chỉ trích nhà nước quá đà, hoặc là có quá nhiều rủi ro đối với ông Tập.

Một trong những nguồn tin của tạp chí này nói: “Liệu những khoản đầu tư đó đại diện cho lợi ích của nhà nước hay chỉ cho lợi ích của một vài cá nhân? Đó là một câu hỏi quan trọng.”

Việc nhắm mục tiêu vào các công ty đã từng va chạm với Bắc Kinh, hoặc trong trường hợp của Evergrande, là với thị trường, có nguy cơ dẫn đến hoạt động thực thi pháp luật thiên lệch và thất bại trong việc không áp dụng sớm các nguyên tắc quản trị để giảm thiểu rủi ro, mà chỉ áp dụng sau đó để dàn xếp thất bại đó.

Cách tiếp cận lúng túng của ông Tập khi muốn áp dụng cả hai, gồm các nguyên tắc thị trường để thúc đẩy tăng trưởng, đồng thời nhắm vào chủ nghĩa tư bản trên danh nghĩa và thúc đẩy các nguyên tắc cộng sản đã thất bại, sẽ chỉ làm các nhà đầu tư sợ hãi và làm suy hại nền kinh tế kém cỏi của Trung Quốc khi tính theo thu nhập bình quân đầu người, so với Nhật Bản, Nam Hàn, và Đài Loan.

Học thuyết kinh tế của ông Tập sẽ khiến các công ty tài chính, các cơ quan quản lý, và các công ty tư nhân phải dè chừng rủi ro gấp đôi, làm giảm hiệu quả kinh tế và tăng trưởng ở Trung Quốc.

Các nguồn tin của tạp chí này cho biết bắt đầu từ tháng Mười, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương sẽ điều tra hồ sơ của 25 tổ chức tài chính nhà nước, và đặt ra những câu hỏi hóc búa về các khoản đầu tư, cho vay, và việc tuân thủ quy định của họ, đặc biệt là đối với các công ty tư nhân bị nhắm đến.

Nhưng cũng còn có một khía cạnh chính trị nữa. Hôm 26/09, người đứng đầu cơ quan chống tham nhũng của ông Tập nói rằng các thanh tra sẽ “tìm kiếm đến tận cùng bất kỳ sai lệch về chính trị nào.”

Các cáo buộc hình sự, các phiên điều trần kỷ luật, các khoản thù lao của ban điều hành bị cắt giảm, và tình trạng hỗn loạn thị trường có thể sẽ xảy ra sau đó. Một số quan chức Bộ Tài chính từ lâu đã muốn cắt giảm khoản thù lao trong lĩnh vực tài chính.

Bà Lingling viết trên tạp chí này rằng, “Việc giám sát lĩnh vực tài chính diễn ra khi Bắc Kinh cũng đang cố gắng giải quyết sự phụ thuộc của nền kinh tế vào các mảng hoạt động xây dựng dựa trên vay mượn, vốn đang gây ra bất ổn trong lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc. Bằng cách mở rộng chiến dịch về kinh tế của mình, ông Tập có nguy cơ làm mất các động lực, điều có thể gây sụt giảm nghiêm trọng đối với tăng trưởng trong những tháng tới.”

Bà viết thêm: “Một rủi ro đối với ông Tập và Trung Quốc là sự giám sát rộng khắp như vậy có thể làm các công ty tư nhân nhỏ hơn, nhóm hiện đang gặp khó khăn do thiếu nguồn tài chính, trở nên khó tiếp cận hơn nữa tới hệ thống tài chính của đất nước.”

Bà Lingling dẫn lời các nhà phân tích nói rằng để đối phó với rủi ro này, nhiều ngân hàng đã bắt đầu giảm cho vay đối với các công ty tư nhân. Điều này sẽ làm hạn chế nguồn vốn và làm giảm mức độ tăng trưởng kinh tế được ca tụng của Trung Quốc, mặc dù sự tăng trưởng thường được tạo ra thông qua việc xây dựng các thành phố ma.

Ông Tập muốn chúng ta tin rằng mục tiêu của ông ta là bảo vệ Trung Quốc khỏi các công ty tư nhân lớn nhất đang tìm cách “thâu tóm” lĩnh vực tài chính của nhà nước, do đó làm giảm ảnh hưởng và quyền kiểm soát của Đảng đối với nền kinh tế. Ông ta muốn chúng ta tin rằng bằng cách nhắm vào một số công ty yếu kém lớn nhất, các nhà điều tra sẽ giảm thiểu sự lạm tín của các gói cứu trợ thường xuyên.

Ví dụ, Evergrande mắc khoản nợ hơn 305 tỷ USD và tập đoàn này đã không thể trả lãi vay lần thứ ba đối với trái phiếu USD hôm 11/10. Gần đây, các công ty khác của Trung Quốc cũng đã cảnh báo các nhà đầu tư về các khả năng vỡ nợ sắp tới. Đối thủ của Evergrande là công ty Fantasia cũng đã lỡ hẹn thanh toán nợ.

Khả năng xảy ra nhiều vụ vỡ nợ hơn trong lĩnh vực bất động sản trị giá 5 ngàn tỷ USD của Trung Quốc đang làm các nhà đầu tư toàn cầu ngày càng lo lắng về việc vỡ nợ sẽ ảnh hưởng sang các lĩnh vực khác, khiến chênh lệch lãi suất của một số khoản nợ doanh nghiệp có lợi tức cao của Trung Quốc lên đến hơn 23% vào ngày 12/10.

Theo một lưu ý của Capital Economics thì, “Ngay cả sau khi thực hiện tái cấu trúc có trật tự đối với các nhà phát triển bất động sản bị ảnh hưởng nặng nề nhất, chỉ để ảnh hưởng nhỏ nhất đến hệ thống tài chính, thì hoạt động xây dựng gần như chắc chắn sẽ chậm lại nhiều hơn nữa.”

Nhắm vào lĩnh vực tài chính ở Trung Quốc cũng là một cách để ông Tập làm suy yếu các đối thủ chính trị, bao gồm cả việc phá hủy tiếp cơ sở quyền lực của ông Vương Kỳ Sơn, người nắm giữ chức vụ phần nhiều mang tính lễ nghi là Phó Chủ tịch nước. Gần đây, hai cộng sự thân cận của ông Vương đã chịu ảnh hưởng nặng nề, trong đó phụ tá lâu năm của ông là Đổng Hồng bị buộc tội nhận hối lộ hơn 71 triệu USD, và một cựu phụ tá khác, Chủ tịch tập đoàn HNA Trần Phong, vừa tuyên bố phá sản vào năm ngoái. Hồi tháng Chín, tập đoàn HNA tiết lộ rằng ông Trần đã bị giam giữ với cáo buộc hình sự.

Việc gần đây ông Tập nhắm tới các công ty truyền thông tư nhân cũng đã làm tổn thương ông Vương, người có liên minh với nhà sáng lập Caixin Media thuộc sở hữu tư nhân và Alibaba Group Holding của ông Jack Ma, công ty kiểm soát một đế chế truyền thông tư nhân bao gồm cổ phần trong Caixin.

Theo bà Lingling: “Khi phục vụ với tư cách là người đứng đầu cơ quan chống tham nhũng của ông Tập trong nhiệm kỳ đầu tiên của nhà lãnh đạo này, đa phần ông Vương tránh điều tra lĩnh vực tài chính, trong khi ông theo đuổi các cuộc điều tra vào các lĩnh vực khác của nền kinh tế. Nhưng rủi ro tài chính ở Trung Quốc tiếp tục tăng lên, một phần là do các ngân hàng quốc doanh cho vay mạnh tay đối với một số doanh nghiệp lớn có mối liên hệ tốt.”

Bất kể lý do thực sự khiến ông Tập nhắm mục tiêu vào lĩnh vực tài chính của Trung Quốc là gì, hành động này gần như chắc chắn sẽ làm tăng quyền lực của ông ta ở Trung Quốc đại lục. Theo kế hoạch hành động chống tham nhũng của mình, khởi đầu từ năm 2012, giờ đây ông Tập có thể điều tra kỹ lưỡng và chọn lọc hơn và có thể truy tố các đối thủ tỷ phú của mình vì các vi phạm tài chính. Kế hoạch này chỉ có thể trợ giúp cho nỗ lực của ông ta trong việc tăng thêm quyền lực toàn trị ở Trung Quốc. Tuy nhiên, những gì mà kế hoạch này làm đối với giấc mơ của ông Tập về tăng trưởng kinh tế và kiểm soát nhiều hơn ở lãnh thổ ngoại quốc sẽ là điều ít chắc chắn hơn. Các nhà đầu tư, và toàn thế giới, nên lo lắng.

Quan điểm trong bài viết này là ​​của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của The Epoch Times.

Ông Anders Corr có bằng cử nhân/thạc sĩ khoa học chính trị tại Đại học Yale (2001) và tiến sĩ về chính phủ tại Đại học Harvard (2008). Ông là người đứng đầu Corr Analytics Inc., nhà xuất bản của Tạp chí Rủi ro Chính trị, và đã thực hiện các nghiên cứu sâu rộng ở Bắc Mỹ, Âu Châu, và Á Châu.