Đức tính bị lãng quên: Sự cẩn trọng
Khi nhắc đến sự cẩn trọng (prudence), chúng ta có thể nghĩ ngay đến sự cảnh giác (caution). Một số người thậm chí có thể gắn nó với từ “prude”, nghĩa là một người thiếu quyết đoán hoặc quá cứng nhắc trong cách hành xử.
Tuy nhiên, theo quan niệm của người xưa, cẩn trọng là một trong bốn đức tính nền tảng; được gọi là “auriga virtutum”, tức là đức cầm cương, là tính chất có khả năng dẫn lối cho mọi đức tính. Bắt nguồn từ tiếng Latin “providentia” có nghĩa là nhìn xa, khôn ngoan – thận trọng trong việc lắng nghe bản thân và người khác, tìm kiếm lời khuyên và sự sáng suốt, cuối cùng đưa ra phán quyết đúng đắn cho một hành động và lập kế hoạch tương lai.
Đa số chúng ta, đặc biệt là khi còn trẻ, thường bỏ qua đức tính này. Chúng ta lao vào một tình huống mà không xét đến hậu quả, hoặc bỏ ngoài tai lời khuyên của cha mẹ và gặp thất bại thảm hại. Sự thiếu cẩn trọng cũng có thể gây ra hậu quả ở cấp độ quốc gia.
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà vai trò của “cẩn trọng” bị “manh động” chiếm chỗ, tức là khi mà cảm giác và cảm xúc đã gạt lý trí và sự tỉnh táo sang một bên.
Sự cẩn trọng cần được hồi sinh. Bằng cách phục hồi việc thực hành đức tính đó, một cách công khai và cả riêng tư, chúng ta sẽ trao lại dây cương – của những con ngựa đang chạy trốn chúng ta – cho “người cầm cương” sáng suốt.
Tác giả Jeff Minick dạy lịch sử, văn học và tiếng Latin tại Asheville, North Carolina trong 20 năm. Hiện nay, ông sống và viết bài tại Front Royal, Virginia. Vui lòng truy cập JeffMinick.com để theo dõi blog của ông.
An Nhiên biên dịch