FBI, CISA cảnh báo nguy cơ an ninh từ thiết bị bay điều khiển bằng vô tuyến của Trung Quốc

Frank Fang

Trong một bản ghi nhớ và báo cáo do FBI và Cơ quan An ninh Mạng và An ninh Cơ sở Hạ tầng (CISA) đưa ra hôm 17/01, các chủ sở hữu và nhà điều hành cơ sở hạ tầng trọng yếu của Hoa Kỳ đang được cảnh báo không sử dụng các hệ thống thiết bị bay điều khiển bằng vô tuyến (UAS) do Trung Quốc sản xuất vì những rủi ro về an ninh và bảo mật.

Trong một bản ghi nhớ kèm theo bản báo cáo có tiêu đề “Hướng dẫn An ninh Mạng: UAS do Trung Quốc sản xuất,” ông David Mussington – trợ lý giám đốc điều hành về An ninh Cơ sở Hạ tầng của CISA – cho biết: “Các lĩnh vực cơ sở hạ tầng quan trọng của quốc gia chúng ta, chẳng hạn như năng lượng, hóa chất và truyền thông, đang ngày càng dựa vào UAS để thực hiện các nhiệm vụ khác nhau nhằm giảm chi phí vận hành và cải thiện sự an toàn của nhân viên.” 

“Tuy nhiên, việc sử dụng UAS do Trung Quốc sản xuất có nguy cơ làm lộ thông tin nhạy cảm gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia, an ninh kinh tế, cũng như sự an toàn và sức khỏe cộng đồng của Hoa Kỳ.”

Ông Mussington nói thêm: Phải “chú ý khẩn cấp” đến “các hoạt động mạng hung hãn của Trung Quốc nhằm đánh cắp tài sản trí tuệ và dữ liệu nhạy cảm từ các tổ chức.”

Thiết bị bay điều khiển bằng vô tuyến (drone) do Trung Quốc sản xuất từ lâu đã là một mối lo ngại ở Hoa Kỳ, đặc biệt là những chiếc được sản xuất bởi công ty Công nghệ Đổi mới Đại Cương (Da Jiang Innovations, DJI) có trụ sở tại Trung Quốc – nhà sản xuất thiết bị bay điều khiển bằng vô tuyến thương mại lớn nhất thế giới. Tháng 12/2020, Bộ Thương mại đã bổ sung DJI vào danh sách kiểm soát xuất cảng vì dính líu tới những vi phạm nhân quyền của chính quyền Trung Quốc. Hai năm sau, Ngũ Giác Đài bổ sung DJI vào danh sách “các công ty quân sự Trung Quốc” đang hoạt động trực tiếp hoặc gián tiếp ở Hoa Kỳ.

Bản báo cáo của FBI–CISA không đề cập đích danh DJI hoặc các nhà sản xuất UAS khác của Trung Quốc.

Luật pháp Trung Quốc

Tuy nhiên, bản báo cáo nhấn mạnh những rủi ro liên quan đến việc sử dụng những drone do Trung Quốc sản xuất bằng cách chỉ ra các luật khác nhau của Trung Quốc, trong đó có Luật Tình báo Quốc gia có hiệu lực vào năm 2017, buộc các công ty Trung Quốc phải giao dữ liệu được thu thập ở bên trong Trung Quốc và các nơi khác cho các cơ quan tình báo của Bắc Kinh.

“Luật Bảo mật Dữ liệu năm 2021 mở rộng quyền truy cập và kiểm soát của CHND Trung Hoa đối với các công ty và dữ liệu ở Trung Quốc, đồng thời áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc lên các doanh nghiệp có trụ sở tại Trung Quốc nếu không tuân thủ,” bản báo cáo cho biết, đề cập đến tên chính thức của Trung Quốc, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Bản báo cáo cho biết thêm: “Luật Báo cáo Lỗ hổng Mạng năm 2021 quy định các công ty có trụ sở tại Trung Quốc phải tiết lộ các lỗ hổng mạng được tìm thấy trong hệ thống hoặc nhu liệu của họ cho chính quyền CHND Trung Hoa trước khi tiết lộ hoặc chia sẻ công khai ra ngoại quốc.”

“Điều này có thể mang lại cho chính quyền Trung Quốc cơ hội để khai thác các lỗ hổng hệ thống trước khi các lỗ hổng mạng được công chúng biết đến.”

Bản báo cáo chỉ ra ba lỗ hổng lớn mà drone của Trung Quốc có thể khai thác: truyền và thu thập dữ liệu, vá lỗi và cập nhật chương trình cơ sở (firmware), và bề mặt rộng lớn hơn để thu thập dữ liệu. Drone được điều khiển bởi điện thoại thông minh và các thiết bị kết nối Internet khác có thể cho phép thu thập thông tin tình báo ngoại quốc trên cơ sở hạ tầng quan trọng của Hoa Kỳ.

Hình ảnh nhạy cảm, dữ liệu khảo sát, và cách bố trí cơ sở là một số trong số dữ liệu dễ bị tấn công “cho phép các địch thủ ngoại quốc như CHND Trung Hoa truy cập vào thông tin tình báo mà trước đây không thể tiếp cận được,” theo bản báo cáo.

Trong một tuyên bố, ông Bryan Vorndran – trợ lý giám đốc Bộ phận Mạng của FBI – cho biết: “Nếu không có các biện pháp giảm thiểu tại chỗ, thì việc khai triển rộng rãi UAS do Trung Quốc sản xuất trong các lĩnh vực quan trọng của quốc gia chúng ta là một mối lo ngại về an ninh quốc gia, và điều này chứa đựng nguy cơ truy cập trái phép vào các hệ thống và dữ liệu.”

Bản ghi nhớ khuyến khích chủ sở hữu và nhà điều hành cơ sở hạ tầng quan trọng của Hoa Kỳ mua những loại drone “có thiết kế an toàn” – bao gồm cả những thiết bị do các công ty Hoa Kỳ sản xuất. Bản báo cáo đưa ra một vài khuyến nghị về an ninh mạng.

Phản ứng của quan chức Hoa Kỳ 

Dân biểu Elise Stefanik (Cộng Hòa–New York), chủ tịch Hội nghị Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện, và Dân biểu Mike Gallagher (Cộng Hòa–Wisconsin), Chủ tịch Ủy ban Đặc biệt về Trung Cộng của Hạ viện, đã đưa ra một tuyên bố chung để hưởng ứng bản báo cáo nói trên.

Hai nhà lập pháp này tuyên bố: “Bản báo cáo mới của Cơ quan An ninh Mạng và An ninh Cơ sở Hạ tầng nói rõ rằng các loại drone của Trung Quốc Cộng sản gây ra rủi ro xác thực về an ninh quốc gia đối với cơ sở hạ tầng trọng yếu của chúng ta và phải bị cấm ở Hoa Kỳ.”

“Trung Cộng đã trợ cấp cho các công ty sản xuất drone như DJI và Autel nhằm làm vô hiệu sự cạnh tranh của Mỹ và do thám các địa điểm hạ tầng trọng yếu của Mỹ. Chúng ta phải cấm các loại drone do thám do Trung Cộng hậu thuẫn khỏi Mỹ quốc và nỗ lực thúc đẩy ngành công nghiệp drone lái của Hoa Kỳ.”

Tháng 11/2023, một nhóm lưỡng đảng gồm 11 nhà lập pháp Hạ viện – trong đó có ông Gallagher và bà Stefanik – đã gửi một bức thư cho chính phủ Tổng thống Biden, kêu gọi điều tra công ty sản xuất drone Trung Quốc Autel Robotics, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia. Nhóm này cho biết công ty Autel có liên kết công khai với quân đội Trung Quốc và “gây ra một mối đe dọa trực tiếp đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ vì cơ quan chấp pháp địa phương cũng như chính phủ tiểu bang và địa phương đang mua và vận hành các dòng drone của Autel.”

Tháng 04/2023, ông Gallagher và bà Stefanik cũng giới thiệu Đạo luật Ngăn chặn Drone của Trung Cộng (H.R.2864) nhằm ngăn không cho các thiết bị công nghệ của DJI hoạt động tại cơ sở hạ tầng truyền thông của Hoa Kỳ.