FBI đã trả 220,000 USD cho người mật báo hồ sơ Steele trong ba năm làm việc
JOHN HAUGHEY
ALEXANDRIA, Virginia — FBI đã trả gần 220,000 USD cho người cung cấp tin then chốt của hồ sơ Steele khét tiếng, đã bị phanh phui gần đây, để làm “người mật báo” từ 03/2017 đến 10/2020.
Và nhà phân tích kinh doanh người Nga Igor Danchenko đáng giá từng xu, đặc vụ FBI Kevin Helson cho biết tại buổi làm chứng thứ ba hôm 13/10 trong phiên tòa xét xử ông Danchenko về 5 tội danh khai man với các nhà điều tra hồi tháng 01/2017.
Làm chứng trước Thẩm phán Liên bang Địa hạt Đông Virginia Anthony Trenga, ông Helson cho biết trong khoảng thời gian 42 tháng đó, thông tin từ ông Danchenko đã tạo ra 40 báo cáo tình báo và thúc đẩy 25 cuộc điều tra – gọi mạng lưới liên lạc của ông này là tốt nhất mà ông ấy từng chứng kiến trong sự nghiệp 20 năm của mình và thay đổi cách FBI điều hành các chương trình phản gián của Nga.
Ông Helson cho biết, hồi tháng 07/2020, khi Bộ trưởng Tư pháp William Barr đương thời công bố một bản ghi chép [đã ẩn thông tin mật] cuộc thẩm vấn ba ngày ông Danchenko do các đặc vụ thực hiện hồi tháng 01/2017 – mà theo đó ông này bị cáo buộc đã đưa ra những tuyên bố sai sự thật – thì ông đã trở thành “mục tiêu vì môi trường chính trị” và có khả năng đã tiếp xúc với các đặc vụ Nga.
“Bị bại lộ” và bị lôi kéo vào vở kịch chính trị nổi tiếng suốt mùa hè năm 2020, ông Danchenko không thể hoạt động hiệu quả nữa. Ông Helson cho biết, cơ quan này đã chấm dứt vị trí “người mật báo” của ông này, có nghĩa là ông ấy cũng mất đi một phần thu nhập đáng kể của mình.
Ngày 21/10/2020, ông Helson đã gửi một yêu cầu thanh toán cuối cùng trị giá 346,000 USD cho ông Danchenko, nhưng Bộ Tư pháp (DOJ) đã từ chối. Vụ dàn xếp đã kết thúc như thế.
“Ông có đồng ý rằng việc mất đi ông Danchenko là một đòn giáng mạnh vào an ninh quốc gia không?” luật sư bào chữa Stuart Sears hỏi ông Helson.
“Có”, ông Helson đáp, cho biết rằng ông thường xuyên nhận được các cuộc gọi từ các đặc vụ đồng sự yêu cầu nói chuyện với ông Danchenko về các vấn đề phản gián, đặc biệt là kể từ khi Nga xâm lược Ukraine.
“Việc FBI tiếp cận một người như ông Danchenko quả là một vấn đề lớn, phải không?” ông Sears hỏi ông Helson.
“Phải,” ông trả lời. “Theo tôi, đó sẽ là một chiến thắng lớn cho FBI nếu ông ấy gia nhập sớm hơn.”
Ông Danchenko, một cư dân Virginia, bị buộc 5 tội danh khai man với nhà phân tích phản gián giám sát của FBI Brian Auten và đặc vụ FBI Stephen Somma trong ba cuộc thẩm vấn hồi tháng 01/2017. Ông ấy đã không nhận tội đối với tất cả các cáo buộc mà có thể khiến ông phải chịu 25 năm tù nếu bị kết tội.
Ông Danchenko là một nhà phân tích rủi ro chính trị của công ty Orbis Business Intelligence có trụ sở tại London; tại đây, ông là nguồn cung cấp thông tin then chốt cho ông Christopher Steele, một cựu điệp viên người Anh. Ông Steele là người đã tổng hợp các cáo buộc về mối quan hệ của ông Trump với Nga trong năm 2016 qua 17 báo cáo được gọi là “Hồ sơ Steele”.
Hồ sơ Steele đã được chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của bà Hillary Clinton chi trả, và được công ty Fusion GPS biên soạn. Fusion GPS là một công ty “tình báo chiến lược” có trụ sở tại Hoa Thịnh Đốn liên quan đến một loạt các cáo buộc lừa bịp thay mặt cho bà Clinton và Ủy ban Quốc gia Đảng Dân Chủ trong chiến dịch tranh cử năm 2016.
Theo ông Auten, ông Danchenko đã khai man với ông và ông Somma bằng cách che giấu các mối liên hệ của ông ta với ông Charles Dolan Jr. – một “đặc vụ” lâu năm thuộc Đảng Dân Chủ và là cộng sự gia đình Clinton – vốn là một trong các nguồn mà ông Danchenko khai thác để cung cấp thông tin trong hồ sơ Steele.
Ông Danchenko còn bị cáo buộc đã khai man về cuộc gặp được cho là vào tháng 07/2016 với ông Sergei Millian, một doanh nhân người Mỹ gốc Belarus kiêm cựu chủ tịch Phòng Thương mại Nga–Mỹ; cuộc hội kiến được sắp xếp trong một cuộc điện thoại được cho là từ một người đàn ông nói tiếng Nga không tự xưng danh tính.
Theo kết quả của cuộc điện thoại mà FBI lưu giữ, không có hồ sơ và chưa từng xảy ra, ông Danchenko đã nói với hai ông Auten và Somma rằng ông đã đến New York tham dự cuộc gặp gỡ được sắp xếp với người ẩn danh này – người mà ông ấy nói rằng ông nghĩ đó là ông Millian nhưng chưa bao giờ khai chắc chắn người đó là ai.
Trong các cuộc thẩm vấn từ 24/01 đến 26/01/2017, ông Danchenko nói với hai ông Auten và Somma rằng cuộc gặp bất thành bởi vì ngoài ông ra thì không ai xuất hiện.
Các luật sư của ông Danchenko – gồm các ông Sears và Danny Onorato thuộc công ty Schertler Onorato Mead & Sears có trụ sở tại Washington [D.C.] – khẳng định rằng ông ấy đã nói sự thật trong các cuộc thẩm vấn và nói rằng các nhà điều tra đã không hỏi thêm để làm rõ những phúc đáp của ông ấy đối với những gì mà họ mô tả là những truy vấn mơ hồ.
Hôm 13/10, ông Durham – được ông Barr bổ nhiệm vào năm 2020 để điều tra cuộc điều tra phản gián Crossfire Hurricane năm 2016 của FBI nhắm vào ông Trump, chiến dịch tranh cử của ông, và Nga – đã chất vấn ông Helson trong hơn ba giờ về những gì ông ấy biết về ông Danchenko với tư cách là cố vấn của ông này từ 03/2017 đến 10/2020 .
Ông Durham liên tục chỉ ra cho thấy dường như ông Helson không biết về một số mối liên hệ không được báo cáo của ông Danchenko với ông Dolan và bà Olga Galkina – là bạn thời thơ ấu và bạn học cũ của ông này cũng làm việc cho ông Steele. Theo ông Danchenko, bà Galkina là một trong những nguồn cung cấp thông tin của ông cho hồ sơ Steele này. Bà Galkina đã bác bỏ tuyên bố đó. Ông Dolan đã làm chứng trước khi ông Helson ra làm chứng hôm 13/10.
Khi đồng hồ điểm gần 6 giờ tối, trong lúc chuyển hướng kết thúc buổi làm chứng kéo dài hơn năm giờ của ông Helson, dường như ông Durham đã nghe đủ lời khen ngợi dành cho ông Danchenko từ một trong những nhân chứng của riêng ông này.
Bằng việc chỉ trích ông Auten vì một loạt vấn đề không thỏa đáng sau khi nhà phân tích này đã làm chứng trong chín giờ đồng hồ kéo dài hai ngày, ông Durham khép lại một ngày dài làm chứng đầy khó khăn khác bằng lời quở trách nảy lửa đối với một nhân viên FBI.
Trong thủ tục giấy tờ được nộp để xác lập vị trí của ông Danchenko với tư cách là một nguồn mật báo, ông Durham cho biết ông nhận thấy ông Helson để bỏ trống phần “thông tin vi phạm”.
“Ông đã viết ‘không có’, và điều đó không đúng,” ông Durham chỉ trích, nói rằng ông Danchenko là một đối tượng của một cuộc điều tra phản gián FBI năm 2009 mà ông Auten thực sự đã tham gia.
“Ông đã biết rằng” ông Danchenko đã bị Cục điều tra, ông Durham nói. “Ông có xem xét lại khi ông phát hiện ra rằng có một vụ án gián điệp công khai về ông Danchenko, để đính chính điều đó không?”
Ông Helson nói rằng vụ án này “giống như 10 năm trước” và đã bị hủy bỏ sau khi ông Danchenko rời khỏi đất nước này vì thị thực của ông ấy đã hết hạn. “Ông ấy đã rời đi và quay lại một năm sau đó,” ông nói.
Không đúng, ông Durham nói. “Ông có biết ông ấy vẫn ở trong nước mặc dù” thị thực của ông ấy đã hết hạn không? “Ông có biết ông ấy lẽ ra phải rời khỏi đất nước này nhưng ông ấy đã không làm vậy không?”
Ông nói, vụ án gián điệp năm 2009 bắt nguồn từ văn phòng hiện trường Baltimore của FBI đã bị đóng lại, nhưng những cáo buộc – rằng ông Danchenko đề nghị kết nối mọi người bằng tiền bạc để đổi lấy thông tin mật – là nghiêm trọng với ít nhất một nhân chứng vốn có thể làm chứng cho điều đó.
Ông Helson phản pháo lại, nói rằng có ít nhất một “nhân chứng phản đối” có thể bác bỏ các cáo buộc này, hủy bỏ vụ án vì không đáng để điều tra.
Ông Durham hỏi ông Helson rằng ông ấy đã buộc ông Danchenko làm thử nghiệm nói dối, có xem xét chuyến đi hải ngoại của ông ấy, có yêu cầu ông ấy thực hiện đánh giá [nhân thân] của phòng nhân sự FBI, và có kiểm tra để chắc chắn rằng nguồn mật báo của ông ấy không vi phạm luật nhập cư hay không.
“Ông đã làm điều đó chứ?” ông Durham đã hỏi một cách gay gắt với từng truy vấn. Ông Helton đã trả lời: “Không.”
Ông Durham sẽ tiếp tục cuộc tranh luận của mình với ông Helson khi tòa án triệu tập vào lúc 9 giờ 30 phút sáng hôm 14/10. Ngoài ra, các nhà phân tích tình báo FBI Brittany Hertzog, Amy Anderson, và đặc vụ FBI Ryan James dự kiến sẽ ra làm chứng.