Georgia ký thành luật nhằm kỷ luật các biện lý ‘bất hảo’ trong bối cảnh tranh cãi về bà Fani Willis

Tom Ozimek

Thống đốc Georgia Brian Kemp đã ký một dự luật thành luật, trong đó sẽ khôi phục ủy ban giám sát có quyền kỷ luật và loại bỏ các biện lý thiếu đạo đức nghề nghiệp của quận, và có khả năng nhắm vào hành vi bị cáo buộc là sai trái của Biện lý Quận Fulton Fani Willis trong vụ kiện chống lại cựu Tổng thống (TT) Donald Trump mà bà đang tham gia.

Hôm 13/03, ông Kemp đã ký dự luật SB 332 thành luật, nói tại buổi ký kết rằng cộng đồng phải chịu thiệt hại và tài sản gặp rủi ro khi các biện lý công quyền “vô cảm” đặt chính trị lên trên sự an toàn của người dân.

Ông Kemp nói: “Luật này sẽ giúp chúng ta bảo đảm rằng các biện lý bất hảo hoặc kém năng lực phải chịu trách nhiệm nếu họ từ chối tuân thủ luật pháp.”

Tập trung vào bà Willis

Trong khi dự luật này phản ánh những cố gắng ở các tiểu bang khác nhằm buộc các công tố viên “bất hảo” phải chịu trách nhiệm cho việc từ chối truy tố một số tội, thì các thành viên Democrats (Đảng Dân Chủ) lại phản đối việc thông qua dự luật nói rằng dự luật này có thể được sử dụng để nhắm mục tiêu vào các biện lý liên quan đến vụ án kiện TT Trump, trong đó có cả bà Willis.

“Ủy ban sẽ có thể đơn phương tiến hành và có khả năng can thiệp và làm suy yếu cuộc điều tra đang diễn ra nhắm vào ông Donald J. Trump,” House Minority Whip (Phụ tá lãnh đạo Khối thiểu số Hạ viện) Sam Park, thành viên Đảng Dân Chủ, nói với The Associated Press (AP – Hãng thông tấn phi lợi nhuận của Mỹ tại New York) khi phiên bản của dự luật này ở Hạ viện được thông qua.

Ông cáo buộc: “Quý vị đang hành động để bảo vệ cựu TT Trump khỏi cuộc truy tố hình sự đang diễn ra.”

Bà Willis bị cáo buộc có quan hệ “không đúng mực” với ông Nathan Wade – công tố viên đặc biệt trong vụ án can thiệp bầu cử chống lại cựu tổng thống và hơn chục đồng bị cáo. Bà cũng phải đối mặt với những cáo buộc xung đột lợi ích mà bà được hưởng lợi về mặt tài chính từ mối quan hệ này.

Trong khi các bị cáo trong vụ án yêu cầu cả hai công tố viên này phải bị loại, thì hôm 15/03, Thẩm phán Scott McAfee của Fulton County Superior Court (Tòa án Thượng thẩm Quận Fulton) ra phán quyết rằng ông Wade hoặc bà Willis phải tự rút lui khỏi vụ án.

Hôm 15/03, ông Wade cho biết ông sẽ từ chức, để bà Willis – người đang phải đối mặt với cuộc điều tra khác về đạo đức tài chính trong chiến dịch tranh cử và có khả năng là xem thường các thủ tục tố tụng của Quốc hội – dẫn dắt vụ án mà TT Trump đã lên án là “cuộc săn phù thủy có động cơ chính trị”.

Ủy ban giám sát công tố viên được thành lập sau sự chấp thuận của ông Kemp cung cấp một công cụ bổ sung có thể nhắm mục tiêu vào bà Willis khi bà tiếp tục phải đối mặt với sự giám sát.

Văn phòng của bà Willis đã không phúc đáp yêu cầu bình luận về dự luật này.

Chủ tịch Hạ viện Georgia Jon Burns, thành viên Republican (Đảng Cộng Hòa), nói với The Associated Press rằng dự luật này không nhắm trực tiếp vào bà Willis hoặc bất kỳ cá nhân nào.

Ông Burns nói với các phóng viên sau khi ông Kemp ký dự luật thành luật: “Ở Hạ viện chúng tôi, chúng tôi không nhắm vào bất kỳ một cá nhân nào, hoặc vào bất kỳ tình huống cụ thể nào. Đó là việc đòi hỏi những người được bầu chọn, giống như tôi, phải thực hiện công việc của họ và bảo vệ công dân của tiểu bang này.”

Cuộc chiến chống lại các công tố viên ‘bất hảo’

Luật pháp Georgia quy định rằng công tố viên phải suy xét mọi trường hợp có thể có nguyên nhân gây ra và không thể không truy tố các loại vụ án – chẳng hạn như tàng trữ cần sa hoặc các tội liên quan đến phá thai.

HB 881 và phiên bản Thượng viện SB 332 của dự luật này đặt ra các lý do để kỷ luật, cách chức, hoặc “về hưu không tự nguyện” đối với các công tố viên thiếu đạo đức nghề nghiệp, bao gồm cả việc tham gia vào “hành vi sai trái có chủ ý” hoặc bị kết án về “tội liên quan đến suy đồi đạo đức” hoặc liên tục thất bại trong nhiệm vụ của họ.

Ngoài việc loại bỏ sự cần thiết phải có Tòa án Tối cao giám sát, thì luật này còn điều chỉnh tiêu chuẩn về tình trạng mất năng lực tâm thần hoặc thể chất, cho phép kháng cáo lên thẩm phán của tòa án cao cấp hơn ở địa phương, và cho phép kháng cáo lên bất kỳ quận nào nơi công tố viên đó làm việc.

Việc thành lập ủy ban mới này diễn ra khi Đảng Cộng Hòa đấu tranh chống lại những gì họ mô tả là các biện lý quận cánh tả “bất hảo” từ chối truy tố một số tội ác.

“Việc không có khả năng bảo đảm an toàn công cộng và bảo vệ các cộng đồng đang diễn ra ở mọi cấp chính phủ tiểu bang,” Dân biểu Hoa Kỳ Steve Scalise (Cộng Hòa–Louisiana) và Scott Fitzgerald (Cộng Hòa–Wisconsin) viết trong một bài xã luận hồi năm 2022. 

Họ viết: “Bằng cách trừng trị các công tố viên bất hảo ủng hộ tội phạm hơn là nạn nhân, chúng ta có thể bảo đảm rằng không ai khác bị tổn hại từ việc thiếu trách nhiệm của Đảng Dân Chủ.”

Tương tự như vậy, TT Trump đã hứa sẽ nhắm mục tiêu vào các biện lý không cứng rắn với tội phạm nếu ông thắng trong cuộc tranh cử tổng thống năm 2024.

“Các biện lý của ông Soros dường như đang tham gia vào việc thực thi có chọn lọc dựa trên sự phân biệt chủng tộc bất hợp pháp” ở những nơi như Chicago, San Francisco, và Los Angeles, TT Trump nói trong video đăng lên kênh YouTube của ông hồi tháng 04/2023.

Ông đang nói đến vị tỷ phú tài chính cánh tả George Soros – người đã đưa hàng triệu dollar vào các khoản đóng góp vận động tranh cử cho các biện lý quận cấp tiến của Đảng Dân Chủ.

“Trong nhiều trường hợp, họ là người theo chủ nghĩa Marx,” TT Trump nói, trong khi cam kết sẽ bổ nhiệm khoảng 100 biện lý Hoa Kỳ, những người “đối lập hoàn toàn” với “các biện lý quận được ông Soros [tài trợ] và những người khác đang được bổ nhiệm trên khắp Hoa Kỳ.”

TT Trump cho rằng những quan chức đó sẽ là “những chiến binh pháp lý dũng mãnh  nhất” sẽ nhắm vào “sự tha hóa theo chủ nghĩa cộng sản” tồi tệ nhất mà đất nước này từng chứng kiến.